Spelling en formuleren les 4: Verwijzen naar de- en het-woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Spelling en formuleren les 4: Verwijzen naar de- en het-woorden

Volg het stappenplan, dan maken we er een mooie les van.

Stap 1: Doe de telefoon in de telefoontas.

Stap 2: Pak je Chromebook, leesboek, schrift en boek en log in in LessonUp

Vul de zin aan met het juiste woord op de stippellijn: Het meisje ..... daar loopt, lijkt me best wel aardig.

Wat ga je doen?

Leerdoel: Ik kan verwijzen naar de- en het-woorden met de juiste verwijswoorden.

Hoe bereik je dit doel?

• Lezen + extra uitleg fictie-opdracht
• Startopdracht in je schrift
•  Uitleg: Verwijzen naar de- en het-woorden
• Oefenen
• Huiswerk: In je schrift: Opdracht 2 t/m 5 op blz. 63
• Controleren leerdoel

Lezen in je leesboek

Let op: 7 maart is de deadline persoonlijke tekst: fictie 3

Startopdracht

1. Maak de startopdracht op bladzijde 64 in tweetallen.

2. Wat betekenen de woorden?

3. Weet je het niet? Gebruik dan het online woordenboek.

Ben je klaar? Maak dan alvast opdr. 2 t/m 5

in je schrift.

Antwoorden

1. De bal: balvormig speelgoed

2. Het bal: Een formeel dansfeest.

3. De patroon: een eigenaar van een bedrijf.

4. Het patroon: (1) tekening waarnaar de stof voor een kledingstuk geknipt wordt; (2) huls van een kogel

5. De portier: een man die bij de ingang staat

6. Het portier: de deur van een auto

Wat zijn verwijswoorden?

Verwijswoorden verwijzen naar iets of iemand in de tekst.

De verwijswoorden die we nu gaan behandelen zijn:

Die

Deze

Dit

Dat

Voorbeeld: De jongen die daar loopt is mijn vriendje.

Wanneer verwijs je met welk woord?

• De-woorden: Deze, die 
•  Het-woorden: dit, dat
• Deze en dit gebruik je als ze dichtbij staan:

Deze auto hoort bij mij.

In dit huis woon ik.

• Die en dat gebruik je als het verder weg staat.

De jongen die daar loopt ken ik heel goed.

Het boekje dat daar ligt is van mij

Wanneer de of het?

Wanneer de? Dit moet je op gevoel doen. Weet je het niet zeker? Zoek het dan op in het woordenboek.

Wanneer het? 

• Onzijdige woorden in het Duits zijn vaak hetzelfde als in het Nederlands 🡪 Das kind = het kind.
• Een verkleinwoord is altijd een het-woord. 🡪 het huisje, het meisje

De-woorden zijn mannelijk of vrouwelijk. het-woorden zijn onzijdig. Je kunt het woordgeslacht altijd opzoeken in een woordenboek.

Dat was een enorme domper. Het woord ‘domper’ is een [de-woord / het-woord].

1. de-woord
2. het-woord

Noteer het juiste verwijswoord in de zin: Het verwijt […] de olieproducerende landen het Westen maken, is onterecht.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Kies het juiste verwijswoord: Urenlang tuurde de astronoom door zijn telescoop naar de kosmos, […] hem telkens weer voor verrassingen plaatste.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Ik vind het moeilijk om te verwijzen met de- en het-woorden.

Ja

Nee

Instructie

Wat: Maken in je schrift opdracht 2 t/m 5 blz. 62+63

Hoe: Je werkt in stilte totdat ik de extra hulp heb gegeven.

Hulp: X

Tijd: tot 5 min voor het einde van de les

Klaar: Lezen

Stappenplan: deze, die, dit, dat

1. Is het een de-woord of een het-woord?

1a. de-woord, kiezen uit: deze, die

1b. het-woord, kiezen uit: dit, dat

2. Is het dichtbij of ver weg?

Dichtbij de-woord: deze

Ver weg de-woord: die

Dichtbij het-woord: dit

Ver weg het-woord: dat

Kies het juiste verwijswoord: Ik vind het jammer dat de instructie […] de leraar gaf, zo onduidelijk is.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Kies het juiste verwijswoord: In De Stentor las ik een interessant nieuwsitem […] vorige week al in De Telegraaf stond.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat