5H 2.3-2.4-2.5 in 2 lessen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom 5H! - week 40

1) waarom mevrouw van Mechelen?

2) de weken tot de herfstvakantie

3) kennischeck & oefenen met 2.3-2.4

Meneer van Beurden = Vader

Planning tot aan de herfstvakantie

Week 40

Les 1: Kennischeck 2.3+2.4; Les 2: 2.5 + zelf een uur inplannen om opdrachten af te maken

Week 41

Les 1: 2.6; Les 2: 2.7-2.8 + zelf een uur aan opdrachten

Week 42

Les 1: 2.7-2.8 afronden, Les 2+3: Examentraining H2

Samen kijken naar 2.3

Ontstaan van gebergten

Laptops dicht

Heb je een papierenboek bij je? Pagina 74-75

Rek-> breukgebergte

divergente platen

"vlakke" gebergten

Rode zee <-->
Grote slenk <--> "riftvallei

dunne korst-> effusief vulkanisme

Druk -> plooiingsgebergte

2.3 -> zou je zelf af moeten hebben als je de planner hebt gevolgd

Loop je nu dik achter?

Tip bijwerken: "verkorte route" maken in plaats van de vragen genoemd in de planner.

2.4 Afbraak gebergten - verwering

Laptop erbij -> wat weet je er nog van uit de onderbouw?

Heb je een papierenboek bij je? Pagina 76-77

Maak de juiste combinaties

Endogeen proces

Exogeen proces

Verwering

Sedimentatie

Subductie

Aardbevingen

Erosie

Vulkanisme

Aardverschuivingen

Leerdoel bij verwering (2.4)

• Je kunt de verschillende processen van mechanische verwering en van chemische verwering herkennen en beschrijven;

Leg uit wat
verwering is

Verwering =

Het uiteenvallen/afbrokkelen van gesteente onder invloed van weer, zon en plantengroei 

Twee soorten verwering

1. mechanische verwering

2. chemische verwering

Mechanische verwering

Chemische verwering

• Veroorzaakt door temperatuurverschillen: uitzetten en krimpen
• Woestijngebieden en poolgebieden door grote temperatuurverschillen en water dat in spleten bevriest (vorstverwering)

• Veroorzaakt door chemische reacties: samenstelling verandert,        vb: kalk lost op, ijzerhoudend gesteente gaat roesten
• Vooral in warme, vochtige gebieden

Boomwortels

Sleep het juiste begrip naar de juiste afbeelding

Chemische verwering

Mechanische verwering: ijs

Mechanische verwering: temperatuur

Mechanische verwering: planten

Aantekening - Snelheid verwering

De snelheid van verwering wordt beïnvloed door het klimaat & de vegetatie.

Klimaten met extreme temperaturen (woestijn, polen, hooggebergte), hebben vaak een sterke fysische/mechanische verwering. 

Bijv. vorstverwering en insolatie (temperatuurverschillen)

Klimaten met gematigde temperaturen en die gunstig zijn voor plantengroei, hebben vaker sterke biologische (boomwortels) of chemische verwering (roest, zuren van plantenwortels).

Zonder vocht is er nauwelijks chemische verwering.

Maakwerk 2.3 & 2.4

Maak minimaal de opdrachten van de verkorte leerroute.

Advies -> 

werk op papier & kijk je werk direct na het maken na (antwoordmodel in Teams).

Werk je online? Reflecteer dan op de gegeven antwoorden, klik niet snel door & stel vragen.

Welkom 5H! - week 40 - les 2

1) leerdoelen bij erosie

2) 2x filmpje

3) uitleg 4 soorten erosie

4) samen kijken naar de tekst

5) zelfstandig aan de slag

Leerdoelen bij erosie

• Je kunt de verschillende manieren waarop verweringsmateriaal in beweging komt benoemen;
• Je kunt uitleggen hoe exogene processen bijdragen aan het ontstaan van aardverschuivingen, puinhellingen en puinwaaiers.

Vier soorten van erosie

Schurende werking van met puin (verweringsmateriaal) beladen wind, water en ijs:

1) Zee: Mariene erosie

2) Rivierwater: Fluviale erosie

3) Wind: Eolische erosie

4) IJs: Glaciale erosie

Erosie/verwering

Verwering gebeurt op de plek zelf, erosie is een beweging!

Erosie door ijs (gletsjer)

U-dal

Erosie door Stromend water

V-dal

Erosie door wind

Sculpturen

Kusterosie

Kusterosie

P. 82-83 Samen "snel" lezen over

Aardverschuiving, puinwaaier, puinhelling, morene, U-dal, V-dal, soorten sediment, erosie->transport->sedimentatie, vorming delta

Sleep de woorden naar de juiste plek in de afbeelding.

Verweringsmateriaal

Grind

Fijn zand

Grof zand

Klei

Puinhelling

Morene

Puinhelling

Puinwaaier

Een verzameling losse stukken steen die in een gebergte in een vrije val naar beneden zijn gekomen en aan de voet van een helling liggen.

Sediment, neergelegd door een gletsjer.

Kegelvormige puinhelling die ontstaat op een plotselinge overgang in reliëf.

Rivier 

Zee

Wind

IJs

Hoogteverschillen

Morene

(semi-)aride zone

Fjorden

Delta 

Puinwaaier

Paddenstoelenrots

Kliffen

Veluwe en Utrechtse heuvelrug 

Leerschema: 

Exogene krachten

Gesteentesoorten

Gesteente afbraak

Oorzaken

Gevolgen

Stollingsgesteente

Metamorfe gesteente

Sedimentgesteente

Verwering

Erosie

Sedimentatie

Water

Temperatuur

Wind

Puinwaaier

Morene

Aardverschuiving

Stromend rivierwater

Werking van ijs

Puinhelling

U-dal 

Puinwaaier

Morene

V-dal

Vóór de opdrachten

Herinneren jullie je het "graadnet" nog? Breedteligging & klimaat!

Nodig voor een opdracht van 2.4

Maakwerk 2.4 & 2.5

Maak minimaal de opdrachten van de verkorte leerroute.

Advies -> 

werk op papier & kijk je werk direct na het maken na (antwoordmodel in Teams).

Werk je online? Reflecteer op je gegeven antwoorden, klik niet snel door & stel vragen.

HW: jij hebt door lezen & maken van de opdrachten paragraaf 2.3, 2.4 en 2.5 je eigen gemaakt

Leg uit dat aardverschuivingen pas optreden na verwering van het gesteente. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Leg uit dat aardverschuivingen pas optreden na verwering van het gesteente. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.