3.2 De crisis van de jaren 1930

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

3.2 De crisis van de jaren 1930

§3.2

De crisis van de jaren 1930

BASIS

A

Gevolgen van de economische crisis

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de crisis van 1929 in de VS leidde tot armoede in Nederland..

Begrippen:

economische crisis 

B

 Wat deed de regering?

Leerdoel:

Je kunt drie maatregelen noemen die de Nederlandse regering nam vanwege de crisis.

C

Onrust in de samenleving

Leerdoel:

Waaruit blijkt de ontevredenheid van de bevolking

steunverlening

werkverschaffing

aanpassingspolitiek

 Plan van de Arbeid.

Jordaanoproer 

§3.2

De crisis van de jaren 1930

BASIS

A

Gevolgen van de economische crisis

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de crisis van 1929 in de VS leidde tot armoede in Nederland..

1929 : Grote economische crisis in de Verenigde Staten 

Gevolg: Amerika eiste leningen terug en kocht minder buitenlandse producten. Trof de hele wereld.

• Fabrieken moesten sluiten veel werklozen
• Geen uitkering dus armoede.

             

§2.2

De crisis van de jaren 1930

BASIS

B

Wat deed de regering?

Leerdoel:

Je kunt drie maatregelen noemen die de Nederlandse regering nam vanwege de crisis.

Wachten op een stempel

Sommige arbeiders > werkloosheidsverzekering: 60 dagen uitkering, daarna alsnog aankloppen bij de overheid

1) steunuitkering.

Vanuit de overheid is er nauwelijks steun: alleen werklozen tussen 21 en 60 jaar krijgen de Steunuitkering.

* 2 keer per dag stempelen, voorkomen zwartwerken en fraude 

§3.2

De crisis van de jaren 1930

BASIS

B

Wat deed de regering?

Werkverschaffing: (2)

 werkverschaffingsprojecten >

Grote projecten zoals het Amsterdams Bos en de Afsluitdijk helpen mannen aan werk en inkomen.

§3.2

De crisis van de jaren 1930

BASIS

B

Wat deed de regering?

De steun is vaak te laag, daarom moeten mensen ook andere hulp krijgen.

Zo krijg je bijvoorbeeld kleding, maar daar staat wél een stempel in: iedereen kan dat zien.

Je hoeft geen rijwielbelasting te betalen, maar ook dát kan iedereen zien: er is een gat geboord in het belastingplaatje.

§3.2

De crisis van de jaren 1930

BASIS

B

Wat deed de regering?

Aanpassingspolitiek (3)

De (minister-president) Colijn besluit dat er minder uitgaven moeten zijn, omdat er minder inkomsten zijn: Nederland moet zich aanpassen = bezuinigen!

Lonen van ambtenaren en bij de werkverschaffing gaan omlaag, net als de steunuitkering. Het maakt de problemen alleen maar groter...

Zo ziet Colijn zich graag: de leider die Nederland door de storm (crisis) heen stuurt...

§3.2

De crisis van de jaren 1930

BASIS

C

Onrust in de samenleving

Plan van de Arbeid

De SDAP vond dat de overheid niet moest bezuinigen, maar juist geld uitgeven om de werkloosheid en de crisis op te lossen.

Met meer werkverschaffingsprojecten en hogere lonen zouden de arbeiders meer geld te besteden hebben.

Omdat de SDAP niet in de regering zat, kwam er weinig van terecht.

§3.2

De crisis van de jaren 1930

BASIS

C

Onrust in de samenleving

Protesten

• 1931 staking van textielarbeiders in Twente tegen loonsverlaging.
• 1932 Amsterdam; staking tegen huurverhoging en loonsverlaging
• 1934 Jordaanoproer: De verlaging van de steun én de verhoging van de huur zorgen voor rellen in de Amsterdamse wijk De Jordaan. Zes mensen komen om het leven.
  
• Resultaat: de steunverlaging blijft. 

3. Er waren in de jaren dertig van de vorige eeuw in Nederland heel veel mensen werkloos vanwege de economische crisis. De overheid bedacht een oplossing om deze mensen toch te laten werken voor hun uitkering.
Hoe heetten de projecten waar deze mensen vanaf 1936 verplicht moesten gaan werken?

1. Werkervaringsprojecten
2. Werklozenprojecten
3. Werkverschaffingsprojecten
4. Werkkampen

DE NEDERLANDSE PREMIER TEN TIJDE VAN DE CRISIS VAN DE JAREN DERTIG WAS

1. RUTTE
2. DREES
3. COLIJN
4. DE GEER

Werkverschaffing was een oorzaak van de economische crisis van de jaren dertig

1. Waar
2. Niet waar

Met welke gebeurtenis begon de economische crisis van de jaren dertig?

1. Met zwarte maandag, aandelen waren ineens niets meer waard.
2. Met zwarte donderdag, aandelen waren ineens niets meer waard.
3. Met zwarte zaterdag, aandelen waren ineens super veel geld waard.
4. Met zwarte donderdag, aandelen waren ineens super veel geld waard.

Koppel het begrip aan de juiste afbeelding

Stempelen

Beurskrach

Werkverschaffing

Bezuinigen

Zijn de volgende onderdelen een oorzaak of gevolg van de economische crisis in Nederland?

Gevolg

Oorzaak

Economische crisis in Amerika

werkverschaffing

Steunverlening

Minder export van producten

Bezuinigen op salarissen

Banken in Amerika gaan failliet

Juist of onjuist?
'Men wist nog dat veel mensen zich vernederd voelden tijdens de crisis in de jaren dertig.'

1. Juist
2. Onjuist