6.2 les 1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

6.2

les 1

Wat zijn de 6 voedingsstoffen?

Welke moeten verteerd worden?

Wel:                                                                                    Niet:

Eiwitten

Koolhydraten

Mineralen

Vitamines

Vetten

Water

Vertering

Het afbreken van grote moleculen (macromoleculen, polymeren) tot kleine moleculen (monomeren) met behulp van verteringsenzymen.

Noem een koolhydraat welke niet verteerd hoeft te worden

Verteringsstelsel

• Mondholte
• Slokdarm
• Maag
• Twaalfvingerige darm
• Dunne darm
• Blindedarm
• Dikke darm
• Endeldarm

mondholte

vertering start in de mond.

in de mond liggen speekselklieren die een enzym uitscheiden-> speeksel

speeksel verteerd zetmeel.

Mechanische vertering door tanden

tong duwt het eten de slokdarm in.

het strotklepje sluit de luchtpijp af bij het doorslikken.

vleeseters (carnivoren)

-kort darmkanaal

-knipkiezen(scherpe kiezen waarmee het eten wordt ''doorgeknipt''.

-hoektanden om prooi mee te doden/vlees mee af te scheuren

planteneters
(herbivoren)

-lang darmkanaal (cellulose)

-plooikiezen(kiezen met harde richels van glazuur waar het eten tussen vermalen wordt)

-meestal geen hoektanden

Alleseters

• Darmkanaal in  in verhouding tot de lichaamslengte middellang
• Kiezen zijn knobbelkiezen -> 'knippen' en malen
• Hoektanden altijd aanwezig
  

Alles eter

Planten eter

Vlees eter

Knobbelkies

Plooikies

Knipkies

De maag

- Opslagplaats

- Maagportier

- Maagsapklieren (water, zoutzuur, enzymen)

- Dood bacterien

- Vertering eiwitten

12-vingerige darm

- Eerste deel van je dunne darm

- Afvoerbuis lever en galblaas: gal

- Afvoerbuis alvleesklier: alvleessap

Lever en Galblaas

- Lever maakt gal

- Gal wordt opgeslagen in galblaas

- Bij vet eten komt gal in 12-vingerige darm
- Grote vetdruppels worden klein gemaakt = emulgeren

alvleesklier

De alvleesklier produceert alvleessap (enzym).

Alvleessap breekt eiwitten, zetmeel en vetten af.

Neutraliseert tot pH = 8 (licht basisch = optimaal voor enzymen)

Dunne darm

• Darmsapklieren -> Toevoegen enzymen laatste stap vertering
• koolhydraten -> monosacharide
• Eiwitten -> aminozuren
• vetten -> vetzuren en glycerol
• Opname water, voedingsstoffen en verteringsproducten (resorptie)

Wat is de goede volgorde van je spijsvertering?

1. slokdarm, maag, dikke darm, dunne darm
2. mondholte, slokdarm, dunne darm, maag
3. mondholte, slokdarm, maag, dunne darm
4. dikke darm, dunne darm, maag, mondholte

Wat is de functie van de galblaas?

1. gal maken
2. gal opslaan
3. gal maken en opslaan

Waar worden koolhydraten verteerd?

1. Mond, maag, dunne darm
2. Mond, 12-v. darm, dunne darm
3. Maag, 12-v. darm, dunne darm
4. Maag, dunne darm

Waar worden eiwitten verteerd?

1. Mond, maag, dunne darm
2. Mond, 12-v. darm, dunne darm
3. Maag, 12-v. darm, dunne darm
4. Maag, dunne darm

Aan het werk

Maak opdracht 1 t/m 4 van 6.2

Controleer of Opdracht 1 t/m 6, 8 en 12 t/m 16 van 6.1
af is.

Let op de magister opdracht voor het inleveren van een foto van je huiswerk!