Fictie - Blok 1 - mavo 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 3,4

Pak de reader erbij

Uitleg literaire begrippen

reader blz 11 t/m 16

Wat is proza?

• Korte verhalen;
• Novelles (verhalen tussen tachtig en honderd pagina's)
• Romans (verhalen langer dan honderd pagina's)

Fictie 

teksten die bedacht zijn door een schrijver. Het verhaal kan realistisch zijn maar dat hoeft niet.

voorbeelden van fictie

voorbeelden van
non fictie

Realistisch

• Een verzonnen verhaal kan lijken op de werkelijkheid. 
• Een verhaal is realistisch als het lijkt op de werkelijkheid, geloofwaardig is en geen fantasie-elementen bevat. 

Niet-realistisch

• Als er dingen voorkomen in een verhaal die niet geloofwaardig zijn. 
• Of als er fantasie-elementen voorkomen zoals: tovenaars, zombies en aliëns. 

geef een voorbeeld van
realistische fictie

geef een voorbeeld van
niet realistische fictie

Genre

• Elk genre heeft zijn eigen onderwerpen en kenmerken.
• Bijvoorbeeld: historisch verhaal, avonturen roman, oorlogsverhaal, liefdesverhaal, probleemverhaal etc. 

geef voorbeelden van
verschillende genres

lees het fragment uit hoofdstuk 1

Setting en sfeer

Tijd en ruimte vormen de setting die de auteur kiest voor een verhaal. 

Setting en sfeer

Op welke manier kan tijd in een verhaal zichtbaar gemaakt worden?

• Noemen van jaartal.
• Historische gebeurtenissen.
• Historische figuren.
• Beschrijven van ruimte met kenmerkende gebouwen, gebruiken of voorwerpen. 

in welke tijd speelt het verhaal zich af?

1. ongeveer de huidige tijd
2. in een ver verleden
3. in de toekomst

Setting en sfeer

Wat is ruimte?

Ruimte heeft te maken met waar het verhaal zich afspeelt. Niet alleen een bepaalde stad of dorp. Het kan ook een kamer zijn, of een wijk of zelfs een planeet. 

Ook weer, geluiden of geuren kunnen een rol spelen. 

wat is de ruimte in dit
fragment?

Setting en sfeer

Wat is sfeer?

De manier waarop de ruimte wordt beschreven kan een bepaalde sfeer oproepen. Dat kan negatief of positief zijn. 

Kan bijvoorbeeld vrolijk zijn of juist dreigend. 

Tijd, vertelvolgorde en verteltempo 

Chronologische volgorde

Dan worden de gebeurtenissen verteld in de volgorde waarin ze gebeurd zijn. 

Tijd, vertelvolgorde en verteltempo 

Terugverwijzing 

In een terugverwijzing verwijst een personage naar iets wat eerder gebeurde. Meestal is een terugverwijzing kort: enkele woorden of zinnen. Of het gaat om een gedachte. 

Tijd, vertelvolgorde en verteltempo 

Vooruitwijzing

Dat is een mededeling over iets wat later zal gebeuren of een gedachte van een personage van angst of hoop voor de toekomst. 

Tijd, vertelvolgorde en verteltempo 

Niet-chronologische volgorde

De gebeurtenissen staan in een andere volgorde dan waarin ze gebeurd zijn.

Tijd, vertelvolgorde en verteltempo 

Flashbacks

Het verhaal springt vanuit het heden terug in de tijd, naar gebeurtenissen die eerder hebben plaatsgevonden.

Flashback is langer dan een terugverwijzing. 

Personages

Hoofdpersoon

• Belangrijkste personage in een verhaal. 
• Meestal één hoofdpersoon. Maar soms ook meer. 

Personages

Hoofdpersoon:

• Wordt uitgebreid beschreven: je leest wat deze persoon denkt en voelt.
• Heeft meestal een probleem of opdracht in het verhaal dat opgelost of volbracht moet worden. 

wie zijn de hoofdpersonen in dit eerste deel ?

Vertelperspectief

Een verhaal kan vanuit verschillende standpunten geschreven worden:

• Ik-perspectief.
• Hij-/zij-perspectief
• Alwetende verteller
• Wisselend perspectief

Welk perspectief zie je in dit fragment?

1. ik
2. alwetend
3. hij/zij
4. wisselend

Maak nu de opdrachten

kies zelf: op papier of digitaal