Les 19 - Herhaling heel blok 3 (lezen, woordenschat, grammatica, spelling)

• Nederland
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom 3 Havo!

Voordat de timer afgaat...

- Boek, schrift en pen op tafel

- Jas uit

- Tas van tafel

- Telefoon in tas

Lesplanning

- Lesdoel

- Herhaling heel blok 3

- Zelfstandig aan het werk: vrije keus

- Afsluiting

Aan het einde van de les...

... heb ik heel blok 3 herhaald

YES-week 2

H3 Lezen: Argumentatie 1	H4 Lezen: Argumentatie 2
H3 Woordenschat: Metonymie	H4 Woordenschat: Pleonasme en tautologie
H3 Grammatica - Verwijzen - Wederkerend en wederkerig voornaamwoord	H4 Grammatica - Beknopte bijzin - Tussenwerpsel
H3 Spelling - Getallen - Herhaling werkwoordsvormen	H4 Spelling - Woorden korter schrijven - Werkwoordsvormen

H3 Lezen
- standpunt
- feitelijke en waarderende argumenten
- enkelvoudige, nevenschikkende en onderschikkende argumentatie

Standpunt en argumentatie

Standpunt = de mening van de schrijver

'Ik vind dat jongeren onder 16 jaar geen RedBull mogen drinken'

(Ik vind, Volgens ons, Zij denkt dat..., Ik ben van mening, Dus, Daarom)

Argumentatie = onderbouwen van standpunt met redenen 

'..., omdat het niet gezond is.'

(Omdat, namelijk, de reden hiervoor, want, dat blijkt uit, immers)

Soorten argumenten

Standpunt: Scholen moeten niet om 08:00 starten

Soort argument	Betekenis	Voorbeeld
Feitelijk argument Objectief	Kun je controleren (het is waar of niet waar)	'Leerlingen zijn meer betrokken als ze uitgerust zijn'
Waarderend argument Subjectief	Kun je niet controleren (iemands mening)	'Het is te vroeg'

Enkelvoudige argumentatie

Nevenschikkende argumentatie

Onderschikkende argumentatie 

Voorbeeld

Het dragen van schooluniformen op 3 havo zou bevorderlijk zijn voor een positieve leeromgeving. Allereerst zouden schooluniformen kunnen leiden tot vermindering van  zichtbare sociale verschillen tussen leerlingen op basis van kleding. Verder zorgen schooluniformen ervoor dat de druk op leerlingen om trendy kleding te dragen verminderd en bevorderen daarmee een focus op academische prestaties. Tot slot kunnen leerlingen trots zijn op het behoren tot een gemeenschap en zich identificeren met de schoolcultuur. 

Nevenschikkende argumentatie

Het dragen van schooluniformen op 3 havo zou bevorderlijk zijn voor een positieve leeromgeving. 

Argument 1 = Allereerst zouden schooluniformen kunnen leiden tot vermindering van zichtbare sociale verschillen tussen leerlingen op basis van kleding.

Argument 2 = Verder zorgen schooluniformen ervoor dat de druk op leerlingen om trendy kleding te dragen verminderd en bevorderen daarmee een focus op academische prestaties.

Argument 3 = Tot slot kunnen leerlingen trots zijn op het behoren tot een gemeenschap en zich identificeren met de schoolcultuur. 

H3 Woordenschat
Metonymie en meroniem

Metonymie

= Verband tussen object en beeld

- Je kiest een ander woord dan het daadwerkelijke woord, waardoor je tekst nog krachtiger wordt

Metoniem = het beeld dat gebruikt wordt ipv het daadwerkelijke woord

Voorbeeld = Amsterdam heeft vandaag gewonnen van Rotterdam

Op verschillende manieren...

Soorten metonymie

Je noemt	Je bedoelt
Een deel	Het geheel
Het geheel	Een deel
De producent	Het product
Eigenschap	De persoon
Materiaal	Voorwerp
Voorwerp	Inhoud
Aardrijkskundige naam	Product

Moeilijkheden 

- Verschil tussen metafoor en metonymie

- Verband tussen object en beeld

Metafoor:

Definitie: Een metafoor is een figuurlijke uitdrukking waarbij een woord of uitdrukking wordt gebruikt voor een ander woord of een andere uitdrukking. 

Voorbeeld: "De wereld is een toneel." Hier wordt "de wereld" vergeleken met "een toneel", zonder het gebruik van het vergelijkingswoord "als" of "zoals". De metaforische betekenis is dat het leven wordt vergeleken met een toneelstuk.

Metonymie:

Definitie: Metonymie is een figuurlijk taalgebruik waarbij een woord wordt vervangen door een ander woord waarmee het een directe relatie heeft of vaak in nauw verband staat.

Voorbeeld: "De pen is machtiger dan het zwaard." Hier wordt "de pen" gebruikt als een metonymie voor schrijven, terwijl "het zwaard" staat voor militaire kracht. 

Voorbeeldopdracht: metonymie of metafoor?

1. ‘Doe mij nog maar een bakkie’, zei de tuinman tegen zijn maat.

2. Voor mijn verjaardag vraag ik de laatste Dan Brown.

3. Tijdens het concert in Ahoy zullen veel sterren op het podium verschijnen

4. Ik heb nog bergen werk op mijn bureau liggen

Voorbeeldopdracht: metonymie of metafoor?

1. ‘Doe mij nog maar een bakkie’, zei de tuinman tegen zijn maat.

- metoniem --> een kopje koffie

2. Voor mijn verjaardag vraag ik de laatste Dan Brown.

- metoniem --> laatste boek van Dan Brown 

3. Tijdens het concert in Ahoy zullen veel sterren op het podium verschijnen

- metafoor --> beroemdheden

4. Ik heb nog bergen werk op mijn bureau liggen

- metafoor --> heel veel werk

H3 Grammatica: verwijzen

Verwijswoorden

= woorden die terugverwijzen naar iets wat al eerder is benoemd (antecedent)

Voorbeeld

De jongen heeft een nieuwe broek gekocht. Hij is daar heel blij mee. 

Verwijswoorden

De jongen loop weg terwijl hij lacht

Het meisje loop weg terwijl zij lacht

Het huis dat daar staat

De huizen die daar staan

Voorbeeldopdracht

- De vereniging voor autisme vraagt (1) leden om een gift (2) gebruikt zal worden voor reclamedoeleinden.

- De meeste mensen hechten aan (1) vrije weekend, omdat (2)  graag ontspannen na een drukke werkweek.

-  Amin is een ster in scheikunde, dus ik zou (1)  vragen of (2) je kan helpen.

Voorbeeldopdracht

- De vereniging voor autisme vraagt haar leden om een gift die gebruikt zal worden voor reclamedoeleinden.

- De meeste mensen hechten aan hun vrije weekend, omdat ze graag ontspannen na een drukke werkweek.

-  Amin is een ster in scheikunde, dus ik zou hem vragen of hij je kan helpen.

H3 Grammatica: wederkerend en wederkerig voornaamwoord

Wederkerend voornaamwoord

= het voornaamwoord dat terugverwijst naar het onderwerp in een zin

Wat zijn de wederkerende voornaamwoorden in deze zinnen?

- Hij heeft zich omgekleed

- Ik herinner me weer wat ik wou zeggen

- U herinnert u (zich) weer wat er gebeurd was

- Wij herinneren ons weer wat we zouden zeggen

Wederkerende werkwoorden

= Het werkwoord dat hoort hij het wederkerend voornaamwoord 

Hij herinnert zich wat er gebeurd was

-> zich herinneren 

Zij heeft zich omgekleed

-> zich omgekleed

Verplicht of toevallig

1. Verplicht wederkerende werkwoorden = werkwoorden die altijd een wed. vnw. hebben (zich schamen, zich vergissen)

- Ik schaamde me voor voor die botte opmerking

2. Toevallig wederkerende werkwoorden = werkwoorden die niet altijd een wed. vnw. hebben (zich amuseren, zich bezeren)

- Hij amuseert zijn publiek

- Wij amuseren ons prima

Wederkerig voornaamwoord 

= geeft een relatie of handeling tussen twee personen aan 

In het Nederlands hebben we er 3:

- elkaar

- mekaar

- elkander

Voorbeeldopdracht

Benoem de wederkerende voornaamwoorden, wederkerig voornaamwoorden en (verplicht/toevallig) wederkerende werkwoorden

- Sloof je toch niet zo uit als je op de verjaardag van je vriendin bent.

- Met het nieuwe jaar wensen we elkaar veel geluk en nemen we ons weer voor om gezonder te eten en meer te bewegen. 

Voorbeeldopdracht

- Sloof je toch niet zo uit als je op de verjaardag van je vriendin bent.

1. Wederkerend voornaamwoord = je

2. Verplicht wederkerend werkwoord = zich uitsloven

- Met het nieuwe jaar wensen we elkaar veel geluk en nemen we ons weer voor om gezonder te eten en meer te bewegen. 

1. Wederkerend voornaamwoord = ons

2. Wederkerig voornaamwoord = elkaar

3. Verplicht wederkerend werkwoord = zich voornemen

H3 Spelling: getallen

Cijfers in letters (1/2)

Getallen tot en met twintig	vierteen, achttien, zeven, vijf
Tientallen tot honderd	tachtig, vijftig, zeventig, dertig
Honderdtallen tot duizend	achthonderd, tweehonderd
Duizendtallen tot tienduizend	vijfduizend, zevenduizend
De getallen honderdduizend, miljoen, miljard en biljoen	zevenhonderdduizend, twee miljoen, vijf miljard, tien biljoen
Voor de rangtelwoorden van de hierboven genoemde getallen	twaalfde, zestigste, vier miljoenste

Cijfers in getallen (2/2)

Voor getallen boven de twintig	33 miljoen, 28e editie, 71 deelnemers
Voor maten, gewichten, data, exacte tijdstippen	7 meter, 88 kilo, 8 februari, 18:00

Voorbeeldopdracht

1. De familie Drost verstuurde op 9 / negen januari op de valreep nog 19 / negentien nieuwjaarskaarten.

2. Gistermiddag om 3 / drie / 15.00 uur werd het zusje van Thijn geboren.

3. Bij dat winkeltje op nummer 8 / acht kun je voor 15 / vijftien euro 4 / vier veel kopen.

Voorbeeldopdracht

1. De familie Drost verstuurde op 9  januari op de valreep nog negentien nieuwjaarskaarten.

-> datum 

2. Gistermiddag om 15.00 uur werd het zusje van Thijn geboren.

-> tijdstip 

3. Bij dat winkeltje op nummer 8 kun je voor 15 euro vier veel kopen.

-> 8: geeft een nummer aan 

-> 15: geld 

-> vier: onder twintig

Zelfstandig werken / verlengde instructie

Wat	Kies uit hoofdstuk 3 een paragraaf uit en maak de opdrachten
Hoe	Boek en schrift
Hulp	Zelfstandig of uitleg (bij mij)
Tijd	10 minuten
Klaar?	Herhalen alle theorie hoofdstuk 3

Aan het einde van de les...

... heb ik heel blok 3 herhaald

Duidelijk?