Paragraaf 5.1 - De huid

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

5.1 De huid

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de onderdelen van de huid benoemen en de functies van de huid beschrijven

5.1 De huid

Waaruit bestaat de huid?

• De huid bestaat van buiten naar binnen uit 3 lagen:
  - de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel
  
  
• Opperhuid
  - bestaat uit 2 lagen; hoornlaag en kiemlaag
  - Hoornlaag > bestaat uit dode huidcellen, deze laag slijt aan buitenkant af
  - Kiemlaag > vult de hoornlaag vanaf onderaf aan met nieuwe cellen.
  - Nieuwe cellen ontstaan onderin kiemlaag, pigmentcellen bevinden zich ook in kiemlaag.
  - Pigmentcellen maken pigment, hierdoor kan huid bruin worden.

5.1 De huid

• Lederhuid
  - bevat haren (in haarzakjes, aan elke haar een spiertje), talgklieren (maken talg > houdt huid soepel en vet), zweetklieren (maken zweet, hier koelt lichaam van af), zintuigen (hiermee neem je omgeving waar).
• Onderhuids bindweefsel
  - hierin lopen bloedvaatjes, zenuwen en is vet opgeslagen, vet isoleert tegen kou.

5.1 De huid

Wat zijn de functies van de huid?

• De huid beschermt je lichaam
  - houdt ziekteverwekkers en vuil tegen
  - houdt schadelijk zonlicht tegen
  - beschermt je tegen uitdrogen
  - beschermt je organen tegen beschadiging
• Je huid neemt de omgeving waar
  - warmtezintuigen, koudezintuigen, tastzintuigen, drukzintuigen en pijnzintuigen
• De huid helpt je temperatuur te regelen
  - zorg ervoor dat je lichaam niet te koud of te warm wordt.

5.1 De huid

• Wat? Maken 5.1 – Opdracht 1 t/m 11
• Hoe? Blz. 90 t/m 94
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 11 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

5.1 De huid

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen hoe de huid helpt bij het regelen van je lichaamstemperatuur
• Je kunt uitleggen wat het effect is van zonlicht op de huid
• Je kunt beschrijven hoe de huid je tegen zonlicht beschermt

5.1 De huid

Hoe regelt de huid je temperatuur?

• Zoogdieren (mensen) zijn warmbloedig > constante lichaamstemperatuur
  - niet te veel afkoelen of opwarmen
• Je lichaam wordt te warm
  - bloedvaatjes worden wijder, meer bloed stroomt erdoor, huid wordt rood en geeft extra warmte af aan omgeving - zweetklieren maken meer zweet, dit verdampt via de poriën op je huid, zweet verdampt hierdoor koel je af
• Je lichaam wordt te koud
  - bloedvaatjes worden nauwer, minder bloed stroomt erdoor, huid houdt hierdoor warmte vast, bleke huid door nauwe bloedvaten
  - haren op huid gaan rechtop staan doordat haarspiertjes samentrekken > kippenvel
  - rillen > skeletspieren trekken onwillekeurig samen, hierbij ontstaat warmte

5.1 De huid

Wat is het effect van zonlicht op de huid?

• Uv-straling (ultraviolette straling goed
  - huidcellen in kiemlaag hebben uv-straling nodig om vitamine D aan te maken
  - Vitamine D is nodig voor de opbouw van botten, tanden en energiehuishouding
• Uv-straling slecht
  - te veel uv-straling kan de cellen in de kiemlaag beschadigen
  - huidkanker kan ontstaan als de cellen te vaak beschadigen > mutatie
  - huidcellen gaan zich extra snel delen en vormen zo een gezwel (tumor)
• Gezwel of tumor bij huidkanker
  - zie afbeelding bovenin of blz. 81/bron 10 & 11
  - uitzaaiing > nieuwe tumor is ontstaan door rondstromende tumorcellen

5.1 De huid

Hoe beschermt je huid tegen zonlicht?

• Pigmentcellen in de kiemlaag (epidermis)
  - maken pigment > kleine korreltjes bruine kleurstof
  - door uv-straling wordt je dus bruin
  - zorgen ervoor dat uv-straling minder diep je huid binnendringen
  
  
• Lichte huid > minder pigmentcellen en dunnere opperhuid
  - snel verbranden, grotere kans op huidkanker
• Donkere huid > meer pigmentcellen en dikkere opperhuid
  - minder snel verbranden, kleinere kans op huidkanker

5.1 De huid

• Wat? Maken 5.1 – Opdracht 12 t/m 27
• Hoe? Blz. 95 t/m 101
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 12 t/m 27 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)