Energie - workshop 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Leerjaar 3 – Thema 1

Energie

Energie in de biologie – workshop 2

"Positive energy starts with the food you put in your body"

Agenda

• Terugblik vorige workshop
• Voedingsstof of voedingsmiddel?
• Vertering?
• Verteringsstelsel
• Verteringsklieren en verteringssappen
• Enzymen
• Extra uitdaging - oppervlakte vergroten
• Maximale opname van de verteerde voedingsstoffen - darmen
• Samenvatting toepassing van de voedingsstoffen

Waar ging de vorige workshop
ook alweer over?

Wat heeft voedsel met
energie te maken?

Voedingsstof of voedingsmiddel?

Voedingsmiddel = product (bijv. brood)

Voedingsstof = bestanddelen

 Vetten

 Koolhydraten

 Eiwitten

 Water

 Vitamines

 Mineralen

 *Voedingsvezel

Neem je de voedingsstoffen direct in je cellen op?

Afhankelijk van grootte

- Water, vitamines & mineralen zijn klein genoeg.

Tip! Oplosbaar in water? Ja? Dan klein genoeg. Nee? Dan eerst kleiner maken (verteren)

- Vetten, eiwitten en koolhydraten zijn wat molecuulstructuur betreft veel te groot en ingewikkeld.

- Water, mineralen en vitaminen zijn klein genoeg (+ glucose)

Welke voedingsstoffen geven je energie?

Vetten

Koolhydraten

Eiwitten

Stoffen die met moeite zijn opgebouwd in planten en dieren (assimilatie). Er is dus veel energie ingestopt.

Ze moeten eerst ietsje kleiner worden gemaakt, zodat ze in het bloed kunnen worden opgelost. Dit noemen we ... vertering

Juist de grote ingewikkelde moleculen!

Welke voedingsstof doet wat?

Vetten – brandstof, bouwstof, reservestof en beschermende stof

Koolhydraten – brandstof, bouwstof, reservestof

Eiwit – brandstof, bouwstof

Mineralen - bouwstof, beschermende stof

Vitamines - bouwstof, beschermende stof

Water - bouwstof

*Onderstreept is de voornaamste functie

Verteringsstelsel - Waarmee verteren we ons voedsel?

Mondholte

Slokdarm

Maag
*

Twaalfvingerige darm
*

Dunne darm
*

Blinde darm

Dikke darm
*

Endeldarm

Anus

*Bevatten kliertjes die verteringssap aanmaken.

Dit sap bevat enzymen die je voedingsstoffen kunnen verteren!

Welk orgaan kwam na de maag?

1. Dunne darm
2. Twaalfvingerige darm
3. Dikke darm
4. Alvleesklier

Je verteringsstelsel als een buis met sappen

Elk verteringssap bevat eigen enzymen

Enzymen... whut?
functie en bouw

Reactiespecifiek
- 1 voedingsstof per enzym

Enzymen zijn zelf eiwitten
 

Enzymen versnellen processen (dissimilatie / assimilatie)

Enzym kan een groot aantal keer opnieuw hetzelfde klusje doen

Enzymen werken goed (optimaal) bij een bepaalde temperatuur en pH

Wat is onjuist over enzymen?

1. Ze kunnen tijdelijk van vorm veranderen
2. Het zijn eiwitten
3. Ze kunnen dingen afbreken en opbouwen
4. Het kost energie om ze te maken

Enzymactiviteit

Bijv. aantal milligram substraat verteerd per milliliter, per minuut.

Wat is de juiste definitie van het maximum?

1. De omstandigheden waarbij enzymen het meest verteren
2. De omstandigheden waarbij enzymen niet meer verteren
3. De omstandigheden waarbij enzymen het snelst bewegen
4. De maximale hoeveelheid van 'iets' waarbij enzymen nog net werken

Bekijk de afbeelding goed!

Welk enzym zal werkzaam zijn in je maag?

1. Pepsine
2. Trypsine
3. Beiden
4. Geen van beiden

Oppervlakte vergroten - kauwen

Oppervlakte vergroten  - Gal

Anatomie van de darm

Mega oppervlakte om voedingsstoffen snel op te nemen

Opname in het bloed

Vervoer naar cellen

Hoe komen deze stoffen bij onze cellen?

Verteringsstelsel  bloedvatenstelsel  cellen

Mits de voedingsstoffen klein genoeg zijn!  Dit klein maken heeft ‘vertering’

Hoe komen deze stoffen bij onze cellen?

Verteringsstelsel  --> bloedvatenstelsel  -->  cellen

Mits de voedingsstoffen klein genoeg zijn! 

Korte samenvatting: nut van de voedingsstoffen

Afsluiting:
Vragen / tops / tips