Taalverzorging

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

- Lijdend voorwerp

- Verkleinwoorden

- Voltooid deelwoord

- Verwijswoorden

START

- Je weet wat verwijswoorden zijn.

- Je weet dat deze, die, dat en dit verwijswoorden zijn.

- Je weet dat je bij de-woorden de verwijswoorden deze en die gebruikt.

- Je weet dat je bij het-woorden de verwijswoorden dit en dat gebruikt.

taalverzorging

formuleren

Je gebruikt verwijswoorden om...

1. ... het moeilijker te maken voor de lezer.
2. ... de tekst korter te maken.
3. ... meer afwisseling in de tekst te krijgen.

Wat is geen verwijswoord?

1. ze
2. deze
3. zeker
4. zij

wat zijn verwijswoorden ?

1. de
2. deze
3. zij
4. dat

Een voorbeeld van een verwijswoord is

1. eerste
2. maar
3. hij
4. dat

Verwijswoorden...

1. geven een verband aan in de tekst.
2. geven een eigenschap aan.
3. geven aan dat iets van iemand is.
4. verwijzen naar iets in de tekst.

Een voorbeeld van een verwijswoord is

1. eerste
2. maar
3. hij
4. dat

wat zijn verwijswoorden ?

1. de
2. deze
3. zij
4. dat

Wat is geen verwijswoord?

1. ze
2. deze
3. zeker
4. zij

Lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp

Veel zinnen hebben naast een onderwerp en een gezegde een lijdend voorwerp. Met een lijdend voorwerp gebeurt iets. 

Tim graaft een kuil. 

Het onderwerp is Tim.

Het werkwoordelijk gezegde is: graaft

Wat wordt door Tim gegraven? 

Het lijdend voorwerp is: een kuil 

In een zin staat altijd een lijdend voorwerp.

1. ja, dat klopt
2. nee, dat hoeft niet per se

Lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Jij kan het lijdend voorwerp in die zin vinden.

1. jij
2. het lijdend voorwerp
3. in die zin
4. kan vinden

Wat is het lijdend voorwerp?
Ik heb haar een boek geleend.

1. ik
2. een boek
3. heb geleend
4. haar

Wat is een lijdend voorwerp?

1. Wanneer + pv + ow
2. Waarom/Waarvoor + ow + mwv
3. Wat/Wie + wwg + ow
4. Het zinsdeel dat overblijft in de zin.

Welke stelling over het lijdend voorwerp is waar?

1. het lv doet iets
2. het lv vind je door: wie/wat + pv? te vragen
3. het lv is iemand of iets die iets overkomt of meemaakt

Wat is het lijdend voorwerp in de zin:

Liza eet.

1. Liza
2. eet
3. Er is geen lijdend voorwerp.

Voltooid deelwoord (vd)

- Het voltooid deelwoord is een werkwoordsvorm.

- Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets is afgelopen 

   (voltooid).

- In een zin met een voltooid deelwoord staat altijd een vorm 

   van worden, hebben of zijn.

- Het voltooid deelwoord staat vaak aan het eind van een zin.

- Het voltooid deelwoord begint vaak met ge-, be- of ver-.

Voltooid deelwoord

/

/

Wat is het voltooid deelwoord van: knutselen

1. geknutselt
2. geknutseld

voltooid deelwoord
proeven

1. geproefd
2. geproeft
3. geproeven

Verkleinwoorden

Van zelfstandig naamwoorden kun je verkleinwoorden maken. 

het pad - het paadje

de beweging - het beweginkje

Spelling H5: verkleinwoorden

Een verkleinwoord maak je door achter de grondvorm een achtervoegsel te plaatsen.

dop + je = dopje

jongen + tje = jongetje

koning + kje = koninkje