Woordenschat 1.1 + 1.2 + 1.3

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

WAT BETEKENT:
hippopotomonstrosesquippedaliofobie

(uitspraak: hip·po·po·to·mon·stro·ses·quip·pe·da·li·o·fo·bie)

1. Angst voor grote monsters
2. Angst voor dunne nijlpaarden
3. Angst voor lange woorden
4. Angst voor kleine pedaalemmers

WAAR HEBBEN WE HET VOOR DE VAKANTIE OVER GEHAD?

Programma van vandaag:

Korte herhaling theorie Woordenschat 1.1 + 1.2 + 1.3

Maken (oefen)toets

DOEL

Aan het einde van de les kun je de betekenis van een onbekend woord afleiden uit het woord zelf of uit de tekst waarin dit woord wordt gebruikt en 

herken en begrijp je figuurlijk taalgebruik.

 HERHALING THEORIE 1.1

Soms begrijp je niet goed wat een woord betekent. Stop dan niet met lezen!

Lees de volgende tips om de betekenis van het woord te vinden in een tekst.

THEORIE 1.1

Tip 1

Zoek een woord in de tekst dat ongeveer hetzelfde betekent (een synoniem).

Tip 2

Zoek naar een omschrijving van het woord.

THEORIE 1.1

Tip 3

Zoek voorbeelden waaruit je de betekenis van het woord kunt afleiden.

Tip 4

Kijk of het tegengestelde van het woord in de tekst staat (een tegenstelling).

THEORIE 1.1

Tip 5

Een afbeelding bij de tekst 

helpt om de betekenis te vinden.

OEFENEN

De leerlingen voeren veel klusjes uit.

Synoniem voor 'voeren uit':

1. absoluut
2. neertellen
3. verrichten
4. talloze

De brug is er slecht aan toe.
Tegenovergestelde voor 'is er slecht aan toe':

1. verkeert in goede staat
2. asymmetrisch
3. eindeloos
4. naar eigen zeggen

Als ik te laat ben voor school dan bedenk ik een smoes, bijvoorbeeld:

1. daarom kreeg ik straf.
2. de brug stond open.
3. morgen ga ik naar de kapper.
4. iets wat je verzint.

 HERHALING THEORIE

1.2 Betekenis afleiden uit het woord

THEORIE 1.2

Betekenis afleiden uit het 

woord

 Hoe weet ik wat een moeilijk woord betekent?

Om achter de betekenis van een moeilijk woord te komen, kun je kijken of je een deel van het woord al wel kent.

 

THEORIE 1.2

Tip 1

Bestaat het woord uit twee of meer woorden? Kijk dan of je de betekenis van één van die woorden al kent.

Voorbeeld:

Gebiedsverbod

THEORIE 1.2

Tip 2

Staat er een voor- of achtervoegsel dat je kent?

Voorbeeld:

Hergebruiken

Her- = opnieuw.

THEORIE 1.2

Tip 3

Lijkt het onbekende woord op een woord dat je wel kent?

Voorbeeld:

Problematisch

‘Problematisch’ lijkt op het woord ‘probleem’.

Een ‘probleem’ is een moeilijke situatie die opgelost moet worden.

Problematisch is dus iets wat moeilijk is op te lossen.

THEORIE 1.2

Tip 3

Lijkt het onbekende woord op een woord dat je wel kent?

Voorbeeld:

Problematisch

‘Problematisch’ lijkt op het woord ‘probleem’.

Een ‘probleem’ is een moeilijke situatie die opgelost moet worden.

Problematisch is dus iets wat moeilijk is op te lossen.

OEFENEN

Ongelijk
(woord met voorvoegsel)
Wat is de betekenis?

1. wel hetzelfde
2. niet hetzelfde
3. niet mogelijk
4. wel mogelijk

Zorgeloos

Geef een omschrijving

1. met heel veel zorgen
2. met zorgen
3. zorgelijk
4. zonder zorgen

Problematisch
Wat is de betekenis?

1. Iets wat makkelijk op te lossen is.
2. Iets wat automatisch gaat.
3. Het tegenovergestelde van diplomatisch.
4. Iets wat moeilijk op te lossen is.

HERHALING THEORIE

1.3 Figuurlijk taalgebruik

Wat is het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik?

THEORIE 1.3

Woorden kunnen letterlijk of figuurlijk bedoeld zijn.

• bij letterlijk taalgebruik bedoel je precies wat er staat.

Hieronder is ‘smelt’ letterlijk bedoeld, omdat ijs echt kan smelten:

Als je ijs te lang buiten de vriezer houdt, smelt het.

THEORIE 1.3

Woorden kunnen letterlijk of figuurlijk bedoeld zijn.

• bij figuurlijk taalgebruik wordt iets anders bedoeld dan wat er staat.

Hieronder is ‘smelt’ figuurlijk bedoeld, omdat een mens niet kan smelten:

Ik heb het zo warm, ik smelt bijna. 

THEORIE 1.3

Soms weet je niet of een woord letterlijk of figuurlijk bedoeld is.

Gebruik dan een (online)woordenboek om te snappen wat de schrijver bedoelt.

OEFENEN

MAAK DE UITDRUKKING AF

Maak de uitdrukking af:

Iemand voor vol ....

1. aanzien
2. geven
3. bloedt
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Een appeltje voor de dorst ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Zijn schaapjes op het droge ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Met twee maten ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Doen alsof je neus ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Iemand ervan langs ...

1. komen
2. geven
3. knopen
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Iets in de oren ...

1. kennen
2. stoppen
3. knopen
4. meten

Zijn er nog vragen? 

MAKEN OEFENTOETS

NU NEDERLANDS WS H1

VOLGENDE LES: TOETS