BS 4.8 en 4.9_ V3

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 4

Basisstof 4.8

Seksueel overdraagbare aandoening

Deels ook 4.9 (extra BS)

leerdoelen

Ik kan:

• uitleggen welke anticonceptiemiddelen beschermen tegen soa en waarom.
• de meest voorkomende soa benoemen en ik weet welke klachten en behandelingen er zijn.
• de verschillende vormen van anticonceptie voor mannen en vrouwen uitleggen.

SOA 

1 Chlamydia

2 Plasbuisontsteking bij de man

3 Genitale wratten (HPV - vaccinatie)

4 Candida (schimmelinfectie)

5 Gonorroe (druiper)

6 Bacteriële vaginose (gardnerella)

7 Herpes genitalis

8 Syfilis (lues)

9 Hepatitis B (geelzucht)

10 Trichomonas

11. HIV

Is de meest bekende

Micro-organismen

Soa's kunnen veroorzaakt worden door:

Bacteriën 

Virussen

Schimmels

Diertjes

Gevolgen

Incubatietijd

Verschilt per SOA

Soms geen klachten

Besmettelijkheid 

Chronisch / permanent
Dodelijk

STD = Sexual transmitted disease (=SOA in het Engels)

de pil

'Net doen alsof je zwanger bent'.

Veel progesteron, beetje oestrogeen in de pil. Dit remt de productie van FSH en LH in de hypofyse. 

anticonceptie voor de man

• Er bestaat geen mannenpil.
  
• Condoom meest gebruikte vorm.
  
• Coïtus interuptus = vlak voor de zaadlozing terugtrekken (heel onbetrouwbaar omdat voorvocht ook zaadcellen bevat).
  

werking pil

1. hormonen (oestrogeen en progesteron) die eisprong remmen
   
2. baarmoederwand groeit niet waardoor (mocht er toch een bevruchting zijn) het embryo zich niet kan innestelen
   
3. de taaie slijmprop in de baarmoedermond blijft zitten (normaal gaat ie er op vruchtbare dagen uit), spermacellen kunnen hier niet doorheen
   

abortus

het kunstmatig afbreken van de zwangerschap (wettelijk toegestaan in NL)

• tot 12 weken - abortuskliniek
  
• 12 tot 24 weken - onder bepaalde voorwaarden in het ziekenhuis
  

Redenen kunnen zijn 

- het kindje heeft een zware handicap

- moeder is absoluut niet in staat het kindje op te voeden

Laten testen

Denk je dat je een SOA hebt?

Dan kan je je gratis en anoniem laten testen bij een GGD

Kijk voor meer informatie op: https://www.ggdhaaglanden.nl/soa.htm

Wanneer je geslachtsgemeenschap hebt tijdens de menstruatie van de vrouw, kan zij niet zwanger worden

1. Klopt
2. Klopt niet

Er is maar één anticonceptiemiddel dat tegen zwangerschap én soa's bescherming biedt en dat is

1. het pessarium
2. het condoom
3. de prikpil
4. geheel onthouding

Als je de pil slikt kun je niet zwanger worden

1. klopt niet, ook als je de pil slikt kun je zwanger worden
2. klopt, ook als je hem af en toe vergeet
3. klopt, mits je hem goed gebruikt

Twee weken na de eerste dag van de menstruatie is de vrouw meestal vruchtbaar

1. Ja
2. Nee

Coïtus interuptus betekent...

1. dat de man zich terugtrekt vlak nadat hij is klaargekomen
2. dat de man zich terugtrekt voordat hij klaarkomt
3. de vrouw goed aangeeft wanneer zij er klaar voor is
4. dat de vrouw aangeeft wanneer de man zich moet terugtrekken

Voorbehoedsmiddelen voorkomen altijd een zwangerschap

1. Ja, want daar zijn ze tenslotte voor
2. Nee, want als ze verkeerd gebruikt worden werken ze niet

Van antibiotica gaan alle SOA's weg

1. Goed
2. Fout

Bij een GGD kun je je anoniem
op SOA's laten testen

1. ja
2. nee

Welk voorbehoedsmiddel beschermt tegen soa's

1. De pil
2. Spiraal
3. Condoom
4. Sterilisatie

HIV is een...

1. Bacterie
2. Virus
3. Parasiet
4. Schimmel

Chlamydia is een....

1. Bacterie
2. Virus
3. Parasiet
4. Schimmel

Huiswerk

Thema 4

Basisstof 6: 21, 22, 23, 24, 25 en 26