Bi-4M-Examentraining Afweer en bescherming

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

9.1 Je huid

Lederhuid

In deze laag zitten :

• de haarvaten
• de talgklieren 
• de zenuwen
• de zintuigcellen
  (Warmte- , koude-, druk- , pijn-zintuigcellen

Pigment in kiemlaag bepaalt huidskleur

9.2 Infecties bestrijden

Wat doen witte bloedcellen?

Soorten witte bloedcellen

    Vreetcellen                                      Antistofcellen     >    Geheugencellen

                                                                  Sommige blijven over na infectie

9.3 Ziekten bestrijden

Natuurlijke actieve immuniteit

Jij bent ziek geweest 

Je witte bloedcellen hebben

 actief antistoffen 

aangemaakt tegen 

de antigenen van ziekte

Actieve immunisatie 

Natuurlijke actieve immuniteit

Immuun = witte bloedcellen onthouden de antistof 

Kunstmatige actieve immuniteit

Je wordt ingeënt met een vaccin

Vaccin zijn dode ziekteverwekkers

Je wordt dan niet ziek, 

maar je witte bloedcellen

 maken wel actief antistoffen tegen de antigenen

actieve immunisatie

Kunstmatige passieve immuniteit

door een giftig of hondsdol dier/slang

Dan krijg je een

SERUM = met antistoffen

Je witte bloedcellen maken zelf geen antistoffen(passief)

Passieve immunisatie 

Natuurlijke passieve immuniteit

Baby krijgt via moedermelk de antistoffen 

Je witte bloedcellen maken 

zelf geen antistoffen (passief)

Passieve immunisatie

Antibiotica tegen ziekteverwekkers?

Antibiotica bestrijdt bacteriën door de celwanden kapot te maken.

Bacteriën kunnen resistent worden --> dan werkt de antibiotica niet meer.

Dit werkt niet voor virussen 

want die hebben geen celwand.

Allergisch of hooikoorts

Je lichaam reageert extreem gevoelig op stoffen waar gezonde mensen niet op reageren--> afweerreactie. 

Wat is een auto-immuunziekte?

Je eigen witte bloedcellen herkennen lichaamseigen cellen niet meer.

Je maakt antistoffen aan tegen eigen antigenen van je cellen en ruimt ze op.

voorbeeld: diabetes 1 en reuma

9.4 Bloed- en orgaandonatie

*9.6 Bloedtransfusies

Overzicht van de bloedgroepen?

Bloedgroep	antigenen	antistoffen
A	A	anti-B
B	B	anti-A
AB	AB	-
O	-	anti-A en anti-B

Bloedtransfusie

Donor zijn:

Hoe bepaal je je bloedgroep?

klontering na toevoegen antistof A , dan is er een antigen A aanwezig, dus bloedgroep A (of AB)

klontering na toevoegen antistof B , dan is er een antigen B aanwezig, dus bloedgroep B (of AB)

bloed	antigeen	antistof
Rh+	resus	-
Rh-	-	anti-resus

De resusfactor:

De antistoffen tegen de resusfactor gaan we pas aanmaken na een eerste besmetting!

Wie kan bloed geven aan wie

                     (donor)      (ontvanger)

Resusfactor bij zwangerschap

resuskindje!

Andere orgaandonaties

De  antigenen van de donor op een donororgaan worden door de afweercellen van de ontvanger herkend als lichaamsvreemd.

-->

Afweerreactie en daardoor orgaanafstoting

Orgaanafstoting

Orgaanafstoting wordt veroorzaakt door antigenen van de donor.

De ontvanger van het orgaan, herkent de antigenen als lichaamsvreemd. Daarna begint de afstotingsreactie (antistoffen maken).

Medicijnen kunnen de afstotingsreactie tegengaan, waardoor het donororgaan blijft leven. 

9.5 

Hoe krijg je een SOA?

• Onbeschermde seks 
• Door slijmvliezen of bloed
• Hoe voorkom je een SOA?
  

Wat veroorzaakt een SOA?

• virus                   (herpes genitalis of aids )
• bacterie           (chlamydia of syfilis)
• schimmel        (candida)
  

Oefenen: eindexamensite.nl

Kies het onderwerp en maak de examenvragen :

-Bloedgroepen

-Antigenen en antistoffen

-Immunisatie-vaccinatie en antibiotica