5 het strafrecht

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Uitgangspunten (3/5)

Er wordt gekeken naar de situatie waarin het delict plaatsvond.

Overmacht
Noodweer

Wanneer er sprake is van zelfverdediging

De situatie dwingt je tot iets strafbaars. Bijvoorbeeld: hoogzwangere vrouw naar ziekenhuis brengen

Herhaling paragraaf 4: examenopdrachten hoofdstuk 3/4 blz. 52

Op welke manier zorgt de grondwet voor rechtsbescherming? 

Wat is nou eigenlijk rechtszekerheid? 

Hoofdstuk 5: Het strafrecht 

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- weet je wat het strafrecht inhoudt

- weet je wat de uitgangspunten van het strafrecht zijn

les 2

-  weet je wat de rechten van verdachten zijn (volwassenen en jeugd)

5.1 uitgangspunten van het strafrecht 

Uitgangspunten rechtsstaat in strafrecht:

-Legaliteitsbeginsel: de wet bepaalt wanneer iets strafbaar is

-onschuldig tot het tegendeel bewezen wordt

-iedereen heeft recht op een eerlijk proces

-rekening houden met wie de dader is (leeftijd, achtergrond)

voorbeeld

Nicky Verstappen.                      . 

Uitgangspunten?

Uitgangspunten: waar houd je als rechter rekening mee?

Uitgangspunten (1/5)

- je kunt alleen gestraft worden voor iets wat volgens de wet strafbaar is

De wet bepaalt ook de maximumstraf

Uitgangspunten (2/5)

Er wordt rekening gehouden met de ernst van het delict

Met drank op achter het stuur wordt door een andere rechter behandeld dan moord en er staat een veel zwaardere straf op moord

3/5: situatie van het delict

Noodweer = zelfverdediging

Overmacht = door de situatie kun je er niets aan doen.

 

Uitgangspunten (4/5)

Er wordt rekening gehouden met de achtergrond en persoonlijke eigenschappen van de dader

Ontoerekeningsvatbaar

de dader weet niet wat hij doet, hij kan er zelf niets aan doen en moet psychiatrische hulp krijgen. (geldt dus niet voor drank of drugs)

Uitgangspunten (5/5)

Er wordt rekening houden met de leeftijd van de dader

zie jeugdstrafrecht

waar kijkt de rechter naar?

De volgende 4 vragen moeten rechters voor zichzelf beantwoorden: 

1. Is het ten laste gelegde feit (geheel) bewezen?

2. Levert het bewezen feit een strafbaar feit op?

3. Is de dader strafbaar?

4. Welke straf moet worden opgelegd?

aan het werk

aankomende 2 lessen moet hoofdstuk 5 gemaakt zijn. 

Rechten verdachten

1. Verdachte = redelijk vermoeden
2. Recht om te weten waar je van verdacht wordt.
3. Recht op advocaat
4. Recht om te zwijgen
5. Beperkte tijd vast houden
6. Eerlijk proces > onafhankelijke en onpartijdige rechter
7. onschuldig tot rechter de straf heeft uitgesproken.

De politie moet dus een goede reden hebben om je aan te houden

vanaf moment van inverzekeringstelling (langer dan 6 uur vastgehouden). Als je de kosten niet kan betalen wordt een advocaat toegewezen

Een verdachte mag maximaal 110 dagen en 6 uur worden vastgehouden voordat de rechtszaak begint

Een verdachte moet wel meewerken aan het vaststellen van de identiteit (legitimatie, vingerafdrukken, DNA)

Wanneer een rechter niet onpartijdig is kan een rechter 'gewraakt' worden. Een voorbeeld hiervan is te vinden in het proces van Wilders

Soms heeft de media iemand al veroordeeld voordat de rechter het vonnis geveld heeft. Dit noem je 'trial by media'. Eenzijdige berichtgeving zorgt er dan voor dat ook de samenleving een verdachte al schuldig vindt. Goede media spreekt dan ook van verdachte ipv dader.

Rechten verdachten

8. Na de uitspraak van de rechter mag je in hoger beroep gaan
9. Misdrijven en overtredingen kunnen verjaren
10. vrijgesproken = vrij behalve bij moordzaken

ernstige delicten zoals moord kunnen nooit verjaren

Jeugdstrafrecht

Art. 77a-77hh Sr:

• Leeftijden:

• Tot 12 jaar: geen strafrechtelijke vervolging

• Tot 18 jaar: toepassing jeugdstrafrecht

• Vanaf 16 jaar mag ook meerderjarigen strafrecht worden toegepast. Rechter bepaalt.

• Tussen 18-21 mag ook jeugdstrafrecht worden toegepast.

aan het werk

einde van de les moet hoofdstuk 5 gemaakt zijn.