Trabitour Havo 3, Kap. 14- 1

• Duits
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1-3

Willkommen, heute ist Dienstag 

der 17. Januar 2023

Lernziel(e)

• 
  
• Weet  ik hoe ik een zwak werkwoord in de verleden tijd kan vervoegen.

Programm 

1.   Was haben wir in der letzten Stunde besprochen? 

2.  Kapitel 14, Wiederholung zwakke werkwoorden  

3.  Kapitel 14,  Grammatik: zwakke werkwoord in verleden tijd 

Was haben wir in der letzten Stunde gemacht?

Was haben wir in der letzten Stunde gemacht?

Na deze les ...

• Ken je de regels voor het vervoegen van de zwakke werkwoorden.
• Kan je met behulp van de regels de zwakke werkwoorden in de verleden tijd vervoegen en weet je op welke bijzonderheden je moet letten.

Wat is een zwak werkwoord?

• verleden tijd: geen klinkerverandering

• Nederlandse zwakke werkwoorden zijn vrijwel altijd ook in  het Duits zwak
  
• voor het vervoegen van een werkwoord heb je de persoonlijke voornamenwoorden nodig

Wat zijn ook alweer de persoonlijke vnw. in het Nederlands en in het Duits?

De persoonlijke vnw in het Duits zijn:

ik    = ich

jij     = du

hij/zij/het  = er/sie/es

wij    = wir

jullie = ihr

    zij/ u      = sie/Sie

Nu naar de werkwoorden

Hoe krijg je de stam?

Hele werkwoord min -en is de stam

de -en of -n weg te laten

Voorbeelden:

wohnen - en = wohn

spielen - en = spiel

kommen - en = komm

machen > mach;  spielen > spiel;  radeln > radel

Het werkwoord komt er dan als volgt uit te zien:

                     machen                    spielen             

ich              mach-                        spiel-                 

du               mach-                        spiel-                 

er/sie/es  mach-                        spiel-                 

wir              mach-                        spiel-                 

ihr               mach-                        spiel-                 

sie/Sie      mach-                        spiel-                 

Ezelsbruggetje

Achter de stam van het werkwoord komt de uitgang.

Dit zijn de volgende letters:  

                   (FE)    E - ST - T - EN - T - EN

 

Het werkwoord komt er dan als volgt uit te zien:

                                 (Fe)                         (Fe)                        

ich              mach e                     spiele                 

du               mach st                   spielst                

er/sie/es  mach t                     spielt                   

wir              mach en                 spielen              

ihr               mach t                     spielt                  

sie/Sie      mach en                 spielen               

Oefen nu zelf en kijk of je het snapt:
vertaal 'hij speelt'
spielen (= spelen)

1. er spielt
2. er spielst
3. du spielst
4. du spielt

Welke twee vervoegingsvormen hebben het hele werkwoord?

1. er/sie/es + wir
2. ich + wir
3. er/sie/es + ihr
4. wir + sie/Sie

Vertaal:
jullie kopen
kaufen (= kopen)

1. ihr kauft
2. sie kauft
3. er kauft
4. du kauft

Nog 1 klein puntje:

Als de stam op een -d/-t eindigt  

komt er bij de vormen van du, er/sie/es en ihr vóór de gewone uitgangen een extra -e

Het werkwoord komt er dan als volgt uit te zien:

                     reiten

ich              reite

du               reitest

er/sie/es  reitet

wir              reiten

ihr               reitet

sie/Sie      reiten

Nog 1 klein puntje:

Als de stam op een 's'-klank eindigt   (bijv. s, ss, ß, z):

dan komt er bij
du alleen een 't' achter de stam

(Anders zou je twee keer een 's' hebben staan en dat had je waarschijnlijk automatisch al weggelaten, toch?)

Het werkwoord komt er dan als volgt uit te zien:

                     heißen

ich              heiße

du               heißt

er/sie/es  heißt

wir              heißen

ihr               heißt

sie/Sie      heißen

Nog een laatste keer oefenen:
Hoe zeg je 'jij heet Thom'?
heißen (= heten)

1. er heißt Thom
2. du heißst Thom
3. du heißt Thom
4. er heißst Thom

en nu 'jij danst'?

tanzen (= dansen)

1. du tanzest
2. du tanzst
3. du tanzt

Kan je met behulp van de regels de zwakke werkwoorden vervoegen en weet je op welke bijzonderheden je moet letten.

1. Ik ken het ezelsbruggetje en kan het goed toepassen
2. Ik ken het ezelsbruggetje, maar maak nog wel eens een foutje
3. ik weet op welke uitzondering ik moet letten
4. ik weet nog niet op welke uitzondering ik moet letten

Werkwoorden in de verleden tijd.

Hoe herken je dat een zin in de verleden tijd staat?

	Tegenw. tijd Präsens	Verleden tijd Präteritum
ich	mach e	mach te
du	mach st	mach test
er/sie/es	mach t	mach te
wir	mach en	mach ten
ihr	mach t	mach t et
sie/Sie	mach en	mach ten
	hat gemacht

	Präsens	Präteritum
ich	antwor t e	antwor t ete
du	antwor t est	antwor t etest
er/sie/es	antwor t et	antwor t ete
wir	antwor t en	antwor t eten
ihr	antwor t et	antwor t etest
sie/Sie	antwor t en	antwor t eten
	hat geantwortet

Vergangenheit (o.v.t.)compleet

	spielen	antworten	tanzen
ich	spiel t e	antwor t ete	tanz te
du	spiel test	antwor t etest	tanz test
er/sie/es	spiel te	antwor t ete	tanz te
wir	spiel ten	antwor t eten	tanz ten
ihr	spiel tet	antwor t etst	tanz tet
sie/Sie	spiel ten	antwor t eten	tanz ten
er	hat gespielt	hat geantwortet	hat getanzt

Nog even een uitleg

van andere Duitsleraren .....

Er ..... bis 1789 Musik an der Universität Bonn.

1. studiert
2. studierte
3. studiertet
4. studieret

Wat is de verleden tijd van lernen?

1. lernen
2. lernten
3. lornen
4. liernten

Wat is de verleden tijd van regnen?

1. regnen
2. regnet
3. regent
4. regnete

Wat is de correcte verleden tijds vorm?
> er [arbeiten]

1. arbeitet
2. arbeitete
3. arbeitetet
4. arbeite

Wat is de correcte verleden tijds vorm?
> ihr [baden]

1. bade
2. badet
3. badete
4. badetet

Sleep de uitgangen naar de juiste plek

ich

du

er/sie/es/man

wir 

ihr

sie/Sie

mach

mach

mach

mach

mach

mach

-te

-test

-te

-ten

-ten

-tet

Kijk nu terug naar de lesdoelen:

Weet ik hoe ik een zwak werkwoord in de tegenwoordige en verleden tijd kan vervoegen?

Nu gaan we oefenen!

Maken: 4.3 + Oefenblad 

               10.4

               17.4

Klaar?  Leer dan de grammatica van K.14

 

Nu gaan we zelfstandig werken!

Hausaufgaben für nächste Woche, Kapitel 14

1.  Leren:  zwakke werkwoorden verleden tijd S. 32

                   

2. Maken:  

     4.3 + Oefenblad

    10.4

    17.4

Je kent te vervoegingen van de zwakke werkwoorden in de verleden tijd
Je kent ook uitzonderingsregels bij de zwakke werkwoorden in de verleden tijd

😒🙁😐🙂😃