2hv H1 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H1 Lezen

Lesdoel

• Je kunt onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken;
• je kunt kernzinnen herkennen;
• je kunt een korte tekst samenvatten.

Startopdracht

Artikel NOS lezen

 

Waar staat de belangrijkste informatie?

NOS.nl

hoofdzaken

De belangrijkste informatie in een tekst  (feiten, jaartallen etc.) -> vind je vaak op voorkeursplaatsen (inleiding of slot)

bijzaken:

informatie die niet zo (minder)  belangrijk is.

Het zijn vaak voorbeelden of uitleg.

kernzin

• hoofdzaak van een alinea 
• vaak eerste of laatste zin van de alinea
• soms tweede zin, eerste zin vormt dan een verband met de vorige alinea('s) (structurerende zin)

bijzaken

Informatie die niet of minder zo belangrijk is. (details)

Vaak zijn dit voorbeelden of is het uitleg.

Wat is de hoofdzaak?
De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

1. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.
2. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.

Wat is de hoofdzaak?
Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Schema van een tekst maken

1. Lees de tekst goed door.
   
2. Onderstreep de hoofdzaken: let op de voorkeursplaatsen en kijk naar opvallend gedrukte woorden.
   
3. Noteer de belangrijkste informatie uit de tekst:
   - opsomming: gebruik nummers, puntjes of streepjes 
   - tegenstelling: gebruik pijltjes <->

Samenvatting maken

1. Lees de tekst goed door.
   
2. Onderstreep de hoofdzaken: let op de voorkeursplaatsen en kijk naar opvallend gedrukte woorden.
   
3. Neem kernzinnen en andere hoofdzaken over. Maak er een samenhangend geheel van. Gebruik signaalwoorden om verbanden aan te geven.

Hoe noemen we de belangrijkste informatie in een tekst?

De hoofdzaak staat meestal in een kernzin. Waar vind je die kernzin?

Om een goede samenvatting te maken ( meerdere antwoorden goed)

1. onderstreep je de hoofdzaken en
2. gebruik je signaalwoorden om verbanden aan te geven
3. kijk je naar de bijzaken
4. neem je kernzinnen en andere hoofdzaken over

Opdrachten (p. 12 t/m 15)

havo: maak opdracht 1 en 3

vwo: maak opdracht 1 en 3

Herhaling hoofd- en bijzaken en kernzinnen

Wat weet je nog?

Waar vind je vaak de hoofdzaken van en tekst?

De hoofdzaak van een alinea staat vaak in de kernzin. Dat is meestal de eerste, tweede of laatste zin van de alinea. Wat staat er dan in de rest van de alinea?

Wat wordt hier beschreven?

Lees de tekst goed door.

1. Onderstreep de hoofdzaken. Let op de voorkeursplaatsen: de inleiding, het slot en de kernzinnen. Kijk ook goed naar opvallend gedrukte woorden.

2. Neem de kernzinnen en andere hoofdzaken over. Maak er een samenhangende tekst van. Gebruik signaalwoorden om verbanden aan te geven,

1. het maken van een schema
2. het maken van een samenvatting

Opdrachten (p. 15 t/m 17)

havo: maak opdracht 5 bij tekst 7 'Globalisering verandert het wereldsysteem'

vwo: maak opdracht 4 bij tekst 7 'Transport en communicatie'