Ww spelling en 4.8 Les 6 en 7

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom

Leg klaar:

• je leesboek
• je leerwerkboek deel B
• je pen / schrift
• je iPad (dicht)

Les 6

Planning

• Veelvoorkomende fouten bij werkwoordspelling
• Werkmoment 1
• Uitleg onbepaald voornaamwoord (4.8)
• Werkmoment 2
• Vooruitblik

Valkuilen bij werkwoordspelling

Valkuilen

1. Verschil persoonsvorm en voltooid deelwoord.
   
2. Verschil ik-vorm en de stam van het werkwoord.
3. Getal onderwerp en persoonsvorm.
4. Regels door elkaar halen.
5. Tijd afleiden uit de zin.

1. Persoonsvorm - voltooid deelwoord

• De uitkomst verschilt als je de invoer verandert.
• Heb jij de uitkomst van de som veranderd?

• Hoe komt het dat het precies daar gebeurt?
• Dat is nog nooit gebeurd.

Regels persoonsvorm tt

Tegenwoordige tijd, vul lopen in => je hoort een t.

• Ik erbij, jij erachter => ik-vorm            ik vind, brand jij
• Hij, zij, het => ik-vorm + t                    jij wordt, hij brandt
• Meervoud => hele werkwoord           wij / jullie / zij lopen

Let op met onregelmatige werkwoorden: Hij wil (zonder t)

2. Verschil ik-vorm en stam

ik-vorm: vorm van werkwoord zoals bij de persoon ik

                                                          ik loop, ik verhuis, ik reis

stam: hele werkwoord -en eraf halen

                                                          lop, verhuiz, reiz

Regels persoonsvorm vt

Schrijf zoals je het hoort (onregelmatig/sterke ww)

ik loop, ik liep; ik lees, ik las; ik help, ik hielp; ik zal, ik zou;

ik vind, ik vond.

Regels persoonsvorm vt

Wat zijn de regels als je het niet hoort? Kijk naar de STAM.

taxi kofschip ja?

ik-vorm + te / ten

• ik faxte
• wij faxten

taxi kofschip nee?

 ik-vorm + de / den

• ik verhuisde
• wij verhuisden

Uitleg voltooid deelwoord

Precies hetzelfde als bij de verleden tijd.

Schrijf zoals je het hoort (onregelmatig/sterke ww).

ik liep, ik ben naar school gelopen; ik las, ik heb gelezen; 

ik hielp, ik heb geholpen; ik vind; ik heb gevonden.

Uitleg voltooid deelwoord

Wat zijn de regels als je het niet hoort? Kijk naar de STAM.

taxi kofschip ja?

ge + ik-vorm + t

• ik heb gefaxt
• wij hebben gefaxt

taxi kofschip nee?

 ge + ik-vorm + d

• ik ben verhuisd
• wij zijn verhuisd

3. Getal onderwerp en persoonsvorm

Omdat het regende, fietste de leerlingen snel naar huis.

De onderhoudswerkzaamheden aan de school 

duurt langer dan gedacht. 

4. Regels toepassen

• taxi kofschip alleen bij verleden tijd en voltooid deelwoord
• t  x  k  f  s ch p: gaat alleen om de klinkers 

• in tegenwoordige tijd kan er alleen een t bij komen
• bij tegenwoordige tijd 'lopen' invullen, dan hoor je het

• td en vd bijvoeglijk gebruikt => zo kort mogelijk

5. Tijd afleiden uit de zin.

Tegenwoordige tijd: iedere week, vandaag, stelling.

Water drinkt men uit een glas.

Verleden tijd: toen, vorig jaar, vroeger.

Andere persoonsvorm in samengestelde zin 

=> zelfde tijd aanhouden.

BN onderstrepen

Je hebt een fantastische jurk aan.    vd / td  / geen van beide

De verbeterde zin is nu goed.           vd / td / geen van beide

De huilende leerling had een 1.        vd / td / geen van beide

pv-tt	pv-vt	vd	td
loopt
	kroop
			pratend

BN onderstrepen

Je hebt een fantastische jurk aan.    vd / td  / geen van beide

De verbeterde zin is nu goed.           vd / td / geen van beide

De huilende leerling had een 1.        vd / td / geen van beide

pv-tt	pv-vt	vd	td
loopt	liep	gelopen	lopend
kruipt	kroop	gekropen	kruipend
praat	praatte	gepraat	pratend

Werkmoment 1

• Oefen met de opdrachten uit de studiewijzer SO werkwoordspelling.
• Maak de opdrachten bij filmpje 6, 8 en 9.

Onbepaald voornaamwoord p. 62

Een ovw verwijst:

• naar niet-specifieke personen of zaken
• naar iets algemeens waarbij iets of iemand niet precies worden vermeld
• bijvoorbeeld: alles, iedereen, (n)iemand, (n)iets, allemaal.

Fout in boek

Het = lw, psv, ovw

lidwoord (lw) => Het huis in de straat.

persoonlijk vn (psv) => Ik ga niet naar het feestje, omdat het laat begint. => Je kunt het vervangen door het feestje.

onbepaald vn (ovw) => Het is heel druk daar, het regent.

Werkmoment 2

• Maak in je leerwerkboek deel B
• Van 4.8: opdracht 3 en 5.
• Kijk zelf na. Let op! Vraag 3a vrv fout in het boek!

Af? Ga verder met voorbereiden van de SO.

Vooruitblik

• Uitleg betrekkelijk voornaamwoord.
• Voorbereiden op de SO. 

Welkom

Leg klaar:

• je leesboek
• je leerwerkboek deel B
• je pen / schrift
• je iPad (dicht)

Les 7

Planning

• Uitleg nieuwe woordsoorten (4.8)
  
• Werkmoment 
• Vooruitblik

Toetsen

Vrijdag: SO alleen werkwoorden vervoegen

Volgende toets:

woordsoorten en zinsontleden

Onbepaald voornaamwoord p. 62

Een ovw verwijst:

• naar niet-specifieke personen of zaken
• naar iets algemeens waarbij iets of iemand niet precies worden vermeld
• bijvoorbeeld: alles, iedereen, (n)iemand, (n)iets, allemaal.

Fout in boek

Het = lw, psv, ovw

lidwoord (lw) => Het huis in de straat.

persoonlijk vn (psv) => Ik ga niet naar het feestje, omdat het laat begint. => Je kunt het vervangen door het feestje.

onbepaald vn (ovw) => Het is heel druk daar, het regent.

betrekkelijk voornaamwoord (p. 63)

Filmje 4.8 leerstof btv

Samenvatting btv

• Dat => zn met lidwoord 'het'
• Die => zn met lidwoord 'de' (enkelvoud en meervoud)
• Wie => personen (vaak met voorzetsel)
• Waar => dingen (vaak met voorzetsel)
• Wat => iets, niets of alles (ovw)

            => superlatief = overtreffende trap: beste, meeste

            => een hele zin

btv ingesloten antecedent

Alleen bij wie en wat
Herkennen door:

• wie te vervangen => degene die
• wat te vervangen => dat wat

! Dan is het dus geen vragend voornaamwoord, maar btv

12a: 5 pagina 68

Ten slotte is het leuk 

dat in het woord 'ideaal' doorklinkt, 

wat natuurlijk helemaal slim is.

12a: 5 pagina 68

Ten slotte is het leuk  

dat in het woord 'ideaal' doorklinkt, 

wat natuurlijk helemaal slim is.

12a: 5 pagina 68

Ten slotte | is | het | leuk 

                        bw       kww  ovw   bn                      

dat in het woord 'ideaal' doorklinkt, 

vw  vz  lv      zn        zn       zww       

wat natuurlijk helemaal slim is.

     btv        bw          bw       bn   kww

Werkmoment

Maak in je leerwerkboek deel B:

• Van 4.8 les 1: opdracht 3 en 5
• Van 4.8 les 2: opdracht 6,  7a, 9 en 12.
• Kijk zelf na. Let op! Vraag 3a vrv fout in het boek!

Af? Ga verder met voorbereiden van de SO.

7a

onderstreep waar het naar verwijst

Vooruitblik

SO werkwoordspelling

Toets lezen en schrijven bespreken