Les 5 - Assertiviteit

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3,4

Les Assertiviteit

• doelgroep= mijn SLB groep 3e jaars VZIG
• Leeftijd 18- 22 jaar
• Onderdeel van SLB les/ intervisie
• Studenten competenties vergroten op gebied van communicatie en samenwerking

Doel

Je leert wat het belang is van assertief gedrag

De manieren van reageren, sub-assertief / assertief en agressief.

Oorzaken van een gebrek aan assertiviteit. 

Oefenen!

Waar denk jij aan bij het woord assertiviteit?

Wat betekent assertief??

•  De definitie van assertief zijn, volgens het woordenboek Van Dale: ‘zelfbewust, zelfverzekerd’ en ‘assertiviteit’ is ‘het zichzelf durven zijn’. 
• 
  
•  Assertief zijn betekent dat je een gezonde relatie hebt met jezelf en de mensen om je heen, door op een assertieve manier te denken en te doen.
• 
  
• Balans tussen behartigen van je eigen belangen en het rekening houden met de belangen van een ander. 

Subassertief gedrag is een in feite onderdanig gedrag. 

Je komt  bijvoorbeeld niet op voor jezelf en je laat mensen voorkruipen in rijen.

 Je cijfert jezelf weg, kunt maar moeilijk knopen doorhakken, biedt constant je excuses aan en laat anderen de beslissingen voor je maken.

Er zijn 3 vormen gedrag om voor jezelf op te komen

1. Sub-assertief gedrag

2. Assertief gedrag

3. Agressief gedrag

Voorbeelden Sub-Assertief

• Houdt zich stil, geeft niet zijn eigen mening
• Wacht eerst af wat anderen vinden
• Zegt ja in plaats van nee, of geeft snel toe
• Durft geen kritiek te geven
• Gaat onenigheid en conflicten uit de weg
• Vindt het moeilijk om complimenten te ontvangen
  

Voorbeelden Agressief gedrag

 Probeert de anderen te overheersen

 Negeert de anderen

 Luistert slecht of helemaal niet

 Lijkt erg overtuigd en zeker van zichzelf, maar is nogal eens onzeker

 Heeft overdreven veel kritiek op anderen

 Verheft in discussie en gesprekken de stem, laat zich beschuldigend uit of begint te schreeuwen

Sub assertief

Assertief

Agressief

Je geeft niet je eigen mening

je bent voorzichting met kritiek

Je wacht af wat anderen vinden

Je maakt je eigen belangen duidelijk

je geeft de ander de ruimte om zich te uiten

Je durft initiatief te nemen

Je bent overtuigd van jezelf. 

Je kan de ander overheersen

Subassertief gedrag is een in feite onderdanig gedrag. Je komt niet op voor jezelf en je laat mensen voorkruipen in rijen. Je cijfert jezelf weg, kunt maar moeilijk knopen doorhakken, biedt constant je excuses aan en laat anderen de beslissingen voor je maken.

1e oefening:

Nee zeggen.

Wanneer vind/vond jij het moeilijk om voor jezelf op te komen?

2e Oefening

Houding

Oorzaken van gebrek aan assertiviteit

Bescheidenheid

Angst

Te hoge verwachtingen

Verlegenheid

Schuldgevoel

Sterk plichtsbesef

Geen eenling willen zijn

Alles of niets: Zwart of wit, geen grijs. Iets is goed of slecht,  aardig of niet aardig

Rampdenken: ik schiet vast in de stress en dan lukt niks meer

Emotioneel redeneren: Ik voel dat ik het niet kan, dus ik kan het maar beter niet proberen.

Personaliseren: zich bijvoorbeeld verantwoordelijk acht voor het gedrag van een ander terwijl enig bewijs daarvoor ontbreekt

Gedachten lezen:

Ik gaf geen goed antwoord, ze denken vast dat ik dom ben

Assertief reageren

• Laat duidelijk en rustig horen wat je wilt of niet wilt
• Gebruik de ik-vorm
• Geef aan waarom je iets wilt of niet wilt. (eventueel)
• Geef suggesties voor een oplossing of zoek samen
• Houd het kort!!

Voorbeeld:

Wanneer jij een afspraak afzegt, dan heb ik geen ruimte om met jou in gesprek te gaan. Het voelt voor mij alsof je het belang van het gesprek niet ziet en mijn klachten niet serieus neemt. Ik wil samen een nieuwe afspraak plannen.

 

Belang van assertiviteit

Nog meer assertiviteitstechnieken:

De kapotte grammofoonplaat

1. Zeg zo beknopt mogelijk wat je wil zeggen 
   
2. Luister naar wat de ander te zeggen heeft en laat merken dat je het gehoord hebt.
3. Herhaal je uitspraak in dezelfde woorden- als een kapotte grammofoonplaat

Vragen om verduidelijking

Wanneer je door een opmerking of gedraging van iemand wordt overvallen vraag je de betrokkene kalm uit te leggen wat hij bedoelt;

Wat vind je zo belachelijk aan mijn idee?

Wat is er precies met mijn gedrag wat jou zo van streek maakt?

Gebruik deze techniek wanneer je:

- Tijd nodig hebt om na te denken

- Iemand kritiek levert

- Iemand ten koste van jou stoom afblaast

Volhouden

Soms krijg je niet direct voor elkaar wat je wilt. Je zou kunnen opgeven en de ander ermee weg laten komen. Je kunt echter ook de techniek van het volhouden gebruiken.

1. Herhaal je boodschap en kom er gerust na een paar uur, dagen weer op terug.

2. Zoek naar andere manieren om duidelijk te maken dat je het op die manier wilt hebben.

Maak de test

 https://www.kwadraad.nl/doe-een-test/de-assertiviteitstest/  (15 minuten)

 

 

We bespreken klassikaal kort de uitslag 

Voorbeelden om te oefenen

Een cliënt slaat telkens een arm om je heen. Jij hebt dit liever niet.

Je collega is ziek en jij wordt deze maand voor de derde keer gebeld of je een keer een extra dienst wil draaien. 

Voorbeelden om te oefenen

Je bent in een restaurant en vind de kwaliteit van de gerechten onvoldoende en de service slecht.

Je vindt dat je salarisverhoging verdient

Een collega vraagt je een karweitje op te knappen waar je geen zin in hebt en waartoe je niet verplicht bent.

In duo's oefenen

Oefen de casuistiek zoals hiervoor besproken.

Gun elkaar de oefenruimte/tijd!!

Doelen behaald??

Wat is het belang is van assertief gedrag?

Wat is de betekenis van de volgende begrippen: reageren, sub-assertief / assertief en agressief?

Welke oorzaken van een gebrek aan assertiviteit?

Evaluatie: wat vond je van deze les?