1.1 organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

organen en cellen

hoofdstuk 1 

Wat weet je al?

Maak in je groepje de mindmap compleet 

1.1 organismen

organen en cellen 

Lesdoel 

• Je kunt uitleggen wat een organisme is.
  
• Je kunt negen levenskenmerken van organismen noemen.
  
• Je kunt onderscheiden of iets levend, dood of levenloos is.

Organismen

Levende wezens zijn organismen (bacteriën, schimmels, planten en dieren)

Levenskenmerken

Door de aanwezigheid van levenskenmerken merk je dat een organisme leef: 

1. groei: organisme wordt groter en zwaarder
2. ontwikkeling: bouw van een organisme veranderd
3. reageren op prikkels 
4. bewegen 
5. stofwisseling: stoffen in je lichaam worden omgezet in ander stoffen. 
6. voeding: voedingsstoffen in voeding zijn nodig om in leven te blijven.
7. ademhaling: zuurstof is nodig voor de verbranding.
8. uitscheiding: afvalstoffen die het lichaam uit moeten.
9. voortplanting: het krijgen van nakomelingen 

Enkele levenskenmerken bij een kat

Groei en ontwikkeling

Tijdens de levensloop vindt er groei en ontwikkeling plaats:

• lichamelijke groei en ontwikkeling: dit is fysiek. Je lichaam wordt groter en veranderd. 
• geestelijke groei en ontwikkeling: dit is psychologisch. Je gevoel, kennis of je mening veranderd. 

Groei en ontwikkeling bij een man

Levend, dood of levenloos

• levend =  Iets dat levenskenmerken heeft.
• dood = Iets dat levenskenmerken heeft gehad, maar nu niet meer.
• levenloos = Iets dat nooit levenskenmerken heeft gehad.

Opdracht

Leg alles op het juiste plekje. 

Maken

bladzijde 12

opdracht 1 t/m 6

Terugblikken

Je begint andere kleren te dragen, dit is...

1. lichamelijke ontwikkeling
2. geestelijke ontwikkeling
3. lichamelijke groei
4. geestelijke groei

Een vrouw begint borsten te krijgen, dit is...

1. lichamelijke ontwikkeling
2. geestelijke ontwikkeling
3. lichamelijke groei
4. geestelijke groei

Plassen is een levenskenmerk, de levenskenmerk die hierbij hoort is:

1. voeding
2. ademhaling
3. uitscheiding

Uitscheiding is een levenskenmerk dat hoort bij:

1. stofwisseling
2. reageren op prikkels
3. voortplanting
4. groei

Welke levenskenmerken heb je onthouden?

Steen

1. levend
2. dood
3. levenloos

Een slapende hond

1. levend
2. dood
3. levenloos

Hoe vind je zelf dat je hebt opgelet bij de instructie?

Hoe vind jezelf dat je hebt gewerkt in de les?

Heb je de lesdoelen behaald?

- Je kunt uitleggen wat een organisme is.
- Je kunt negen levenskenmerken van organismen noemen.
- Je kunt onderscheiden of iets levend, dood of levenloos is.

Afsluiten