Les 65: Cursus Spelling - § 5 tussenletters in samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Hallo 2Vd

Pak je spullen alvast (leesboek) en Nieuw Nederlands + schrift. Ga zitten volgens het klassenschema.

Wat gaan we doen vandaag?

• 10 minuten lezen(Stiefkind)127.
• Uitleg Cursus 7 Spelling § 5
• Zelf oefenen

Leerdoelen

Ik kan/weet

- samenstellingen met en zonder tussenletter op de juiste manier spellen.

Samenstellingen

Een samenstelling: twee (of meer) woorden die samen één woord worden

Tussenletter 's' in samenstelling

• Als je een -s tussen de twee delen hoort, schrijf je die ook:

jongensdroom

stationsweg 

• Begint het rechterdeel van het woord ook met een s vervang het dan met een ander woord.

varkensstaart

varkenshok

Uitzonderingen

Je schrijft géén tussen -n of -s als het linkerdeel:

•  geen meervoud heeft: tarwebrood, hellevuur
  
•  uniek is, er is er maar één van: zonnebank, maneschijn 
•  het (ook) een meervoud op s heeft: horlogebandje,  groentesoep
• geen zelfstandig naamwoord is (zn:) hogeschool (b.n.w.), huilebalk (w.w.)

Uitzonderingen

Je schrijft géén tussen -n of -s als het linkerdeel:

• aangeeft hoe groot, goed, klein, stom iets is (=versterkend): reuzeleuk, apetrots
• versteende uitdrukking is: bullebak, schattebout, elleboog (woorden waren vroeger samenstellingen maar tegenwoordig komen losse delen niet meer voor in onze taal)

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
breedtestraal

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
zonnebril

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
reuzegroot

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Maak een samenstelling van de woorden:
bezoeker + centrum

Maak een samenstelling van de woorden:
pakje + avond

Maak een samenstelling van de woorden:
lengte + verschil

cursus 7 spelling §5 

Wat: Maak van §5 opdracht 1 t/m 3 op blz. 256-257.

Hoe:  Individueel, maar je mag op fluisterniveau overleggen met degene die naast je zit. 

Hulp: Theorie uit je boek of internet.

Tijd: 15 min.

Uitkomst: Geoefend met tussenletters in samenstellingen

Klaar?

Lezen in je leesboek

of huiswerk

Afmaken: Maak §3 opdracht 1, 2 en 6 blz. 252-253 af. Extra opdr. 4 p. 257.

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
dieptepunt

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Leerdoelen

Ik kan/weet

- samenstellingen met en zonder tussenletter op de juiste manier spellen.

Fijne dag!

Ruim rustig je spullen op en blijf zitten tot de bel gaat

Tussenletter 'n' in samenstelling

Als het eerste deel van de samenstelling een meervoud op -en heeft, dan schrijf je dat ook in de samenstelling.

Dus:

beukennootje

fietsenstalling