Start Fictie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat is fictie?  

Wat was fictie ook alweer?
Er zijn twee antwoorden goed.

1. een informatieve tekst
2. de feitelijke werkelijkheid
3. geschreven vanuit de fantasie van de auteur
4. een verzonnen verhaal

Hoe gaat het met het lezen?

1. Super, ik heb mijn boek al uit!
2. Goed, ik ben in de vakantie al begonnen met lezen.
3. Ik heb al een boek gekozen, maar ik ben nog niet begonnen met lezen.
4. Ik heb nog geen boek gekozen.

A1 - De kracht van verhalen

Welke groep is het grootst?

1. de sceptici of 'debunkers'
2. de fanatieke gelovigen
3. de 'je-weet-maar-nooit' gelovers
4. de ervaringsgelovigen

De groep van de sceptici of debunkers (die een goede bron willen zien) is het grootst: ongeveer 50%.

Waarom heeft het niet veel zin als sceptici en 'je-weet-maar-nooit' gelovigen met elkaar in discussie gaan?

Ze hebben hele andere spelregels

De sceptici willen feiten checken, maar de 'je-weet-maar-nooit' gelovige is helemaal niet geïnteresseerd in feiten, maar in waardevolle waarschuwingen. 

Hoe kan het dat ook agenten broodjeaapverhalen doorvertellen?

Het is verklaarbaar dat agenten broodjeaapverhalen doorvertellen, want ze horen bij de groep

1. sceptici of 'debunkers'
2. fanatieke gelovigen
3. 'je-weet-maar-nooit' gelovers
4. de ervaringsgelovigen

Vraag 1a (blz. 136)

Zoek uit waar de term 'broodje aap' vandaan komt. 

Vraag 1a

Het begrip broodjeaapverhaal raakte in Nederland in gebruik nadat de schrijfster Ethel Portnoy in 1978 een aantal van dit soort verhalen bundelde in een boekje met de titel ‘Broodje Aap. De folklore van de postindustriële samenleving’. De titel

‘Broodje aap’ is ontleend aan het verhaal dat er in een bepaald restaurant broodjes met apenvlees werden verkocht.

Vraag 1b en 1c

Ken jij ook een ander broodjeaapverhaal?

Zijn er onderdelen in het verhaal dat je gevonden hebt, die wél waar zijn? 

Vraag 2

Wat is het verschil tussen een mythe en een legende? 

Vraag 2 

Een mythe is een bovennatuurlijk verhaal waarin goden, halfgoden of mythische wezens een rol spelen. 

Bij een legende is het een heilige zoals Jezus Christus of Maria

die een wonder verricht.

Vraag 3

Als in een legende; berustend op de overlevering; beroemd; befaamd; fabelachtig; volgens de legende; zo beroemd dat er nog steeds over gesproken wordt.

Vraag 3

Leg uit welke betekenis het woord 'legendarisch' heeft. 

Vraag 4 

Bedenk zelf drie kenmerken van sprookjes.

Vraag 4 

Een sprookje begint vaak met de zin ‘Er was eens…’ en eindigt met ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’. Een sprookje loopt dus altijd goed af, terwijl dit bij andere verhalen niet zo hoeft te zijn. 

De meeste verhalen spelen zich daarnaast af in een bepaalde tijd en op een bepaalde plaats. Bij sprookjes is de tijd en de ruimte juist niet gedefinieerd. Sprookjes zijn internationaal populair door die ongedefinieerde plaats en ruimte, zo zijn ze in meerdere landen/culturen en tijden te situeren. 

Ook de moraal (het opvoedkundige aspect) maakt sprookjes internationaal populair.

Vraag 5

Waarom rijmden verhalen vroeger? Noem twee redenen. 

Vraag 5 

Met rijm kon de minstreel het verhaal makkelijker onthouden en het zo goed aan het publiek overdragen. 

Hierdoor kon het publiek de moraal van het verhaal beter

onthouden.

Vraag 6

Wat is volgens jou de moraal van het verhaal bij Karel ende Elegast? 

Vraag 6

De moraal is ‘wees trouw aan God’. Door God (hier als engel hoorbaar) te gehoorzamen wordt Karel uiteindelijk een betere man. Karel ziet in dat hij zijn zwager Eggeric ten onrechte vertrouwt (Eggeric wil Karel vermoorden) en dat hij Elegast te

zwaar heeft veroordeeld (Elegast is eerder door Karel verbannen, maar Elegast neemt het desondanks op voor Karel door te vertellen over de geplande moord). 

Maak een keuze: 

beantwoord twee vragen van 10, 11 en 12