5. Verdieping: Hoe de cultuur in Nederland veranderde door de welvaart

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

5. Verdieping: Hoe de cultuur in Nederland veranderde door de welvaart

Aan het einde van de paragraaf kan je:

• Voorbeelden geven van ontzuiling
• Voorbeelden geven van (nieuwe) verzuiling
• Oorzaken uitleggen van de ontzuiling

De verzuiling

• In de periode tussen de twee wereldoorlogen was Nederland verzuild geraakt.
• Bijna alle Nederlanders behoorden bij 1 van de 4 zuilen:
• Katholiek, protestant, liberaal of socialistisch.
• De gewone Nederlander ging vrijwel alleen maar om met mensen uit hun eigen zuil.
• Leiders van de zuil  moesten samenwerken met andere zuilen

Je moest 

volgens de normen en waarden van de groep leven. 

Vanaf de jaren 60

Veranderde de Nederlandse cultuur en mentaliteit ingrijpend!

Vooral de 

uitvinding van de televisie droeg hier aan bij. 

Door de 

televisie kon men meekijken bij de andere zuilen. 

Door de 

welvaart en betere scholing 

nam de individualisering toe!

Door de individualisering

Nam de ontzuiling en secularisatie toe!

Ontzuiling vanaf jaren '60

• Ontzuilde partijen (D66)
• Samenwerking katholiek en protestant (CDA)
• Ontzuilde kranten 
• Ontzuilde omroepen (RTL)

• Ontzuilde docenten in christelijk onderwijs
• Ontzuilde vakbond (FNV)
• Ontzuilde werkgeversorgaisaties (VNO-NCW)

Oorzaken van de ontzuiling

• Toenadering tussen socialisten en gelovigen (verzet in WO2)
• Aansporing van kerkelijke leiders contact met andere zuilen
• Minder invloed van de kerk (ontkerkelijking)

De grafiek laat de ontkerkelijking in Nederland zien. Vooral rond 1960 gaat het hard.

Oorzaken van de ontzuiling

• Trouw en respect eigen partij en leiders neemt af
• De tv wordt belangrijkste medium
• Houding van media t.o.v. politiek verandert

Maar zuilen blijven bestaan...

• Nog steeds verzuilde partijen (VVD, SGP, SP, CU, PvdA)
• Nog steeds verzuilde omroepen (KRO, VPRO, EO)
• Opkomst islamitische zuil
• Nog steeds speciaal onderwijs (Katholiek, protestant, islamitsch)

Maken

5. Verdieping: Hoe de cultuur in Nederland veranderde door de welvaart

Eerste stukje: Een groeiende bevolking