3.4 Stedelijke cultuur in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Burgerlijke cultuur

• Schilderijen, boeken en bouwkunst waren populair in de Republiek der Nederlanden
• Er was wel gewetensvrijheid (recht op eigen opvattingen en geloof) maar geen volledige godsdienstvrijheid (b.v: geen katholieke kerken bouwen, wel schuilkerken)

Welke mensen in de Republiek, kochten schilderijen?

1. De superrijken
2. De rijken
3. Rijken en adel
4. Bijna iedereen

Hoeveel schilderijen zijn er ongeveer gemaakt in de gouden eeuw, schat men?

1. 500.000
2. 5 miljoen
3. 50 miljoen
4. 500 miljoen

Hoeveel mensen zullen er ongeveer geleefd hebben in de Republiek rond die tijd?

1. 2 miljoen
2. 0.2 miljoen
3. 20 miljoen
4. 200.000

In de omringende landen in de 17e eeuw, was kunst vaak alleen weggelegd voor de

1. Armen
2. Burgers
3. Boeren
4. Adel

Gewetensvrijheid

• Gereformeerden (calvinistische protestanten) hadden de meeste rechten:

 - alleen calvinisten konden   

    regent worden!

- Katholieke kerk was verboden,

   maar werd gedoogd (kerken

   mochten niet opvallen --> foto:

   schuilkerk)

Kijk goed naar deze afbeelding!

Wat voor soort kerk is dit?

1. R.K. Schuilkerk
2. Normale protestantse kerk
3. Normale R.K. Kerk
4. Synagoge (joodse kerk)

Bekijk deze foto goed!

Welk soort kerk is dit?

1. Katholieke schuilkerk
2. Gewone protestantse kerk
3. Gewone katholieke kerk
4. Protestantse schuilkerk

Waarom is dit een katholieke schuilkerk?

1. Beelden en laag plafond
2. Losse stoelen en kroonluchters
3. Smal en hoog
4. Gouden altaar en sober

Waarom is dit een protestantse kerk?

1. Heiligen en goud
2. Glas in lood ramen
3. losse stoelen
4. Sober en geen beelden

• Invloed Calvinisme

•  Voor gereformeerden was de bijbel (Gods woord) zeer belangrijk
• Oude bijbelteksten werden bestudeerd (uit het Grieks en Hebreeuws)
• 1673: de Statenbijbel (nieuwe vertaling) was na 20 jaar af

Noem eens een gevolg van het uitkomen van de Statenbijbel

Invloed Calvinisme

• Strenge dominees probeerden soms met succes goddeloos vermaak te verbieden in steden zoals: toneel, dans, orgelmuziek, kermissen, gokken, katholieke feesten (Sinterklaas)
• De regenten stonden echter allerlei volksvermaak vaker gewoon toe

Waar zou volksvermaak toe kunnen leiden volgens strenge calvinisten?

1. Zonden en goddeloosheid
2. Een slechte economie
3. meer criminaliteit
4. Negatief beeld over NL

In Amsterdam en andere steden van de Republiek leefden

1. Alleen Calvinisten
2. Calvinisten en Joden
3. Calvinisten, Joden en Katholieken
4. Joden en Katholieken

Welke conclusie kun je trekken uit dit fragment over de Republiek?

1. Er kwamen weinig migranten naar de Republiek
2. Er kwamen veel migranten naar de Republiek
3. Er kwamen teveel migranten naar de Republiek
4. Er waren problemen met migranten in de Republiek

Waardoor kwamen veel migranten niet naar de Republiek?

1. Vanwege oorlog
2. Ze kwamen voor werk
3. Vanwege hun geloof
4. Het klimaat was er beter

In Leiden en andere steden in de Republiek waren migranten...

1. crimineel
2. lastig
3. onmisbaar
4. met teveel

Migranten hebben in de Republiek een enorme bijdrage geleverd aan...

1. de economie
2. de infrastructuur
3. de industrialisatie
4. de vooroordelen

Vanuit welk gebied kwamen GEEN migranten naar de Republiek

1. Engeland, Duitsland en Frankrijk
2. zuidelijke Nederlanden
3. Spanje en Portugal
4. Verenigde Staten

Hoe noemen we de protestanten die uit Frankrijk naar de Republiek kwamen?

1. Huzaren
2. Hugonezen
3. Hugenoten
4. Hagenezen

Van welk kunstwerk zie je hier een fotoreplica?

1. De Staalmeesters
2. De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp
3. De anatomische les van Dr. Deijman
4. De Nachtwacht

Wat was de staatsgodsdienst
van de Republiek?

1. Katholicisme
2. Calvinisme

WAAR OF NIET WAAR

WAAR

NIET WAAR

De Statenbijbel werd in sommige gezinnen 

wel 3x per dag gelezen

Katholieke bijeenkomsten waren ten strengste verboden

Joden hadden in sommige steden meer rechten dan katholieken

Iedereen mag openlijk zijn ongeloof tonen

Iedereen mag zijn geloof openlijk uitoefenen

Mensen mogen geloven wat ze willen

Waarom verhuizen immigranten naar de Republiek?

PUSHFACTOR

PULLFACTOR

OORLOGSGEWELD

GELOOFS-

VERVOLGING

VEILIGHEID

ARMOEDE

WELVAART

EN WERK-

GELEGENHEID

GEWETENS-

VRIJHEID