5.2 Een nieuwe wereldorde na Versailles

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

roaring twenties
en de economische
wereldcrisis

leerdoel

Ik kan uitleggen welke rol de Verenigde Staten speelden na de Eerste Wereldoorlog op economisch en politiek gebied in de wereld.

a: welke veranderingen op economisch en sociaal gebied ontstonden er in de Jaren '20.

b: leg uit waarom vrouwen meer vrijheid kregen in de jaren '20.

c: waarom ontstond de crisis van de jaren '30 en welke gevolgen had die voor de VS, Nederland.

d. leg uit wat we bedoelen met de roaring twenties en wat er dan zo veranderde in de VS

VS en WO1

• VS was eerst neutraal, daarna deelname WO1, omdat belangen VS werden geschaad.
• Buitenlandse politiek: isolationisme=> VS bemoeit zich alleen nog met buitenlandse conflicten als het in hun voordeel is. 
• Overwinning WO1: VS beschermer vrije wereld en boost zelfvertrouwen.
• Economisch gezien VS in problemen na wegvallen Europese vraag naar producten

Duitsland, kort na de oorlog

• Dui. na WO1: democratische republiek, keizer afgezet, volk ontevreden over verlies oorlog en verdrag van Versailles, grote economische problemen.
  
•  De Weimarrepubliek in Dui. kon problemen niet oplossen. 
• De enorme herstelbetalingen konden niet betaald worden door Dui. Gevolg: Fra. bezet het Duitse Ruhrgebied binnen. 

Duitsland, kort na de oorlog

• Er waren veel  steenkoolmijnen en staalfabrieken in het Ruhrgebied=> Fra. nam nu i.p.v. geld kolen en staal in beslag.
• De Duitse regering riep als reactie op de bezetting op tot een staking door de arbeiders=> gevolg: regering ging geld bijdrukken om loon door te kunnen betalen=> geld werd erg snel minder waard=> hyperinflatie ontstond en de economie stortte in. Geld, pensioenen niets meer waard en er was hongersnood.
  

Het Dawesplan

• In de VS zorgen over Duitse economie.
  
• Charles Dawes uit de VS moest een plan opstellen m.b.t. de herstelbetalingen. Doel: Dui. betaald de herstelbetalingen met redelijke eisen. Dui. kreeg hulp bij herstel economie.
• Dawes en Duitse regering namen  economische maatregelen, zodat er meer geld binnenkwam in Dui.. Tempo terugbetalen herstelbetalingen verlaagd. Banken leenden en gaven geld aan Dui.

Dawesplan

• Banken uit de VS financierden de helft. 
• NL, Fra. betaalden ook mee aan herstel Dui. was beter voor de wereldeconomie. 
• Duitse economie herstelde door Dawesplan en ze betaalden weer de herstelbetalingen. Gevolg: Fra. en Eng. konden weer hun oorlogsleningen van WO1 aan de VS terugbetalen. 
• De wereldhandel kwam weer volop in beweging.
  

Geef antwoord op de volgende vragen.
a. Leg uit waardoor de hyperinflatie in Dui. ontstond.
b. Leg uit hoe het dawesplan in elkaar zat.

Te doen

Maken werkboek par. 5.2 vraag 15, 16, 18, 19, 21, 22.

Leren 5.2

Mag: maken succescriteria, cornell schema/ flashcards/ 5.8 afsluiting/ zelftoets/ 5w en h vragen/ zelf toetsvragen maken.