5.5 De wereld na 1993 (MEMO)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

5.5 - De wereld na 1993

Deel 1

Gewijzigde machtsverhoudingen na de Koude Oorlog

Europese Unie

1993 --> Europese Unie vervangt de EG

= Samenwerkingsverband van verschillende Europese landen met een gemeenschappelijke markt

Vrij verkeer van personen + goederen + diensten

• Er ontstond één interne, Europese markt (= vrij handelen)
• Open grenzen --> werknemers mogen in alle landen van de EU werken
• 2002 --> invoering EURO

Eisen toetreding EU

Veel economische voordelen
Eisen om toe te treden:

• vrijemarkteconomie
• democratisch zijn
• minderheden mogen niet onderdrukt worden

2013 --> 28 lidstaten in de Europese Unie. 

2020 --> Brexit, weer terug naar 27 lidstaten

De 27 lidstaten van de EU

Waakhond voor het rechtsstatelijke karakter van de lidstaten

-stabiele democratie

-rechtsstaat + mensenrechten

-wetten EU overnemen       etc.

Wereldhandel

1990-2005 --> sterke toename wereldhandel door:

• verbeterde transport van grondstoffen en producten
• ontstaan nieuwe media (= internet, e-mail, smartphones)
• Globalisering (= economie is wereldwijd verbonden met elkaar)

Terrorisme

Vanaf jaren 80 --> moslimfundamentalisten in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Afghanistan krijgen steeds meer invloed.

• vinden dat iedereen moest leven volgens hun strenge ideeën islam.
• hebben kritiek op westerse manier van leven
• internationaal terrorisme (= terroristen plegen overal ter wereld aanslagen) 

Voorbeelden:

--> 11 september 2001 (9/11)

--> 2004 (Madrid) / 2005 (metro Londen)

--> 2015 / 2016 (Parijs + Brussel)

Deel 2

Organisatie en invloed van de EU

Het bestuur van Europa

De Raad van Ministers

• Heeft de meeste macht
• Bestaat uit ministers van verschillende EU landen (bijv. milieukwestie --> ministers van milieu)
• Nemen alle belangrijke beslissingen binnen de EU

De Europese Commissie

• Regering van EU
• Heeft toch niet zo veel macht
• Doet voorstellen + controleert of EU-leden zich aan afspraken houden

Het Europees Parlement

• Volksvertegenwoordiging van de EU --> wordt gekozen door EU burgers.
• Geeft advies, voorstellen mogen veranderen en beslist soms mee
• Kan besluiten van de Raad van Ministers niet tegenhouden

Deel 3

Gevolgen van de EU voor Nederlanders

Kritiek op EU

Begin 21e eeuw --> burgers krijgen steeds meer moeite met invloed EU op hun leven

Grote kritiekmomenten

• Crisis 2008
• Vluchtelingencrisis

Populisme

= Politiek waarbij mensen vinden dat er eenvoudige oplossingen zijn voor grote maatschappelijke problemen die het volk bezighouden.

Aanhangers populisme

• Aanhangers zijn bang dat de eigen nationale cultuur verdwijnt. Geven de EU daar de schuld van.
• Voorstanders van referendum (= volksraadpleging over wetten/maatregelen)