bs 5.3 genen en allelen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Terugblik

Leerdoelen

Uitleg 

Oefenen 

Afsluiting

Je ziet de metamorfose bij een kikker. Wat blijft in alle stadia gelijk?

1. Het fenotype
2. Het genotype
3. Geen van beide
4. Beide

Welke geslachtschromosomen zijn er? En hoeveel geslachtschromosomen zitten er in een lichaamscel?

Bezit elke chromosoom van 1 chromosomenpaar precies dezelfde genen? Waarom wel/niet?

bs 5.3 Genen en allelen

Leerdoelen

5.3.6 Je kunt omschrijven wat genen en allelen zijn.

5.3.7 Je kunt omschrijven wat een mutatie is.

5.3.8 Je kunt omschrijven wat kanker is.

Elke lichaamscel bevat bijna twee meter DNA. Het DNA in één cel is opgebouwd uit ongeveer drie miljard basen: de bouwstenen van het DNA.

Genen en allelen

Chromosomen bestaan voor een groot deel uit de stof DNA. 

DNA is opgebouwd uit de basen A, T, C en G. 

Altijd vormen A en T een paar en C en G. 

Eén paar (dus A–T of C–G) noem je een basenpaar. 

ezelsbruggetje (AT - CG)

4 verschillende kleuren= 4 verschillende  delen.

AppelTaart

CitroenGebak

- volgorde is recept voor maken van eiwit

- elk eiwit zorgt voor een eigenschap (gen)

Doordat de basenparen van het DNA in een bepaalde volgorde liggen, ontstaat een code met informatie.

allelenpaar: twee allelen van een gen

Allelen: beschikbare variaties 

Gen A: verschillende basenparen      -      Gen B: zelfde basenparen,  

 

DNA

een fout bij het kopieren noemen we een mutatie.

Een mutatie is een verandering in de basenvolgorde.

een mutatie is een verandering in het genotype. Dit kan gezien worden in het fenoype (hoeft niet).

Mutatie in lichaamscel

Mutatie in geslachtscel

Mutant

Een mutant is een individu, waarbij uit het fenotype blijkt dat het genotype gemuteerd is. Bijv. albinisme

Mutagene invloeden 

Kanker

Mutatie in celdeling -> cel gaat te vaak delen -> gezwel

Tumor   =>              Kwaadaardige tumor  =>   uitzaaiing

Opdracht

Lezen en maken bs 5.3

Maak daarna een begrippenlijst en leg in eigen woorden uit wat het begrip betekent.

afsluiting

5.3.6 Je kunt omschrijven wat genen en allelen zijn.

5.3.7 Je kunt omschrijven wat een mutatie is.

5.3.8 Je kunt omschrijven wat kanker is.

Hoe noem je een plotselinge verandering van het genotype?

Wat is een allel?

we spreken van een mutant wanneer

1. een mutatie zichtbaar is in het genotype
2. een mutatie niet zichtbaar is in het genotype
3. een mutatie zichtbaar is in het fenotype
4. een mutatie niet zichtbaar is in het fenotype

welke stof heeft geen mutagene invloed

1. alcohol
2. sigarettenrook
3. asbest
4. uv-straling