Zelfstandig naamwoorden en persoonlijk voornaamwoorden

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

N

A

A

M

W

O

O

R

D

E

N

deus
is een ...

1. zelfstandig naamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord

templum
is een ...

1. zelfstandig naamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord

eum
is een ...

1. zelfstandig naamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord

nobis
is een ...

1. zelfstandig naamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord

eis
is een ...

1. zelfstandig naamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord

Naamwoorden

Naamwoorden hebben in het Latijn naamvallen,

om te laten zien wat het woord voor functie heeft in de zin:

- onderwerp

- lijdend voorwerp

- meewerkend voorwerp

- bijwoordelijke bepaling ("hoe" gebeurt iets?)

- bijvoeglijke bepaling ("van" wie is dit?)

Hoe weet je in het Nederlands welke functie een woord heeft in de zin? Wat speelt een belangrijke rol?

Wat doe je er nou mee?

Door goed op de naamvallen te letten, maak je van het juiste woord onderwerp, lijdend voorwerp, bijwoordelijke of bijvoeglijke bepaling enz.

Sommige zinnen zullen logisch zijn zonder dit uit te pluizen, maar loop je vast of is wat je opschrijft niet zo logisch, kijk dan eens goed naar de naamvallen.

Opdracht:

verbind de functie(s)

met de juiste naamval.

Nominativus

Genitivus

Dativus

Accusativus

Ablativus

Onderwerp

van de zin

Lijdend voorwerp

van de zin

Meewerkend

voorwerp

Bijvoeglijke

bepaling

Bijwoordelijke

bepaling

Moet van voorzetsels

pro,cum,sine,ab,ex,de

Moet van andere

voorzetsels

Naamwoordelijk deel

van het gezegde

Hoe herken je een naamval?

Stap 1:  leer van alle groepen de uitgangen voor elke naamval
                = rijtje van rosa (1), dominus (2A), bellum (2B) en rex (3).

Stap 2: zoek van het woord waar je mee bezig bent de nominativus ev. in de
                woordenlijst => zo weet je bij welke groep dit woord hoort.

Stap 3: kijk naar de uitgang van het woord waar je mee bezig bent. 
                Welke naamval(len) van die groep hebben deze uitgang?

LET OP!!

Een woord mag NIET

"groepje hoppen"

Heb je gevonden bij welke groep jouw woord hoort?
Dan kun je de uitgangen van de andere groepen wegdenken

Rijtjes leren (1)

Groep 1            Groep 2A            Groep 2B            Groep 3

ros-a                 de-us                   muse-um           rex                   nomen              nom. ev.

ros-ae              de-i                       muse-i                 reg-is             nomin-is           gen.

ros-ae              de-o                      muse-o               reg-i               nomin-i             dat.

ros-am            de-um                  muse-um           reg-em          nomen               acc.

ros-a                de-o                      muse-o               reg-e              nomin-e            abl.

ros-ae              de-i                       muse-a               reg-es            nomin-a            nom. mv.

ros-arum        de-orum            muse-orum       reg-um          nomin-um        gen.

ros-is                de-is                    muse-is               reg-ibus       nomin-ibus      dat.

ros-as               de-os                  muse-a                reg-es            nomin-a            acc.

ros-is                de-is                    muse-is               reg-ibus        nomin-ibus     abl.

Je hebt net de rijtjes (weer) geoefend.
Hoeveel procent denk je te kennen?

0100

Rijtjes leren (2)

Rijtjes leren (3)

hij         zij          het                     zij           zij (V)   zij (O) 

Zinnen analyseren

Je krijgt zo over 2 zinnen een aantal vragen.

Wil je uitzoeken om welke naamval het gaat? 
Bedenk dan het stappenplan:
- zoek de groep d.m.v. de nominativus enkelvoud in woordenlijst

- zoek binnen de groep welke naamval(len) de uitgang gebruik-
   en, die het woord waar je mee bezig bent heeft. 

Dei sine hominibus in Olympo habitant.

Welk woord staat in de nominativus
en sluit dus aan bij PV 'habitant'?

1. dei
2. hominibus
3. Olympo

Dei sine hominibus in Olympo habitant.

Heb je bij de PV 'habitant' een LV of MW VW nodig?
(een OW heb je nu: 'dei')

1. ja
2. nee

Dei sine hominibus in Olympo habitant.
Bij 'habitant' komt alleen een OW.
Toch staan er nog wat zelfstandig woorden in de zin. Staan hier voorzetsels voor?

1. ja
2. nee

Dei sine hominibus in Olympo habitant.

In welke naamval staan 'hominibus' en 'Olympo'?

1. nominativus
2. genitivus
3. accusativus
4. ablativus

Vertaal nu de zin:
Dei sine hominibus in Olympo habitant.

Ik had de vertaling:

helemaal goed

grotendeels goed

grotendeels fout

helemaal fout

Zinnen analyseren

Nu volgt de tweede zin.

Wil je uitzoeken om welke naamval het gaat? 
Bedenk dan het stappenplan:
- zoek de groep d.m.v. de nominativus enkelvoud in woordenlijst

- zoek binnen de groep welke naamval(len) de uitgang gebruik-
   en, die het woord waar je mee bezig bent heeft. 

Homines eis sacra parant.

Welk woord staat in de nominativus
en sluit dus aan bij PV 'parant'?

1. homines
2. eis
3. sacra

Homines eis sacra parant.

Heb je bij de PV 'parant' een LV nodig?
(een OW heb je nu: 'homines')

1. ja
2. nee

Homines eis sacra parant.

Welk woord staat in de naamval die bedoeld is om een lijdend voorwerp aan te geven?

1. eis
2. sacra

Homines eis sacra parant.

Verwacht je bij de PV 'parant' ook een MW VW?
Of zou er sprake kunnen zijn van een "ontvanger"?

1. ja
2. nee

Homines eis sacra parant.

In welke naamval staat een MW VW of "ontvanger" in het Latijn?

1. nominativus
2. dativus
3. accusativus
4. ablativus

Homines eis sacra parant.

Klopt het dat 'eis' in de naamval voor MW VW / ontvanger staat?

1. ja
2. nee

Vertaal nu deze zin:

Homines eis sacra parant.

Ik had de vertaling:

helemaal goed

grotendeels goed

grotendeels fout

helemaal fout

Hoe nuttig was deze les voor jou?
Ken je de rijtjes beter? Weet je hoe je een zin kunt aanpakken? Weet je wat naamvallen doen in een Latijnse zin?

EINDE