4.2 Wat valt er te kiezen?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Lesdoelen

4.2: Wat valt er te kiezen?

• ..je kunt uitleggen wat een politieke stroming is
• ..je kunt kenmerken benoemen van de drie bekendste politieke stromingen
• ..je kunt het verschil beschrijven tussen linkse, rechtse en middenpartijen
• ..je kunt omschrijven wat populisme inhoudt

4.2: Wat valt er te kiezen?

Wat is het algemeen belang?

Politieke stromingen

De meeste partijen horen bij een politieke stroming

Binnen een stroming zijn mensen het met elkaar eens over wat belangrijk is in de maatschappij

De drie bekendste stromingen zijn:

• Liberalisme
• Sociaal-democratie
• Christen-democratie

Liberalisme

Liberalisme: vrijheid is de belangrijkste waarde

• Economische vrijheid: met zo min mogelijk regels je eigen geld kunnen verdienen
• Persoonlijke vrijheid: de vrijheid om te leven zoals jij dit wilt

D66 is overigens totaal niet liberaal buiten de economie om.

Sociaal-democratie

Sociaal-democratie: solidariteit en gelijkwaardigheid zijn de belangrijkste waarden

• Solidariteit: je staat klaar voor mensen met wie het niet zo goed gaat
• Gelijkwaardigheid: alles moet zo eerlijk mogelijk bepaald worden

Christen-democratie 

Christen-democratie: stroming met het christelijke geloof en de bijbel als uitgangspunt

• Vooral naastenliefde is voor christen-democraten belangrijk
• Burgers moeten voor elkaar zorgen en elkaar helpen

Pieter zegt: ''Ik vind dat burgers meer elkaar moeten helpen.'' Bij welke politieke stroming hoort Hans?

Links, midden en rechts

Een andere manier om partijen in te delen:

• Linkse partijen zijn voor een actieve overheid
• Rechtse partijen zijn voor een passieve overheid
• Middenpartijen zijn partijen die vinden dat de overheid alleen moet helpen als het mensen zelf niet lukt

Links, midden en rechts

• Een andere manier om partijen in te delen is links, midden en rechts. 
  
  
• Hierbij kijk je naar de rol van de overheid in de maatschappij. Moet de overheid zich wel of niet bemoeien met maatschappelijke problemen?

Linkse partijen

• Linkse partijen zijn voor een: actieve overheid
• Om de verschillen tussen arm en rijk te verkleinen moet de overheid ingrijpen. BV: zorgkosten
• Rijke mensen en bedrijven moeten meer belasting betalen
• Millieu belangrijk thema

Rechtste partijen

• Rechtste partijen zijn voor een: passieve overheid
  
  
• Burgers moeten voor zichzelf zorgen en niet verwachten dat overheid alles regelt. 
  
  
• Verschil arm en rijk logisch
  
  
• Belangrijkste taak overheid: veiligheid. 

Middenpartijen

• Midden partijen: partijen die vinden dat de overheid alleen moet helpen als het mensen niet lukt. 
  
  
• Zitten tussen rechtste partijen en linkse partijen in
  
  
• Hebben zowel linkse als rechtste standpunten. 
  

Populisme

• Sommige partijen horen niet bij een stroming
  
  
• Zeggen op te komen voor de belangen van 'gewone' burgers en willen zich afzetten tegen politieke elite: mensen die alleen aan zichzelf denken
  
  
• Sterke nationalistische standpunten: immigratie, europa

"Ondernemers in de horeca sector moeten meer financiële steun krijgen van de overheid!"

1. Liberalisme
2. Sociaal-democratie
3. Christen-democratie

"Niet de overheid, maar de ondernemers zelf moeten besluiten of ze open of gesloten willen blijven"

1. Liberalisme
2. Sociaal-democratie
3. Christen-democratie

"Horecaondernemers moeten voor elkaar zorgen en elkaar ondersteunen om open te blijven"

1. Liberalisme
2. Sociaal-democratie
3. Christen-democratie

Deze politieke partij is politiek links:

1. VVD
2. PVV
3. Christenunie
4. SP

Wat is belangrijk volgens "linkse" politieke partijen?

1. Focus op gelijkheid en opkomen voor minderheden.
2. Focus op vrijheid en eigen verantwoordelijkheid.
3. Focus op het gezin en op religie.
4. Focus op de natuur en op het klimaat.

Wat is belangrijk volgens "rechtse" politieke partijen?

1. Focus op gelijkheid en opkomen voor minderheden.
2. Focus op vrijheid en eigen verantwoordelijkheid.
3. Focus op het gezin en op religie.
4. Focus op de natuur en op het klimaat.

Welke politieke partij is een middenpartij?

1. Groen Links
2. Forum voor Democratie
3. Partij voor de dieren
4. CDA

Een politieke partij geeft aan dat men de uitkeringen wil verhogen. Tot welke stromingen en politieke richting (links,midden,rechts) hoort deze partij?

1. Liberalisme, links.
2. Sociaal-democratie, rechts.
3. Sociaal-democratie, links.
4. Christen-democratie, links.

Een politieke partij geeft aan dat men minder regels wilt bij het kopen van een huis. Tot welke stromingen en politieke richting (links,midden,rechts) hoort deze partij?

1. Liberalisme, links.
2. Liberalisme, rechts
3. Christen-democratie, links
4. Christen-democratie, rechts.

Een politieke partij geeft aan dat men minder regels Tot welke stromingen en politieke richting (links,midden,rechts) hoort deze partij?

Is de VVD links of rechts? Leg uit?

Waaruit blijkt dat Yesilgöz-Zegerius (de vrouw uit de video) liberaal is?

Populisme

Sommige partijen horen niet bij een stroming. Deze delen we in bij het populisme.

Populistische politici zeggen dat ze de 'stem van het volk' laten horen

De opvattingen van populisten zijn niet perse rechts of links. Het gaat vaak over sterk nationalistische standpunten.

Kunnen niet-populistische partijen ook wel eens iets zeggen dat populistisch is? Ja of nee is voldoende.

Tot welke van de onderstaande stromingen en politieke richtingen hoort de VVD?

1. Sociaal-democratie, links.
2. Christen-democratie, midden.
3. Christen-democratie, rechts.
4. Liberalisme, rechts.

Tot welke van de onderstaande stromingen en politieke richtingen hoort de ChristenUnie?

1. Liberalisme
2. Christen-democratie, rechts.
3. Christen-democratie, midden.
4. Sociaal-democratie