6.1 Een wereldeconomie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.1 Een wereldeconomie

Wat weet je aan het eind van deze les?

1. Wat handelskapitalisme is

2. Hoe het handelskapitalisme opkwam

3. De opkomst van de handel in Amsterdam.

3. Hoe de VOC een handelsnetwerk opbouwde

4. Hoe de WIC een handelsnetwerk opbouwde

5. Hoe de wereldeconomie ontstond

6. De opkomst en teloorgang van de VOC

Welkom

1. Handelskapitalisme?

2. Hoe kon je in de 17e eeuw aan geld komen?

3. VOC, WIC

4. De opkomst en ondergang van de VOC 1621-1710

5. Afronding

KA:

Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Handelskapitalisme

?

Handelskapitalisme

Handelskapitalisme

Vroege vorm van kapitalisme waarbij handelaren een leidende rol hebben in de economie.

16de en 17e eeuw in de Republiek

Hoe kon je in de 17e eeuw aan geld komen? 

Op heel veel verschillende manieren. Maar ze hadden bijna allemaal op een of andere manier te maken met handel. 

I

Hoe kon je in de 17e eeuw aan geld komen? Op heel veel verschillende manieren. Maar ze hadden bijna allemaal op een of andere manier te maken met handel. 

Ieder duo krijgt zo direct een handelstak. Denk aan Oostzeehandel, slavenhandel, handel in specerijen, maar ook verwerking van handelswaar.

Jullie gaan zo snel mogelijk informatie opzoeken op het internet over deze handelstak. Vervolgens schrijven jullie op het postervel voor je drie dingen op:

- Waar handelde deze handelstak in?

- Hoe ging deze handel in zijn werk?

- Hoe rijk kon je worden in deze handelstak? Hierbij geef je een cijfer. 1 is niet rijk, 10 is steenrijk.

belangrijkste handel is de handel met het Oostzeegebied

Republiek gaat deelnemen aan de wereldeconomie

VOC (1602)

Economisch:

- Monopolie op Ned handel met Azië

- specerijen, zijde, porselein

- kapitaal via aandelen

Politiek:

- bestuur over overzeese handelsposten, etc 

Batavia, hoofdkwartier. 

(hoogste functie: gouverneur-generaal)

- mogen exclusieve verdragen afsluiten

- eigen slodaten

0

WIC (1622)

Economisch:

- monopolie Ned produkten en handel met West-Afrika en Amerika

- zilver, slaven , plantageproducten

- kapitaal via aandelen

Politiek

- eigen slodaten

- Kaapvaart tegen Spanje (na 12 jarig bestand)

- bestuur over overzeese handelsposten, etc

0

Oorzaken van de economische bloei in de Nederlanden:

1. Akkerbouw in kustgewesten steeds moeilijker door stijging grondwater 
   boeren schakelen over op veeteelt > boter, kaas en vlees
  Gevolg: hongersnood > graan moest geïmporteerd worden >
  Oostzeehandel nam toe: import graan en export van zuivelproducten + vis
  handel met Oostzeegebied: Moedernegotie genoemd
2. 1585: 'Val van Antwerpen' > 
  ambachts- en kooplieden + bankiers vertrokken naar de Republiek >
  Amsterdam werd centrum van handelskapitalisme door stapelmarkt
3. ontstaan van de wereldeconomie > handelscompagnieën VOC en WIC

Amsterdam Stapelmarkt

Wat betekent dit allemaal voor de Republiek?

Gouden Eeuw !

De opkomst en ondergang van de VOC 1621-1710

aan het werk

hierna volgen:

video's

opdrachten

Leg uit waarom Jan Pieterszoon Coen zo meedogenloos optrad op de Banda-eilanden

In 1619 veroverde Jan Pieterszoon Coen de havenstad Jakarta. Noem daarvan twee gevolgen

Met welk doel werd de VOC opgericht?

Leg met behulp van de bron (een aandell) uit hoe de VOC genoeg kapitaal vergaarde om uit te groeien tot een wereldonderneming.

Geef de definitie van een wereldeconomie en geef met voorbeelden aan dat het ontstaan ervan een gevolg was van de Europese overzeese expansie

a.Wat was het doel van de WIC? b. Waarom werd de WIC nooit echt winstgevend?

zet in juiste tijdsvolgorde: 1. VOC werd opgericht, 2.Piet Hein verovert de zilvervloot 3. Brugge werd belangrijkste handelsstad van de Nederlanden 4. Cornelis de Houtman bereikt als eerste Nederlander Indië 5. de WIC werd opgericht

Waarom wordt deze handel 'moedernegotie' genoemd?

De VOC verhandelde vooral

1. Slaven
2. Aardappels
3. Kruiden
4. Maïs

In welk jaar werd de VOC opgericht?

1. 1601
2. 1602
3. 1701
4. 1702

VOC staat voor

1. Vereniging Oost-Indische Compagnie
2. Verenigde Oost-Indie Compagnie
3. Verenigde Oost-Indische Compagnie
4. Verenigde Oost-Indische Campagne

Geef een aantal voorbeelden van 'specerijen'