4.2 Oorzaken van conflicten - in 2 lessen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.2 Oorzaken van conflicten - les 1

Vorige week:

maandag lesvrij - woensdag lessonup over 4.1

Deze week

maandag SO - woensdag lessonup over 4.2

3 havo

Wat weet je nog van de vorige les: wat betekent separatisme?

1. De wens van het volk om zich van een staat te scheiden
2. De wens van het volk om invloed te hebben in een land
3. De wens van het volk om te bepalen welke religie er is in een land

Wat weet je nog van de vorige les: wat is een voorbeeld van een intern conflict?

1. De strijd tussen Pakistan en India
2. De opstanden in Catalonië
3. De strijd tegen ISIS
4. WO II

Lesdoelen 

• Je weet welke oorzaken van conflicten er zijn
• Je begrijpt het verband tussen het uitbreken van conflicten, het tot stand brengen van vrede en de rol van de overheid daarin
• Je kunt in een conflict de verschillende partijen en hun standpunten onderscheiden en tegen elkaar afwegen  

Oorzaken van conflicten

In §4.1 heb je geleerd dat een conflict  zich kan afspelen binnen een land, maar ook tussen verschillende landen. 

Een conflict heeft zelden één oorzaak, vaak is er sprake van meerdere oorzaken.  

Economische oorzaken

• De aanwezigheid van natuurlijke hulpbronnen in een land zorgt voor problemen, maar ook voor inkomsten. Helaas komen de opbrengsten niet altijd ten goede aan de bewoners.
  

• De winning van deze grondstoffen > zorgt voor ecologische problemen. Bijv. vergiftiging van rivieren in Peru door goudwinning. En in Nigeria maken lekkende oliepijpleidingen hele gebieden onbruikbaar voor bewoning.

• Door onrechtvaardigheid ontstaan conflicten. 

Onherbergzame gebieden zijn soms rijk aan grondstoffen. Het probleem is dat mensen die in deze gebieden wonen hier niet van profiteren. De winning van grondstoffen leidt vaak tot grote ecologische problemen. Leg uit waarom in deze gebieden wel of geen grote kans is op conflicten.

Waar gaat het geld meestal naartoe dat wordt verdiend met delfstoffen (natuurlijke hulpbronnen)?

1. Het gebied waar het wordt gevonden
2. Het bedrijf dat de delfstoffen wint
3. Eerlijk verdeeld tussen beide partijen

Demografische oorzaken

'Jeugdbult': een groot aandeel van 15-29 jarige in de bevolking.

Grote werkloosheid zorgt voor extra onrust.

Wat valt je op aan deze kaart?

Tip: In welke gebieden is de situatie alarmerend? In welke gebieden is vrede juist vooral duurzaam/stabiel? Is dat logisch?

Waar denk je dat eerder een conflict voorkomt?

1. Dictatuur
2. Democratie
3. Gelijk

Rol van de overheid

• In conflictgebieden is vaak dictatuur (= de macht in een land bij een persoon of groep), zoals in Noord-Korea en Iran.
  

• Soms is er ook sprake van een fragile state, een zeer zwakke staat, zoals Centraal-Afrikaanse Republiek. In deze landen heeft de overheid vrijwel geen controle en is er veel corruptie en economische chaos.

Paragraaf 4.2

Ik heb extra uitleg nodig over: Economische oorzaken

Ik heb extra uitleg nodig over: Culturele en demografische oorzaken

Ik heb extra uitleg nodig over: De rol van de overheid

Ik heb extra uitleg nodig over de hele paragraaf

Ik denk er even over na en kom er volgende week op terug

Ik begrijp de hele paragraaf

Zelfstandig aan de slag

4.1: maak opdracht 1 t/m 5 af

Kijk 4.1 na

Lees paragraaf 4.2

Helft maakwerk 4.2: opdracht 1, 2, 4

Zelfstandig aan de slag

Maak de opdrachten van §4.1 af

Gebruik de tekst van 4.2 en maak opdracht 

4.2 Oorzaken van conflicten - les 2

1. Kennischeck 4.2
2. Bespreken Vaardigheden
3. Kennis toepassen op voorbeeld (met film)
4. Zelfstandig aan de slag - nakijken - lezen - maken

3 havo

Een gewapend conflict is een aanhoudende strijd waarbij jaarlijks

1. 15 doden vallen
2. 25 doden vallen
3. 50 doden vallen
4. 100 doden vallen.

Welke vier hoofdoorzaken (dimensies) voor conflicten zijn er?

Elk volk heeft een eigen territorium

1. Waar
2. Niet waar

Een 'jeugdbult' in Iran zorgt voor veel werkeloosheid onder jongeren die in opstand komen tegen de regering

1. Culturele oorzaak
2. Economische oorzaak
3. Politieke oorzaak
4. Demografische oorzaak

Wat is een fragile state?

Wie heeft in een zwakke staat vaak de economische en politieke macht?

1. De burgers
2. De elite

Rol van de overheid

• In conflictgebieden is vaak dictatuur (= de macht in een land bij een persoon of groep), zoals in Noord-Korea en Iran.
  

• Soms is er ook sprake van een fragile state, een zeer zwakke staat, zoals Centraal-Afrikaanse Republiek. In deze landen heeft de overheid vrijwel geen controle en is er veel corruptie en economische chaos.

Slecht beleid en een zwakke staat zijn voorbeelden van

1. Interne factoren
2. Externe factoren

Pak Vaardigheden er bij

opdrachtenboek of BuiteNLand

-> hoe moet je dit weten / maken?

Kernkennis voor aardrijkskundig denken

Kijk de NOS explainer

Noteer:
1.  Welke oorzaken zijn er genoemd voor het conflict tussen Iran en Saudi-Arabië?

2. Tot welke van de 4 oorzaken in §4.2 behoren de redenen genoemd bij 1. 

3. Op welke schaal speelt het conflict?

1. Welke oorzaken zijn er genoemd voor het conflict tussen Iran en Saudi-Arabië?
2. Tot welke van de 4 oorzaken in §4.2 behoren de redenen genoemd bij 1.

Schaal van het conflict

1. Mondiaal
2. Internationaal
3. Nationaal
4. Regionaal

Gouden regels voor vrede

Des te minder deze regels van toepassing zijn op een land, des te groter de kans is op een conflict.

(zie bron in boek)

Lees het stuk tekst van 'De rol van de overheid'. Welke gouden regels gelden -grotendeels- niet in Peru?

Zelfstandig aan de slag

Reminder: 4.1: opdracht 1 t/m 5 is af en nagekeken, 4.2 is gelezen en 1, 2, 4 zijn gemaakt

Tweede helft maakwerk 4.2: opdracht 5+7

Klaar? Kijk 4.2 na (online - rate je antwoorden)

Lees 4.3 en begin aan de opdrachten.