Grammatica - Lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Lijdend voorwerp & meewerkend voorwerp

Pak je boek en start je chromebook op!

Aan het einde van de les...

1. Weten jullie wat het lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp zijn.
2. Weten jullie hoe je deze twee voorwerpen herkent in een zin. 

Wat weten jullie nog over het lijdend voorwerp?

Het lijdend voorwerp

In sommige zinnen ondergaat iets of iemand de 'werking' van het gezegde. Dit zinsdeel heet het lijdend voorwerp. 

Lijden = ondergaan

Hoe herkennen we het lijdend voorwerp?

Zo herken je het lijdend voorwerp

• Stel de vraag: Wie of wat + WWG + onderwerp?
•  Let op! In een zin met een NWG heb je nóóit een lv!
• Het lijdend voorwerp kan één woord zijn of een woordgroep, maar het begint nooit met een voorzetsel!

Trucje: als je van een actieve zin een passieve zin maakt, wordt het lijdend voorwerp het onderwerp!

Wat is het lijdend voorwerp?

Geef je haar je telefoon?

1. Geef
2. Haar
3. Je telefoon
4. Je

Wat is het lijdend voorwerp?
Roy drinkt elke dag een fles energydrink leeg.

Wat is het lijdend voorwerp?
De bal werd door de jongen gegooid.

Wat geeft het meewerkend voorwerp aan?

1. Wat iets is.
2. Voor wie iets is.
3. Hoe duur iets is.
4. Hoe groot iets is.

Het meewerkend voorwerp

In sommige zinnen is er naast een onderwerp en lijdend voorwerp ook nog een derde deel. Dit is iemand die iets krijgt, verneemt of iemand voor wie iets gedaan wordt. 

Dit zinsdeel wordt het meewerkend voorwerp genoemd, omdat het 'meewerkt' aan wat het onderwerp 'doet'.

Zo herken je het mwv

• Stel de vraag: Aan of voor wie/wat + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?
• Het meewerkend voorwerp kan één woord zijn of een woordgroep.

Trucje: als er geen 'aan' of 'voor' in het zinsdeel staat, moet je het erbij kunnen denken! 

Wat is het meewerkend voorwerp?

Het publiek geeft Roxy een daverend applaus.

Wat is het meewerkend voorwerp?

Daar zit een vlek op je t-shirt.

Wat is het meewerkend voorwerp?

De leraar heeft een nieuw boek voor de leerlingen.

1. Voor de leerlingen
2. De leraar
3. Een nieuw boek
4. Heeft

In een zin met een naamwoordelijk gezegde heb je nooit een lijdend voorwerp.

1. Waar
2. Niet waar

Het meewerkend voorwerp...

1. ...ondergaat iets.
2. ...werkt mee aan iets.

Zelf aan de slag

  Pak bladzijde 106-107 voor je.

Maak opdracht 1 - 8

Ongeveer 15 minuten

                               Hulp nodig? Kijk op blz. 104 of vraag de docent.

Je werkt zelfstandig.

Klaar? Lingo!