Co- en multimorbiditeit

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Co- en multimorbiditeit

Dilemma van de dag

Je ziet zo een dilemma in beeld. Welke optie heeft jouw voorkeur?

Wat kies jij?

Aan voorschriften houden en nooit meer feesten

1 dag "zondigen" en hierna 3 dagen ziek op bed liggen

Wat kies jij?

Vanaf je 40e COPD stadium 3

Vanaf je 20e diabetes die goed onder controle blijft

Wat kies jij?

Nooit chronisch ziek worden maar op je 50e overlijden

Tot je 80e leven met een chronische ziekte

Leerdoelen

• Je legt het verschil tussen co-morbiditeit en multimorbiditeit uit
  
• Je brengt in kaart wat diseasemanagement, zelfmanagement en casemanagement inhoudt
  
• Je herkent het spaghettimodel en het guided care model
  
• Je maakt een presentatie over mentale problemen bij ouderen
  
• Je herkent de ISAR en de CGA
  

Wat is comorbiditeit en multimorbiditeit?

• Comorbiditeit -> meerdere aandoeningen die een relatie hebben met een chronische ziekte. Er is 1 “hoofdziekte”
  

     Voorbeeld: Diabetes mellitus waarbij er ook hart- en vaatziekten ontstaan

• Multimorbiditeit -> er zijn meerdere aandoeningen tegelijk aanwezig maar die hebben geen relatie met elkaar.
  

      Voorbeeld: ziekte van Parkinson en incontinentie

Een aantal begrippen:

Diseasemanagement                     Zelfmanagement              Casemanagement 

Plak de post-its bij het goede begrip 

Diseasemanagement

• Kenmerkend voor onze gezondheidszorg
  
• Focus op 1 ziekte
  
• Optimale behandeling voor ziekte kan ongewenste effecten hebben op andere ziekten
  
• Zorgvragers met co- of multimorbiditeit zijn niet gebaat bij dit model
  

Zelfmanagement

• De zorgvrager neemt zelf regie en houdt overzicht over afspraken en de zorgverleners
  
• De zorgvrager kiest zelf in hoeverre hij regie over zijn eigen leven wil houden
  

Casemanagement

• Zorg wordt geleverd vanuit vraag van de individuele zorgvrager
  
• De manager heeft zich op de thuissituatie en informeert over zorgmogelijkheden
  
• Versterken en ondersteunen bij zelfmanagement is 1 van de centrale doelstellingen
  
• Focus op alle ziekten bij een zorgvrager, waarbij aandacht is voor functioneren op functioneel, sociaal en psychisch gebied
  
• Spaghetti-model
  
• Guided Care model
  

Spaghettimodel

• Door multimorbiditeit ontstaan verschillende problemen die door elkaar lopen
  
• Dit is niet op te vangen door diseasemanagement
  
• Model gaat uit van zelfmanagement
  

Guided Care model

• Problemen van de zorgvrager worden geïnventariseerd
  
• Belasting van mantelzorg wordt in kaart gebracht. Bij overbelasting worden direct de mogelijkheden voor ontlasting besproken
  
• De uitkomsten worden multidisciplinair besproken
  
• Er wordt een individueel zorgplan opgesteld
  
• Bij opname in het ziekenhuis of verpleeghuis neemt de verpleegkundige contact op met de instelling om de zorg goed af te stemmen
  

Veel voorkomende mentale problemen bij ouderen

• Depressie
•  Delier
• Dementie

Wat?	Werk het ziektebeeld uit met de volgende punten: wat is het?, welke risicofactoren verergeren de ziekte of laten deze ontstaan, wat zijn de symptomen, wat is de behandeling?
Hoe?	Maak een presentatie met jouw groepje
Tijd?	30 minuten
Hulp?	Maak gebruik van Zorgpad en het internet
Opbrengt?	Kennis
Eerder klaar, en nu?	Verzin vragen voor na jullie presentatie. Bijvoorbeeld voor Kahoot!

ISAR- Indentification of seniors at risk

Meet de fase van ouderdom en de kwetsbaarheid

Geeft een indicatie wanneer je ook op andere problemen alert moet zijn zoals:

• Delier
  
• Ondervoeding
  
• Decubitus
  
• Valrisico
  

CGA- comprehensive geriatic assesment

Multidisciplinair onderzoek

4 domeinen worden in dit onderzoek bekeken:

• somatisch
• psychisch
• sociaal 
• functioneel

Zorgt voor een zorgplan wat aansluit op de mogelijkheden en behoeften van de zorgvrager

Wat vonden jullie van de les?