Begeleiden zorgvrager Lesonderwerp 6 les 1 studentenversie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

palliatieve zorg

Lesdoelen

1. De student kan na deze lessencyclus vertellen wat verstaan wordt onder de begrippen palliatieve zorg en terminale zorg.

2. De student kan de verschillende interventies binnen de palliatieve zorg benoemen en kan van elk een voorbeeld geven.

3. De student kan in eigen woorden vertellen welke 3 visies er zijn t.a.v. Thema dood/sterven.

4. De student kan benoemen welke type mensen stichting STEM onderscheidt t.a.v . sterven/dood

5. De student kan benoemen waarom het belangrijk is om deze type zorgvragers te herkennen

6. De student kan in eigen woorden uitleggen wat PATZ betekend in de zorg verlening.

Palliatieve zorg

Palliatieve zorg is zorg die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van problemen van fysieke, psychische, sociale en spirituele aard. 

Gedurende het beloop van de ziekte of kwetsbaarheid heeft palliatieve zorg oog voor het behoud van autonomie, toegang tot informatie en keuzemogelijkheden

Palliatieve zorg

Zorg die niet tot doel heeft te genezen, maar zorg die zo lang mogelijk een leven met goede kwaliteit mogelijk maakt

Curatieve zorg:

• Primaire doel: genezing
  
• Behandeling van de ziekte
  
• Maximaal reanimeerbeleid
  
• Vaak protocollaire zorg Patiënt
  
• Meestal ADL-onafhankelijk
  
• Uiteindelijk: streven naar  integratie in persoonlijk en  sociaal leven
  

Palliatieve zorg:

• Primaire doel: behoud of verbetering van kwaliteit van leven
  
• Behandeling van de ziekte indien mogelijk en alleen na zorgvuldige afweging van voor- en nadelen
  
• Overeengekomen reanimeerbeleid
  
• Zorg op maat
  
• Wisselende ADL-(on)afhankelijkheid
  
• Uiteindelijk: gericht op kwaliteit van sterven
  

4 dimensies palliatieve zorg

Kenmerken palliatieve zorg

• Kwaliteit van leven en menswaardig sterven staat centraal
  
• De dood is een normaal, natuurlijk proces, dat niet vertraagd of versneld hoeft te worden
  
• Behoeften van de patiënt staan centraal, eigen regie
  
• Lichamelijke, psychische, sociale en zingevingsaspecten integreren ( de 4 dimensies)
  
• Zo dicht mogelijk bij de patiënt organiseren
  
• Aandacht voor mantelzorgers
  
• Onderdeel van regulieren generalistische zorgverlening ( geen specialisme)
  

4 fasen in de palliatieve zorg

1.Ziektegericht:

De ziekte wordt behandeld zonder dat genezing mogelijk is

2 Symptoomgericht:

De focus licht op het verlichten en onder controle houden van de symptomen. de ziekte schrijdt voort, de cliënt al verzwakken en minder mobiel worden. De symptomen verergeren en in deze fase worden beslissingen genomen rondom het levenseinde.

3. Palliatie in de stervensfase:

Hier verschuift de aandacht van kwaliteit van leven naar kwaliteit van sterven

4. de nazorg: 

Dit wordt ook gezien als onderdeel van de palliatieve zorg. soms hebben naasten behoefte aan ondersteuning tijdens de rouwarbeid

3 verschillende manieren hoe de palliatieve fase kan verlopen

Fasen in de terminale zorg

Pre-terminale fase

Terminale fase

Palliatie in de stervensfase

Stervensfase

Pre- terminale fase :

Stabiliteit

Ongeveer 3 maanden tot een half jaar

Terminale fase

Achteruitgang in conditie en 

lichamelijk functioneren

Enkele weken tot 2 à 3 maanden

Palliatie in de stervensfase

 

Is het laatste deel (vaak de laatste 3 maanden) van de palliatieve zorg.

Stervensfase

Snelle achteruitgang in

conditie en lichamelijk

functioneren

van enkele uren tot een paar dagen

PATZ

Palliatieve zorg thuis

Doelen:

• tijdig herkennen van mensen met palliatieve zorgbehoeften.
  
• de best passende zorg bieden door vooruit denken, plannen en organiseren (proactieve zorgplanning)
  
• vergroten van deskundigheid door samen casuïstiek te bespreken en te evalueren.
  
• leren van een consulent palliatieve zorg en van elkaar.
  
• verbeteren van de samenwerking in de eerste lijn: elkaar kennen, korte lijnen.
  
• elkaar steunen bij emotioneel beladen casuïstiek.

Dood

Klinisch dood : als iemand geen waarneembare tekenen van leven (meer) vertoont: met name geen hartslag, geen ademhaling, en geen bewustzijn. 

Biologisch dood: Toestand waarbij ademhaling, bewustzijn en circulatie afwezig zijn en niet meer op gang kunnen worden gebracht. Onder meer in de context van orgaandonatie, als tegenhanger van hersendood, wordt dit ook wel hartdood genoemd.

Hersendood: Toestand van de hersenen waarbij de vitale hersenfuncties zoals bewustzijn en het aansturen van de ademhaling door het ademhalingscentrum door beschadiging op cellulair niveau zijn uitgeschakeld..

5 sterfstijlen STEM (Sterven op Eigen Manier)

sociale

onbevangene

rationele

pro actieve

vertrouwde

Sociale sterfstijl

Kenmerken:

• Zolang het goed gaat hebben we het er niet over
  
• Mensen richten zich vooral op de ander, plaatsen zichzelf, niet op de voorgrond, klagen niet
  
• Er is behoefte aan gezelligheid

Wat is van waarde voor de sociale:

• Niet klagen, maar dragen
  
• Het moet gaan zoals het hoort, zodat anderen er zich prettig bij kunnen voelen

Proactieve/ onbevangen sterfstijl

Kenmerken:

• Genieten tot de laatste slok
• Genieten van het leven zolang het kan, veel bezoek van vrienden
• Zelf de grens op zoeken

Wat is van waarde voor de onbevangene:

• Alles uit het leven halen wat erin zit
  
• Korte concrete informatie geven
  
• Niet te ver vooruit kijken

Rationele sterfstijl

Kenmerken:

• Als de zaken maar goed geregeld zijn!
• Mensen hebben als patiënt een grote behoefte aan professionele kennis, bijv. een second opinion
• Praten zelden over de dood, besluiten worden genomen op basis van feiten en verstand

Wat is van waarde voor de rationele:

• Alles goed moet geregeld zijn, vooral voor nabestaanden
  
• Feitelijke informatie en onderbouwen met argumenten
  
• Er lijkt geen behoefte aan spirituele zorg, maar alles is vooral op praktische zaken gericht

Vertrouwende sterfstijl

Kenmerken:

• Ze weten wat goed voor mij is!
  
• Mensen willen anderen niet tot last zijn, goede verzorging en comfort, niet veeleisend
  
• Ze zijn sterk gericht op het gezin, zorgzaam en plichtsgetrouw
  
• De dood hoort bij het leven, je hoeft het er niet over te hebben ,maar als het zo ter sprake komt is het ook goed.

Wat is van waarde voor de vertrouwende?

• Belangrijk is, dat een ieder goed voorbereid kan worden op datgene wat komen gaat.
  
• Er is een groot vertrouwen in het beleid van de artsen, berustend

Proactieve sterfstijl

Kenmerken:

• Ik bepaal zelf wel wanneer ik eruit stap
  
• Mensen willen vooral zelf beslissen over de eindigheid van hun leven.
  
• Er is geen taboe om over de dood te praten, eigen regie staat voorop, mondigheid, goed geïnformeerd zijn

Wat is van waarde voor de pro-actieve?

• Waardig sterven
  
• Zo min mogelijk pijn
  
• Een zo kort mogelijke lijdensweg