Lesw. 12-02: 4.3 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

In deze les:

• Start van de les: 
• Uitleg kader en TL: 
  - informatieve teksten
  - oorzaak-gevolg en doel-middel (verbanden)
  - conclusie of samenvatting (verbanden)
  - reclame: commercieel en ideëel
  
  
• Zelfstandig maken:
  - Kader maakt: opdracht 1 t/m 15 en 17 t/m 20 (blz. 103 t/m 116)
  - TL maakt: opdracht 1 t/m 3, 5 t/m 8, 14 t/m 17 en 22 t/m 26 (blz. 106 t/m 120)

Doelen van deze les:

- Je kunt instructieve en informatieve teksten lezen.

- Je kunt onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken.

- Je leert signaalwoorden van oorzaak-gevolg, doel-middel en conclusie en samenvatting. 

TL:

- Je kunt commerciële en ideële reclame van elkaar onderscheiden. 

Tekstverbanden

Oorzaak-gevolg

Het tekstverband oorzaak-gevolg is vaak te herkennen aan signaalwoorden zoals:

doordat, hierdoor, met als gevolg

doel-middel

Het tekstverband doel-middel is vaak te herkennen aan signaalwoorden zoals:

waarmee, door middel van,
om te

conclusie of samenvatting

Het tekstverband conclusie of samenvatting is vaak te herkennen aan signaalwoorden zoals:

dus, dan ook, kortom

conclusie of samenvatting

1. Mijn broertje was ziek en hij had in zijn bed gekost. Kortom: de rest van ons gezin heeft nauwelijks geslapen.

2. Ik heb morgen een etentje, dus ik kan morgen niet komen.

Twee vormen van informatieve teksten

Informatieve teksten zijn er in twee vormen:

• Teksten die de lezer informatie geven over een bepaald onderwerp, bijvoorbeeld een nieuwsbericht of achtergrondartikel;

• Teksten die de lezer instructies geven: uitleggen hoe iets werkt of hoe hij iets moet doen, bijvoorbeeld een gebruiksaanwijzing.

instructie geven

instructie geven

Maak: 

- Kader maakt:
 opdracht 1 t/m 15 en 17 t/m 20 (blz. 103 t/m 116)

- TL maakt:
 opdracht 1 t/m 3, 5 t/m 8, 14 t/m 17 en 22 t/m 26 (blz. 106 t/m 120)

Opmaak van een tekst

Aan de opmaak zie je vaak snel wat voor tekst het is: een zakelijke brief, een advertentie, een column, enzovoort. Je kijkt onder andere naar:

• afbeeldingen, zoals tekeningen, foto’s en grafieken. Die geven extra informatie of helpen om je te identificeren met de schrijver of de tekst;

• opmaakelementen zoals kaders, tabellen, witruimte en het gebruik van vet of cursief in de tekst. Die geven structuur aan een tekst en laten vaak zien wat belangrijke dingen zijn.

Overtuigende teksten

In een overtuigende tekst geeft de schrijver zijn mening.

Het doel is dat de lezer die mening overneemt.

Overtuigende teksten

Voorbeelden:

• ingezonden brief
• column
• recensie
• blog (= een online persoonlijke (informatieve) tekst die regelmatig wordt geüpdatet).

Opbouw overtuigende tekst

• Inleiding:
de mening van de schrijver.  Dit wordt ook wel het standpunt genoemd.

• Kern:
de argumenten. Dit zijn vaak feiten.

• Slot: de conclusie.
Hier herhaalt de schrijver zijn standpunt of mening.

Tekstsoorten

• een advertentie
• een gebruiksaanwijzing
• een recept
• een brief
• een e-mail
• een affiche
• een appje
• een gedicht
• een recensie 
• een  tekst in een schoolboek 
• een krantenartikel
• een verhaal

Tekstdoelen uit leerjaar 1

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

1.3 Lezen

Wat is het doel van deze tekst?

Wat is het doel van deze tekst?

Tekstsoorten

• een advertentie
• een gebruiksaanwijzing
• een recept
• een brief
• een e-mail
• een affiche
• een appje
• een gedicht
• een recensie 
• een  tekst in een schoolboek 
• een krantenartikel
• een verhaal

Tekstdoelen

Tekstdoelen uit leerjaar 1

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?