KA 24 (deel 1) Economische bloei van de Nederlanden)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Havo 4

Economische bloei van de Nederlanden

Vandaag:

Kenmerkend aspect 24:

  'De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek'

1. De val van Antwerpen

2. Moedernegotie

2. Opdracht

Leerdoelen:

- Aan het eind van de les kun je in je eigen woorden omschrijven hoe de moedernegotie heeft geleid tot de economische bloei van de Nederlanden

- Aan het eind van de les kan je twee kenmerken noemen van de Nederlandse economie in de 17de eeuw

De situatie 

Unie van Utrecht:

- geloofsvrijheid

- Anti-Spaans

- gezamenlijk leger

- particularisme 

- financiële samenwerking

- Acte der verlatinghe

- Belangrijkste handelsstad: Antwerpen

Alexander Farnese

- Vocht voor Koning Filip II en dus voor het katholieke geloof. 

- Talentvol militair strateeg. 

- Veroverd grote delen van de zuidelijke Nederlanden terug voor de koning van Spanje 

- Staat op  3 juli 1584 voor de poorten van Antwerpen. 

Het beleg van Antwerpen 

- Farnese belsuit de stad niet binnen te vallen maar uit te hongeren.

- Hij sluit de stad hermetisch af .

- Laat hele stukken land onder water lopen en bouwt een gigantische brug. 

De brug van Farnese

De Antwerpenaren proberen meerdere keren de brug op te blazen. 

1300 doden in één knal

De val van Antwerpen (1584)

- De belegering heeft 14 maanden geduurd. 

- Vrede getekend maar de stad moest een som van 400.000 gulden betalen. 

- Protestanten kregen vier jaar de tijd om zicht te bekeren of te verdwijnen uit de stad. 

Grote leegloop van Antwerpen als gevolg 

voor het beleg meer dan 100.000 inwoners

na het beleg nog maar 40.000 inwoners

Val van Antwerpen 

- Ambachtslieden, kooplieden en geleerde vluchten Antwerpen uit en trekken voor een groot deel naar Amsterdam waar geloofsvrede heerst. 

- Amsterdam wordt in plaats van Antwerpen de belangrijkste handelsstad van Europa. 

- De val van Antwerpen wordt gezien als het begin van de Gouden Eeuw voor Nederland. 

De Gouden Eeuw

- De Nederlanden zijn onafhankelijk en gaan zich in 100 jaar tijd ontwikkelen tot een economisch en militaire wereldmacht.

- Basis van economische bloei = moedernegotie <--extreem belangrijk begrip

Moedernegotie 

Moeder = Belangrijkste

Negotie = Handel

De moedernegotie was de meest winstgevende handel van de Nederlandse Republiek waarmee de basis werd gelegd voor de gouden eeuw

Moedernegotie

Nederlandse grond is niet geschikt om graan te verbouwen door water. 

Baltische staten hebben vele graan.

Graan werd verruild voor (luxe producten als) zuivel en gezouten vis. 

Moedernegotie 

één klein probleem:

Om door de sont te mogen moest men tol betalen. De tol werd gemeten aan de breedte van het dek. 

Nederlanders komen met het Fluitschip: 

Moedernegotie 

Waarom is deze handel zo winstgevend? 

- Voor Nederlandse luxeproducten krijgen ze veel graan.

- Meer graan betekend specialisatie van de landbouw (je hoeft zelf geen graan meer te verbouwen) 

- Luxe producten worden door heel Europa verkocht

Moedernegotie

Amsterdam gaat een belangrijke rol spelen door de praktische ligging. 

Amsterdam vormt een knooppunt in de handel tussen noord en zuid Europa. 

Amsterdam wordt een stapelmarkt. 

Stapelmarkt: Een stad waar goederen worden opgeslagen tot dat de prijs goed genoeg is om ze voor zo veel mogelijk geld te verkopen. 

Maak de opdracht op de hand-out