Spelling: woorden korter schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Ga rustig zitten, pak je roman en start met lezen.

Lesdoelen

Aan het eind van deze les..

• ... weet je op welke manieren woorden korter kunnen worden geschreven.

Afkorting

Een weergave van een woord(groep) met een beperkt aantal letters; een afkorting spreek je uit als het oorspronkelijke woord.

Een afkorting schrijf je met een of meer punten. Je gebruikt een hoofdletter als die ook in het oorspronkelijke woord voorkomt:

e.d. (en dergelijke)

t.z.t. (te zijner tijd)

Z.K.H. (Zijne Koninklijke Hoogheid)

etc. (et cetera)

Letterwoord

Bestaat uit de eerste letters van een naam of woordgroep. Je spreekt het uit als een woord. 

Je schrijft een letterwoord zonder punten en je gebruikt een hoofdletter als die ook in het afgekorte woord voorkomt:

• mavo
• vip
• pin

Initiaalwoord

Een initiaalwoord schrijf je zonder punten.

Wordt gevormd volgens dezelfde regels als een letterwoord, maar in tegenstelling tot een letterwoord spreek je het uit als losse letters:

• NS
• KLM
• btw
• pc
• wc

Verkorting

Een verkorting is opgebouwd uit een of meer (delen van) lettergrepen. Je spreekt een verkorting uit als een woord:

• info (informatie)
• horeca (hotel, restaurant, café) 
• Benelux (België, Nederland, Luxemburg).

Symbool

• Een symbool is een notatie van een wetenschappelijk begrip, een eenheid of een valuta. Je spreekt een symbool uit als het woord waar het voor staat.
• De schrijfwijze is nationaal of internationaal afgesproken.
•  Dit geldt ook voor het gebruik van hoofdletters of kleine letters. Een symbool schrijf je zonder punt:
  

       - β (bèta)
       - £ (Britse pond)

       - km (kilometer)

even oefenen

Wat is KLM?

1. afkorting
2. letterwoord
3. initiaalwoord
4. verkorting

Wat is z.g.a.n.?

1. afkorting
2. letterwoord
3. initiaalwoord
4. verkorting

Wat is prof?

1. afkorting
2. letterwoord
3. initiaalwoord
4. verkorting

Wat is btw?

1. een afkorting
2. een verkorting
3. een letterwoord
4. een initiaalwoord

Zelf aan de slag

Maak Cursus 7 (Spelling), par. 5, opdr. 1 t/m 5.

Ben je klaar?

1. Huiswerk ander vak afmaken.

2. Verder lezen in je boek.

3. Vakantieplannen maken :-)

• voor hele getallen van één tot en met twintig: zeven, negentien;
  
• voor de tientallen tot honderd: twintig, dertigste
• voor de honderdtallen tot duizend: tweehonderd, achthonderdste;
  
• voor de duizendtallen tot twaalfduizend: zesduizend, negenduizendste;
  
• vóór de getallen miljoen, miljard, biljoen enzovoort: vier miljoen (met spatie), drie miljardste (los!).

Getallen in letters

• voor getallen boven de twintig, behalve de tientallen en honderdtallen: 86 miljoen, de 21e (of 21ste) aflevering, 55 genodigden;
  
• voor maten, gewichten, bedragen, telefoonnummers, data, adressen, percentages, rekeningnummers, exacte tijdstippen: 70 meter, 33 °C, 6 kilo, € 9,25, 18 februari 1963, Dalemstraat 42, 8 procent, om 15.00 uur (drie uur geeft een tijdsduur aan: De sollicitanten krijgen drie uur de tijd voor de slotopdracht).

Getallen in cijfers

• Je schrijft breuken met een spatie (twee derde: ⅔, vijf zeven achtste: 5⅞, behalve in een samenstelling: vierkwartsmaat, tweederdemeerderheid.
  
• Cijfers hebben de voorkeur als er anders een rare mix van cijfers én letters zou ontstaan bij getallen die hetzelfde geval betreffen:
  

     – Van de 28 deelnemers gingen er 3 naar de finale.

• Voor grote ronde getallen in een tekst combineer je cijfers en letters: 58 duizend inwoners, 240 miljard euro, 11 duizend kilometer.

Let op!

Wat is de juiste spelling van getallen in de zin. 

Hij is al ______ jaar getrouwd! 

1. 20
2. twintig

Wat is de juiste spelling van getallen in de zin. 

Ik kreeg een bon van ______ euro.

1. 10
2. tien

Wat is de juiste spelling?

1. Nu zijn ze maar 1 euro 50.
2. Nu zijn ze maar een euro vijftig.

Wat is de juiste spelling?

1. Gelukkig lagen er nog wel meer dan 50 zakken!
2. Gelukkig lagen er nog wel meer dan vijftig zakken!

Wat is de juiste spelling?

1. Bij 2 winkels zijn de chocopinda’s in de aanbieding.
2. Bij twee winkels zijn de chocopinda’s in de aanbieding.