Gs. Klas 1 §4.3 Machtige heren, halfvrije boeren - mavo/havo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

H4 Monniken en ridders

  §4.3 Machtige heren, halfvrije boeren

Wat weet je nog
van het Christendom?

§4.1 Leenheren en leenmannen

Deze les:

• Wat is een horige?
• Wat is horigheid?
• Hoe werd de landbouwsamenleving georganiseerd?
• Waarom werd de samenleving in 3 groepen verdeeld?
• Hoe werkte de standenmaatschappij?

§4.2 Machtige heren, halfvrije boeren

We lezen de tekst:

Halfvrij

Blz. 62

Wat betekende het voor
de boeren dat ze halfvrij waren?

§4.2 Machtige heren, halfvrije boeren

Halfvrij

• In de ME landbouwsamenleving.
•  = land met weinig steden, veel boeren (=horigen)
•  
• Horigen waren halfvrij :
• Hoorden bij het gebied van hun heer

§4.2 Machtige heren, halfvrije boeren

Halfvrij

• Horigen leefden op een domein
•  
• Oorzaak ontstaan horigheid:
• Onveiligheid en onzekerheid door volksverhuizingen
• --> Men zocht bescherming van een  heer

Wat is een horige

1. een boer
2. een halvrije boer
3. een heer
4. een koe

Wat is een oorzaak van het ontstaan van horigheid?

1. Door de Romeinen
2. Door volksverhuizing
3. Door sterke ridders
4. Door de kerk

Huis van de heer

Horigen

§4.2 Machtige heren, halfvrije boeren

Leven op een domein

•  Domein is eigenlijk klein dorp
•  Hof = 
•        Hier woonde de rentmeester
•  Andere gebouwen:
• - kerk
• - molen
• - bierbrouwerij
• - voorraadschuren

Huis van de heer

Horigen

kerk

Molen

bierbrouwerij

§4.1 Leenheren en leenmannen

Opdracht

Maak voor jezelf een plattegrond waarmee je het hofstelsel volledig uitlegt.

Gebruik: 

- Legenda

- Schrijf alle afspraken bij je plattegrond

Deze gebruik je voor het leren

De edelen

Eignaars van de grond, bestuurden het land, zorgden voor rechtspraak en voerden oorlog

Huis van de heer

Vaak niet meer dan een iets groter houten huis met een muur. Hierkonden de boeren schuilen bij een aanval.

Ophaalbrug

Kan gesloten worden bij een aanval

Gracht

Extra verdediging tijdens een aanval

Simpele huizen

Binnen de muren voor de belangrijkste mensen

Boomgaard

Ook binnen de muren werd voedsel verbouwd. Alle opbrengst hier was voor de heer

Boer buiten de muur

Er waren twee soorten boeren:

1. Vrije boeren: bezaten hun eigen grond
2. Horigen: hadden geen bezit en moesten werken voor de heer

Herendiensten

Horigen werden door de heer beschermd en gevoed, maar daar wilde de heer wel iets voor terug

De heer kon vragen om herendiensten

• graan malen
• druiven persen
• vechten voor de heer
• graan betalen
• wegen onderhouden
• gracht graven

Akker

Ook buiten de muren werd op het land gewerkt. Dit werd gedaan door de horigen.

Weiland

Buiten de muren lagen weilanden voor de dieren

Hofstelsel

Honger

Armoede

Onveilig

De heer

De heer geeft 

• Bescherming
• Landbouwgrond

In ruil geeft de boer:

• Deel van oogst
• Herendiensten

Horigen