BS 2.2 Verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Het verteringsstelsel

Leerdoelen

• Je moet weten wat vertering is
• Je moet weten welke voedingsstoffen verteerd moeten worden
• Je moet de delen van het verteringsstelsel kunnen noemen
• Je moet de vertering en opname van voedingsstoffen per orgaan kunnen beschrijven
• Je moet de verteringssappen en bijbehorende enzymen kunnen noemen met hun functies
• Je moet weten wat darmperistaltiek is en hoe deze plaatsvindt

0

Wat is vertering?

• Het klein maken van voedingsstoffen, zodat deze opgenomen kunnen worden in het bloed, heet vertering.

Voedingsstoffen

Opname van voedingsstoffen

• Water, mineralen en vitaminen kunnen direct worden opgenomen en hoeven niet verteerd
• Koolhydraten, vetten en eiwitten moeten worden verteerd omdat ze te groot zijn
• Vertering wordt geholpen door enzymen en darmperistaltiek 

Enzymen

• In verteringssappen (zoals speeksel en maagsap)
• Verteringsklieren mens: maagsapklieren, lever, alvleesklier en darmsapklieren


• Herbruikbaar

enzymen versnellen vertering

Darmperistaltiek

• Afwisselend samentrekken van kring- en lengtespieren
• Voedselbrij wordt voortgeduwd en gekneed en gemengd met verteringssappen
• Bevorderd door voedingsvezels

Mondholte / keelholte / slokdarm

• 3 speekselklieren
  
• Speeksel bestaat uit water, slijm (glijbaarheid verhogen) en een het enzym amylase
• Dit enzym begint de vertering zetmeel (een grote koolhydraat) 

Maag

• Maagsapklieren maken maagsap: water, zoutzuur en enzym peptidase
• Zoutzuur doodt ziekteverwekkers en activeert pepsine
• Enzym begint vertering eiwitten 
• Tijdelijke opslag voedsel (2 tot 4 uur)
• Maagportier

12-vingerige darm

• Afvoerbuizen van lever en alvleesklier
• Lever maakt gal, opgeslagen in galblaas en via galbuis naar twaalfvingerige darm
• Gal emulgeert vetten: maakt vetdruppeltjes kleiner

12-vingerige darm

• Alvleesklier (pancreas) maakt alvleessap
• Alvleessap bevat enzymen die eiwitten, koolhydraten en vetten afbreken

Dunne darm

• 8 meter lang
• Groot oppervlak door plooien
• Darmsapklieren maken darmsap, bevat water, slijm en enzymen 
• Enzymen maken vertering van eiwitten, koolhydraten en vetten af
• Opname van verteringsproducten (ook water) naar bloed

(Blindedarm), dikke darm en endeldarm

• Dikke darm is 1,5 meter
• Opname water uit onverteerde voedselresten (indikken, anders diarree)
• Bevat veel bacteriën die cellulose uit voedingsvezels verteren naar glucose 
• Endeldarm opslagplaats onverteerbare voedsleresten

Blinde darm

Dikke darm

Dunne darm

Endeldarm

12vingerige darm

Maag

Mondholte

Anus

Alvleesklier

Speekselklier

Galblaas

Lever

Tong

Slokdarm

Huiswerk

BS 2.7 de opdrachten 31 tot en met 37