§3.2 - Reactievergelijkingen (les 2)

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Ga zitten volgens het plattegrond

Pak je boeken en tablet erbij

Login bij LessonUp

Terugblik

• Wat zijn de vier toestandsaanduidingen?
• Wat is de wet van behoud van massa?

• Welke 5 factoren zijn van invloed op de reactiesnelheid?

§3.2 Reactievergelijkingen

Je kan aan het einde van deze les:

• Een reactievergelijking kloppend maken

• Reactievergelijkingen opstellen

Reactieschema

Als we het hebben over "het verbranden van methaan" kunnen we dit in een reactieschema zetten:

methaan      +          zuurstof       ->      koolstofdioxide    +     water

In een reactieschema staan dus alle beginstoffen voor de reactiepijl en alle reactieproducten na de pijl.

De stoffen worden in woorden opgeschreven.

Reactieschema

In een reactieschema staan ook de fases van de stoffen:

vaste stof                                 krijgt als symbool              (s)

vloeistof                                    krijgt als symbool              (l)

gas                                               krijgt als symbool              (g)

opgeloste stof in water      krijgt als symbool             (aq)

Dus met faseaanduidingen wordt het reactieschema dan:

methaan (g)   +   zuurstof (g)   ->   koolstofdioxide (g) +  water (g)

Reactievergelijking

Maar in scheikunde gebruiken we niet het reactieschema:

methaan      +          zuurstof       ->      koolstofdioxide    +     water

Maar de stoffen worden geschreven in molecuulformules en dan noemen we het een reactievergelijking.

De reactievergelijking van de reactie wordt dan:

     CH4 (g)   +      O2 (g)     ->     CO2 (g)     +     H2O (g)

Reactievergelijking kloppend maken

Denk aan: De wet van behoud van massa

Kloppend maken:

     CH4 (g)   +    2  O2 (g)     ->     CO2 (g)     +   2  H2O (g)

Reactievergelijking kloppend maken

In de vorige slide zag je dat de atomen niet in dezelfde aantallen vóór en na de pijl aanwezig zijn. Je moet nog puzzelen om dit "kloppend te maken". Dus aantal moleculen veranderen zodat alles klopt.

                   CH4         +       2 O2       ->                                   CO2           +            2 H2O

C-atoom:  1                                                       C-atoom:      1

H-atoom:  4*1 = 4                                          H-atoom:                                      2*2        = 4

O-atoom:                         2*2 = 4                   O-atoom:     2                +            2*1         = 4                                  

Tips voor het kloppend maken

1) Voordat je begint schrijf je de atoomsoorten die voorkomen in de reactievergelijking onder elkaar en tel je de aantallen die je nu al hebt.

2) Begin met een atoomsoort die maar in 1 stof vóór de pijl en in 1 stof na de pijl voorkomt en maak deze gelijk.

3) Als er een stof is met maar 1 atoomsoort in de stof, dan maak je die als laatste kloppend (bijv O2 in het vorige voorbeeld)

4) Controleer op het einde ALTIJD of alles klopt.

Oefenen met kloppend maken

1. …FeCl3 (s) + …Na (s) -> …Fe (s) + …NaCl (s) 
2. ...NH4Cl (s) + ...NaOH (l) -> ...NH3 (g) + ...NaCl (aq) + ...H2O (l)

Oneven aantallen

Stel je krijgt de volgende reactievergelijking voor je neus (volledige verbranding van butaan):

…C4H10 (g) + …O2 (g) -> …CO2 (g) + …H2O (g)

Probeer eens kloppend te maken.

Zelfstandig

Maken: 16 t/m 25 

blz 83

Meer uitleg of samen oefenen? -> VIP

1. natrium(s) + zuurstof(g) -> dinatriummono-oxide(s)
2. ...C3H8 + ...O2 -> ...CO2 + ...H2O 

Oefenen met kloppend maken

Je gaat aan de slag met de Phet-app:

Reactievergelijkingen doen kloppen

Maak eerst de inleiding

Start daarna het spel