Bs 4 translatie en eiwitsynthese

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 4 DNA

B4

Translatie en eiwitsynthese

Vandaag

Herhaal vragen vorige les

Uitleg Translatie

Aan de slag

Vragen

Langs welke streng vindt transcriptie plaats?

Welk enzym begint de transcriptie?

Hoe noemen we de niet-coderende stukken DNA die worden verwijderd uit het mRNA?

In welke richting wordt het DNA afgelezen bij transcriptie?

Leerdoelen: 

Ik kan... 

• op basis van de relatie tussen tripletcode en aminozuur toelichten hoe eiwitten gevormd worden [Binas 71.G,]; 
• het proces van transcriptie en translatie beschrijven [Binas 71.E, F, 3]; 

begrippen:

codon/triplet - genetische code - tripletcode - startcodon - stopcodon - translatie - anticodon - tRNA - polyribosomen - 

Functies van eiwitten

https:

https:

https:

Genetische code

• Eiwit bestaat uit aminozuren (20 verschillende)
• Codon: drie opeenvolgende nucleotiden mRNA coderen voor één aminozuur
• Binas tabel 67H

tRNA

• Enkelstrengs RNA-molecuul
• CCA aan 3'-uiteinde kan aminozuur binden
• Drie nucleotiden vormen anticodon, binden aan  codon mRNA

www.bioplek.org

3 letters mRNA: codon, AUG startcodon

Ribosoom

• twee delen
• drie tRNA bindingsplaatsen
• mRNA bindingsplaats
• mRNA afgelezen van 5' naar 3'
• A= aminocyl-site, P= peptidyl site, E= exit site

Polyribosoom

• meerdere ribosomen binden zelfde mRNA
• ribosoom klaar met translatie bij stopcodon bindt direct weer bij startcodon
• releasefactor zorgt dat aminozuurketen loslaat

Vragen

- Waar vind je een anticodon?

- De volgorde van het anticodon correspondeert met de nucleotidenvolgorde in welke DNA streng?

Eiwitten

• Worden gemaakt door ribosomen
• Eiwit gemaakt aan losse ribosomen voor cytoplasmale eiwitten
• Ribosomen vast aan ER: ruw ER, voor eiwitten die later actief moeten worden
• Uiteindelijke vorm van eiwitten in Golgisysteem of buiten de cel

Eiwit: primaire structuur

=

1

2

Eiwit:secundaire structuur

Eiwit: tertiaire structuur

Eiwit: quaternaire structuur

Eiwitstructuur

• Primaire structuur: volgorde aminozuren
  

• Secundaire structuur: waterstofbruggen tussen NH en COOH groepen van verschillende aminozuren
  

• Tertiaire structuur: door o.a. waterstofbruggen en covalente bindingen tussen restgroepen van verschillende aminozuren (bv. zwavelbruggen)

• Quaternaire structuur: meerdere tertiaire structuren vormen samen een structuur (eventueel met mineralen).

Transport van eiwit

• Van ER snoeren blaasjes af
• Deze gaan naar het Golgi-systeem
• Hier krijgen de eiwitten hun juiste vorm (er vinden nog kleine aanpassingen plaats (bijvoorbeeld glycosylering)
• Van hier af transport naar juiste plek

Eiwit uit cel

• Moet eiwit uit de cel, dan versmelt blaasje met celmembraan. 

      Dit proces heet exocytose

• Gaat een eiwit van buiten naar binnen: endocytose

Leerdoelen: 

Ik kan... 

• op basis van de relatie tussen tripletcode en aminozuur toelichten hoe eiwitten gevormd worden [Binas 71.G,]; 
• het proces van transcriptie en translatie beschrijven [Binas 71.E, F, 3]; 

begrippen:

codon/triplet - genetische code - tripletcode - startcodon - stopcodon - translatie - anticodon - tRNA - polyribosomen - 

Aan de slag

BS 4 opdracht 22 t/m 27

Begrippenlijst BS4