Terminologie verhaalanalyse H4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Verhaalanalyse

Deze les

• Samen 'Niks tegen Kees zeggen' lezen
• Begrippen tijd + koppelen aan kort verhaal
• Begrippen ruimte + koppelen aan kort verhaal
• Begrippen vertelwijze + koppelen aan kort verhaal
• Begrippen motieven en thema + koppelen aan kort verhaal
• Begrippen personages en titel + koppelen aan kort verhaal

'Niks tegen Kees zeggen'

Lezen!

Tijd

verteltijd: De tijdsduur die het lezen van het verhaal/boek in beslag neemt (bijv. 5 uur).

vertelde tijd: De tijdsduur die in het verhaal/boek beschreven wordt (bijv. 25 jaar).

chronologisch: De gebeurtenissen worden van begin tot eind in logische tijdsvolgorde beschreven.

niet-chronologisch: De logische tijdsvolgorde van het verhaal wordt onderbroken door één of meer passages die de lezer in een andere tijd verplaatsen.

flashback: Verhaalfragment van enige omvang dat terugverwijst naar iets wat eerder in de tijd heeft plaatsgevonden.

terugwijzing: Heel kort stukje tekst dat verwijst naar het verleden.

vooruitwijzing: Heel kort stukje tekst dat verwijst naar de toekomst.

in medias res: Het verhaal begint midden in de handeling.

inleiding: Het verhaal begint met een introductie van personages/verhaalsituatie.

open einde: De afloop van het verhaal laat diverse mogelijkheden open.

gesloten einde: Het verhaal heeft een duidelijke, eenduidige afloop.

Is het verhaal 'Niks tegen Kees zeggen' chronologisch?

1. Ja
2. Nee

Leg uit wat de verteltijd en de vertelde tijd in 'Niks tegen Kees zeggen' is.

Het verhaal 'Niks tegen Kees zeggen' begint in medias res.
Waar of niet waar?

1. Waar
2. Niet waar

Het verhaal 'Niks tegen Kees zeggen' heeft een gesloten einde.
Waar of niet waar?

1. Waar
2. Niet waar

Ruimte

Topografische ruimte: De plaats/het land waar het verhaal zich afspeelt.

Historische tijd: Jaar/periode waarin het verhaal zich afspeelt.

Klimatologische omstandigheden: Weersgesteldheid die overeen kan komen of kan contrasteren met de aard van de gebeurtenissen (parallel – contrast). 

Omschrijf de topografische ruimte van het verhaal 'Niks tegen Kees zeggen'.

Vertelwijze

Ik-verteller: Het verhaal wordt in de ik-vorm verteld door één van de personages in het verhaal.

Personale verteller: Het verhaal wordt in de hij/zij- vorm verteld door één van de personages.

Alwetende verteller: Vertelinstantie die boven het verhaal staat en in alle personages kan kruipen en ook in verleden en toekomst kan kijken.

Meervoudig perspectief: Het verhaal wordt afwisselend door verschillende verhaalfiguren verteld; dit kan zowel in de ik-vorm als personaal zijn. 

Welk perspectief herken je in 'Niks tegen Kees zeggen'?

1. Ik-verteller
2. Personale verteller
3. Alwetende verteller
4. Meervoudig perspectief

Motieven en thema

Verhaalmotief: Een groep bij elkaar horende gebeurtenissen in het verhaal (bijv. de gesprekken tussen de man en de vrouw).

Abstract motief: Vertaling in abstracte termen van de verhaalmotieven (bijv. onbegrip / relatiecrisis).

Grondmotief/thema: Een samenvatting in één volledige zin van alle abstracte motieven, waardoor de eigenlijke betekenis van het verhaal duidelijk wordt.

Beschrijf een verhaalmotief, abstract motief en grondmotief uit het verhaal 'Niks tegen Kees zeggen'.

Personages en titel

Round characters: Verhaalfiguren die zo volledig mogelijk beschreven worden, meerdere karaktertrekken hebben en doorgaans ook een persoonlijke ontwikkeling doormaken.

Flat characters: Verhaalfiguren die altijd op dezelfde manier reageren. Ze bezitten meestal maar één typerende karaktertrek.

Titel: Een titel kan verwijzen naar de hoofdpersoon, iets zeggen over het onderwerp van het boek/verhaal of verwijzen naar “de diepere bedoeling” van het boek. De titel kan vaak helpen bij het bepalen van het grondmotief. 

Wie is het flat character in het verhaal 'Niks tegen Kees zeggen'?

1. Mevrouw Van Dam
2. de man

Leg uit wat de titel 'Niks tegen Kees zeggen' met het verhaal te maken heeft.