Stappenplan koolstofchemie

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Planning: even terug naar H3

Kort bespreken isomeren (op verzoek)

~20 min Aromaten

Uitleg, voorbeeld, oefenen, zelfstandig

~20 min Alkanolen

Uitleg, voorbeeld, oefenen, zelfstandig

Leerdoelen 

• Je kunt de systematische naam van aromaten met zijgroepen geven
• Je kunt structuurformules van aromaten met zijgroepen tekenen
• Je kunt de systematische naam van alkanolen geven
• Je kunt structuurformules van alkanolen geven

Vraag over  isomeren

Deze tellen voor 

1 isomeer:

pentaan

Vraag; isomeren

Deze tellen voor 

1 isomeer:

2-methylbutaan

Geef de structuurformule van het laatste isomeer

Alkenen

Alkenen hebben dubbele bindingen die met jood reageren

Benzeen is een uitzondering...

Dubbele bindingen benzeen reageren

niet met jood

Dubbele bindingen benzeen zijn stabiel

Moleculen met benzeenring heten

aromaten

Benzeen kan op verschillende manieren worden getekend

Aromaten, zoals benzeen zijn bijzonder stabiel

Teken een benzeenring

Naamgeving aromaten

Stam: benzeen

Zijgroepen: broom (2x)

Posities zijgroepen: 1,2

Naam:

1,2-dibroombenzeen

1) De langste koolstofketen

Beweeg met je vinger via atoombindingen van koolstof naar koolstof. Verbind zoveel mogelijk koolstofatomen. Bochten maken is toegestaan, vinger van het papier halen niet. Atomen dubbel bezoeken ook niet. De langste koolstofketen bepaalt de stam van de naam

Geef de systematische naam

Zelfstandig werken (5 min)

H6 1 en 3 maken

Maak een foto van vraag 21 en 22

Alkanolen

Dit is de structuurformule van ethanol

Dit is de alcohol die door mensen

gedronken wordt

De hydroxygroep in alkanolen

De hydroxygroep OH is zó belangrijk dat hij met een achtervoegsel wordt aangesproken: -ol

Wat is de correcte naamgeving?

1. Hydroxyethaan
2. Ethanol
3. Ethaan-1-ol
4. Ethaan-2-ol

Plaatsnummers

1) Plaatsnummers OH-groep(en) zo laag mogelijk

       2) Geen OH, maar wel dubbele binding?

             Plaatsnummer(s) dubbele binding(en) zo laag mogelijk

             3) Geen van beide? Som plaatsnummers met zijgroepen                      zo laag mogelijk 

Naamgeving alkanolen

langste keten: but-

Dubbele binding: -een

OH: zo laag mogelijk getal

(in dit geval 1)

methyl, 3 fluoratomen

4,4,4-trifluor-2-methylbut-2-een-1-ol

Wat is de correcte naamgeving?

1. 4-methylhex-4-en-2-ol
2. 3-methylhex-2-en-5-ol
3. 1,2-dimethylpent-2-en-4-ol
4. 4,5-dimethylpent-4-en-2-ol

Zelfstandig werken (5 min)

H6 9, 10 en 11 maken

1) De langste koolstofketen

Is de hoofdketen ringvormig? --> 'cyclo' voor de stamnaam

Is de hoofdketen een benzeenring? --> stamnaam is 'benzeen'

Wat is hier de stamnaam?

1. But-
2. Hex-
3. Hept-
4. Pent-

Stappenplan naamgeving

Vandaag de laatste les over koolstofchemie

Jullie krijgen een stappenplan voor naamgeving

Stappenplan wordt volgend jaar (iets) verder uitgebreid

Maak vooral aantekeningen!

Moeilijke! systematische naam van benzeen?

Maak een foto van vraag 23 en 24

Systematische naam

Cyclohex-1,3,5-trieen

Vanaf nu: benzeen

2) Dubbele bindingen (alkenen)

Dubbele binding(en) aanwezig? 

Vervang in de stamnaam '-aan' met '-een'

Meerdere dubbele bindingen? Vergeet telwoord (di, tri,..) niet

3) Zijgroepen herkennen

Alles wat niet de hoofdketen is, is automatisch een zijgroep. Zijgroepen krijgen allemaal een voor/achtervoegsel.

De hydroxy-groep (OH) krijgt een achtervoegsel, -ol

Andere zijgroepen een voorvoegsel

Komt de zijgroep meerdere keren voor? Telwoord! (di, tri..)

Naamgeving Aromaten

Bij de naamgeving van aromaten is benzeen de stamnaam. Verder hetzelfde als een cycloalkaan

Wedstrijd

Bedenk de meest complexe structuurformule die je kunt, en geef de systematische naam

Je mag alle stof uit het boekje gebruiken