H1 Verwering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H1 Verwering

Praktisch

• Periode 4: exogene krachten & klimaat (2 aparte Ibooks)
• Wijziging studiewijzer: toetsweek is van 8 tot 16 juni
• Huiswerk deze week: 1 t/m 8

Verwering

Afbraak van gesteente door exogene processen; klimaat heeft een grote invloed

Mechanische / fysische

verwering

Chemische verwering

het gesteente valt uit elkaar zonder dat de samenstelling verandert

het gesteente verandert van (chemische) samenstelling

Factoren die het soort en de mate van verwering bepalen:

• Klimaat
• Aard van het gesteente
• Aanwezigheid van dekkende bodemlaag
• Tijd

Soorten mechanische verwering

• Vorstverwering
• Organogene (biologische) verwering
• Insolatie

Fysische / mechanische verwering

vorstverwering

• Vaak in bergen en koudere gebieden.
• Water stroomt in een spleet.
• Het water bevries, daarbij zet water uit.
• Er is te weinig ruimte in de spleet dus duwt het ijs het gesteente kapot.
• De steen is gebroken zonder dat de chemische samenstelling verandert is.

Fysische / mechanische verwering

organogene (biologische) verwering

• Een plantenwortel groeit in een spleet in een steen.
• Eerst is de wortel nog jong dus dun.
• Maar de wortel groeit en wordt dikker.
• Dus wordt de speet steeds wijder.
• Uiteindelijk breekt de steen zonder dat de chemische samenstelling verandert.

Fysische / mechanische verwering

insolatie

• Uiteenvallen van gesteenten door grote temperatuurverschillen
• Warm: gesteente zet uit
• Koud: gesteente krimpt

Chemische verwering

Wanneer gesteente via een chemische reactie opgelost wordt in een vloeistof (meestal water)

Mate van chemische verwering is afhankelijk van:

• hoeveelheid neerslag
• temperatuur
• poreusheid gesteente
• oplosbaarheid gesteente

Chemische verwering

Zorgt voor z.g.n. karstverschijnselen: verschijnselen die het gevolg zijn van de oplossing van kalksteen in water.

Mergelgrotten Zuid Limburg

Er hangt een druppel water met kalk aan het plafond. 

Als de druppel verdampt blijft het kalk achter. Na duizenden jaren herhalen ontstaat er een stalactiet.

Als de druppel op de grond valt en daar verdampt blijft er op de grond kalk achter. Na duizenden jaren herhalen ontstaat er een stalagmiet

Aan de slag

• IBook Exogene krachten downloaden van de ELO
• Werk je online? Download dan ook de opdrachtenbundel Exogene krachten. Morgen krijg je de papieren versie.
• Maken opgave 1 t/m 8