Vwo 6 - §3.4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Landbouw in het Middellandse Zeegebied

§3.4

Domein Aarde

Doelen

- Je kunt uitleggen welke factoren landbouw in het Middellandse Zeegebied moeilijk maken, en hoe mensen daarmee omgaan. 

- Je kunt uitleggen hoe verschillende ontwikkelingen landbouw in het Middellandse Zeegebied sinds de Tweede Wereldoorlog veranderd hebben. 

Lange landbouwtraditie

Kleinschalige landbouw in het Middellandse Zeegebied vindt van oudsher vooral plaats in de heuvels     >>

Weinig in: 

- kustvlaktes > stinkende moerassen, malaria, overstromingen

- gebergtes > te steile hellingen, te hoog etc.

Mediterrane landbouw

Moest zich aanpassen aan: 

- Droge zomers

- Veel reliëf

- Dunne bodems

- Lage begroeiingsdichtheid

Waarom zijn de zomers in het Middellandse Zeegebied droog?

1. Doordat de ITCZ in de maanden juni-juli op het noordelijk halfrond ligt.
2. Doordat de ITCZ in de maanden juni-juli op het zuidelijk halfrond ligt.
3. Doordat het subtropisch hogedrukgebied in de maanden juni-juli naar het noorden schuift.
4. Doordat het subtropisch hogedrukgebied in de maanden juni-juli naar het zuiden schuift.

Aanpassingen

Gewassen met lange wortels 

- Kunnen makkelijker bij het grondwater. 

- Voorkomen erosie

Aanpassingen

Wintertarwe

Voldoende neerslag in de winter.

En zelfs dan is het niet heel koud.

Aanpassingen

Verbouw op terrassen. 

Minder snelle afstroming

Meer infiltratie

Minder bodemerosie

Aanpassingen

Muurtjes, kleine akkers

Vangt geërodeerde grond op. 

Aanpassingen

Transhumance

Overbegrazing voorkomen:

- 's winters in de laaglanden grazen.

- 's zomers in de bergen

Veranderingen landbouw

De landbouw in het Middellandse Zeegebied is sinds de tweede wereldoorlog sterk veranderd onder invloed van:

• De invloed van de EU en het landbouwbeleid van de EU
• Mechanisering

• Schaalvergroting
  

Schaalvergroting

Hogere productie, produceren voor de markt. Grote impact op het landschap!

Je ziet hier een voorbeeld van een grondwaterbalans in het Middellandse Zeegebied. Beschrijf:

- Het probleem voor de landbouw dat zichtbaar is in de grafiek.

- De oplossing voor dit probleem.

- Het nadeel van deze oplossing. 

Irrigatie

Voorkomen van verzilting door grondwaterstand niet teveel te laten stijgen.

Hoe fijner de grondsoort, hoe sterker de capillaire werking. Opgeloste zouten komen omhoog en slaan neer op de bodem.

Combineer de volgende verschijnselen met het bijbehorende nadeel.

Duur, kost veel energie

Minder water voor landbouw beschikbaar

Grote kans op verzilting

Niet duurzaam voor de toekomst

Waterbalans wordt nog 'negatiever'

Toename toerisme

Gebruik fossiel water uit aquifers

Ontzilten van zeewater

Klimaatverandering

Irrigatie mbv sproei-installaties