12.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

12.4: Nationalisme in de koloniën

• kenmerkend aspect 44: 
• Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme 

Koloniaal Azië 1945

De paarse gebieden zijn van:

1. Duitsland
2. Frankrijk
3. Engeland
4. Nederland

De groene gebieden zijn van:

1. Duitsland
2. Frankrijk
3. Engeland
4. Nederland

Waardoor werd het verzet tegen imperialisme bevorderd?

Een paar oorzaken...

Rol van koloniale overheerser

• Onderdrukking door overheerser
• Ongelijkwaardige behandeling

Onderwijs

• Lager onderwijs = Onderwijs in eigen cultuur, eigen taal.
• Hoger onderwijs = onderwijs in Europa. Verlichtingsidealen.

Stroomversnelling: 

• Tweede Wereldoorlog en rol van Japan
• Verschuiving machtscentra naar VS en SU

Overzicht dekolonisatie na WO II:

• Na WO II dekolonisatie, o.a. in:
• Korea (1945, Japan)
• Vietnam (1945, Frankrijk)
• India (1947, Engeland)
• Palestina > Israel (Wansee-conferentie)
• Filipijnen (1947, VS)
• Nederlands-Indië (1949, Nederland)
• Cambodja (1953, Frankrijk)


• Marokko (1956, Frankrijk)
• Afrikaanse koloniën (1960 >)

India

Dekolonisatie Brits Indië

De Britse kolonie India bestond uit het gebied waar nu India, Pakistan en Bangladesh liggen. Een groot deel van de bevolking was Hindoe, een ander deel Moslim. Op deze kaarten zie je waar de Hindoes en Moslims woonden.

Opkomst nationalisme in Indië

Nationalisme bevorderd door:
1. hoger en universitair onderwijs voor Indische studenten >
moderne ideeën over bestuur
2. werk Gandhi bekend dankzij communicatiemiddelen

Dekolonisatie van India en Pakistan

• 1947 einde aan Brits-Indië (Labourregering)
• Gandhi > geweldloos  verzet o.a:
• Zoutmars (1930): een filminpressie

Dekolonisatie van India en Pakistan

1947: einde aan Brits-Indië , begin onafhankelijkheid.

probleem: hindoes <> moslims > 2 staten:

• 1.  Pakistan zelfstandig (Moslim Liga)
• 2. India 

Oost Pakistan maakt zich in 1971 los van Pakistan. Het nieuwe onafhankelijke land heet vanaf dan Bangladesh.

Bron

De nationalistische leider van India, Mahatma Gandhi, gaat in augustus 1931, als India nog een Britse kolonie is, naar Groot-Brittannië voor een conferentie over onafhankelijkheid voor India. Op dat moment boycot de Indiase bevolking massaal Britse katoenen stoffen omdat Gandhi hen daartoe heeft opgeroepen. Tijdens het bezoek wordt hij door een fabrikant uitgenodigd om naar Manchester te komen om de gevolgen te zien van de Indiase boycot. In de Northern Daily Telegraph van maandag 29 september 1931 staat deze foto van het bezoek

Onderschrift uit de krant

De heer Gandhi met enkele wevers te Greenfield Mill, Spring Vale, Darwen.

Gebruik de bron

Met deze bron (de foto met de toelichting) kun je het volgende laten zien:

− het verband tussen imperialisme en industrialisatie en

− vormen van verzet tegen het Britse imperialisme en

− de rol van moderne propaganda- en massacommunicatiemiddelen.

Leg dit voor elk onderdeel uit met een passende verwijzing naar de foto met de toelichting.

• Een oorzaak van imperialisme is dat er kolonies nodig zijn als afzetmarkt. Gandhi (en de nationalisten) willen India niet meer als afzetmarkt voor Britse industrieproducten laten gebruiken en daarom boycotten de Indiërs het Britse katoen. 
• Een vormen van verzet tegen het Britse
  imperialisme wat met de bron zichtbaar gemaakt kan worden is bijvoorbeeld het actievoeren door een boycot van katoen door de Indiase nationalisten. 
• Een juist voorbeeld van de rol van moderne propaganda- en
  massacommunicatiemiddelen wat met de bron zichtbaar gemaakt kan worden  is bijvoorbeeld dat Gandhi zich laat fotograferen temidden van juichende fabriekarbeidsters, die door de boycot getroffen zijn).

Indonesië

Dekolonisatie Nederlands Indië

Situatie in de kolonie voor WO II

• Nederland al actief in Azie vanaf 1602 (VOC)
• relatie met Indonesie liep van handelspartner naar kolonie
• In de 19e eeuw verstevigde Nederland haar greep op de kolonie
• verzoeken om meer onafhankelijkheid werden afgewezen
• Soekarno, leider nationalisten, streed voor zelfstandigheid

WW 2  in Azië

gevolgen WO II

Nederland bezet door Du

Nederlands-Indie wordt door Japan bezet (begin 1942)

Nederlanders in 

'Jappenkampen'

Houding van Soekarno mbt Japan

• Soekarno zegt steun toe:
• Hij hoopt hiermee onafhankelijkheid te krijgen
• Japan wil de grondstoffen (olie, voedsel) en
• traint Indonesische jeugd (Pemoeda's) ter voorbereiding op hun gevechten tegen de kolonisator 

1945

• Japan zegt toe de macht op 17 augustus over te zullen dragen 
• 6 en 9 aug: atoombommen
• 15 aug: Japanse capitulatie
• Soekarno roept zelf de onafhankelijkheid uit
• Nederland is tegen

1947 en in 1948: Politionele acties

Waarom noemden de Nederlanders deze militaire acties
"politionele acties"?

Politionele acties

• Militair ingrijpen in 1947 en '48
• Doel: orde en rust herstellen en de kolonie voor Nederland behouden.
• Amerika dwingt NL om de macht over te dragen 
• 1949: soevereiniteitsoverdracht

KNIL

 Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) dat in Indonesië tegen de nationalisten vocht, bestond niet alleen uit Nederlandse soldaten. Ook een grote groep Zuid-Molukse mannen vocht mee tegen de nationalisten. 

Soekarno:

Collaborateur of

Verzetsheld? 

Einde les