1. Het Romeinse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

3.1 Het Romeinse rijk

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier het Romeinse Rijk zich ontwikkelde van stadstaat tot enorm wereldrijk, en hoe dit rijk door de eeuwen heen werd bestuurd.

Als je de koptelefoon ziet, heb ik uitleg ingesproken. Je hoort deze uitleg als je op de koptelefoon drukt. 

Tijd van Grieken en Romeinen

Mythe: ontstaan van Rome

• Romulus en Remus waren kinderen van de vestaalse maagd (dat is een dienaar van de goden) Rhea Silvia en de god Mars.
• Haar vader was koning en voelde zich bedreigd: de kinderen moesten dood
• De dienaren die ze moesten doden kregen medelijden en lieten ze levend bij de rivier achter
• Romulus en Remus werden gezoogd door een wolvin en daarna opgevoed door een herder. 
• Later hoorden ze wie ze werkelijk waren en stichtten ze een stad bij de Tiber
• Ze kregen ruzie, Romulus doodde Remus en werd de heerser van de nieuwe stad: Rome.

Ontstaan Rome

• 8e eeuw voor Chr. De rivier de Tiber belangrijk voor handel, veel wegen kwamen samen die Griekse kolonies in Zuid-Italië met Noord-Italië verbonden.

• Rome had zout. Zó belangrijk dat soldaten en ambtenaren een zout-rantsoen meekrijgen. (zout = sal in Latijn, SALaris!)
• De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest, hoewel daar erg weinig over bekend is.

De Romeinse Republiek

(509 v. Chr. - 27 v. Chr.)

• 509 v. Chr.: De laatste koning wordt verdreven
• De Romeinen besluiten om Rome zélf te gaan besturen.

De Romeinse Republiek 

• De naam republiek komt van: res publica. Dat betekent: publieke zaak, in het Latijn.

• Op papier is de republiek een democratie...

• ...maar in de praktijk is een kleine groep mensen aan de macht. Dit heet: aristocratie

Griekse kolonies

• Goed ontwikkeld in vergelijking met Rome.
  
• Leerden Romeinen: Olijfolie, wijn, havengebruik, munten, schrift (allen handig voor de handel) en het godensysteem. 

Je ziet hier een Griekse tempel in de Griekse kolonie Paestum, Campania. De tempel was bedoeld voor de aanbidding van de Griekse godin Hera (Juno voor de Romeinen). 

Het Romeinse Rijk groeit!

• 4e-3e eeuw v.Chr > meer macht Italië!  De Romeinen veroveren Griekse kolonies in Zuid-Italië máár krijgen Carthago in Noord-Afrika als concurrent.
• 2x Punische oorlog (tegen Carthago) en veel veroveringen in het Midden-Oosten, Spanje en Noord-Afrika zorgen voor een flinke uitbreiding van het Romeinse Rijk

Imperium Romanum

• Vanaf de eerste eeuw voor Chr. komt Julius Caesar aan de macht
• Hij breidt het Romeinse Rijk uit tot Noordwest-Europa
• Na de moord op Julius Caesar wordt de Romeinse Republiek een Keizerrijk => Imperator
• Vanaf nu: Imperium Romanum

Ontwikkeling Romeinse Rijk

BC = voor het jaar O

AD =  na het jaar 0

Vanaf 476 AD gaat het om het Oost-Romeinse Rijk (Byzantium) waar in 1453 een eind aan komt

Kenmerken Romeinse cultuur

• De Romeinen spraken en schreven in het Latijn
• De Romeinen namen de meeste Griekse goden over 

en de manier van geloven met offers en priesters.

• De Romeinen namen de Griekse architectuur over
  

( eigen manier: bogenstructuur)

• Door het Romeinse rijk werden wegen aangelegd 
  

In veel boeken over de Romeinen wordt
regelmatig gesproken over: Imperium Romanum.

Wat zou dit betekenen?

1. Romeinse Leiders
2. Romeinse Tijd
3. Romeinse Vrede
4. Romeinse Rijk

Wat is de juiste volgorde over het
bestuur van het Romeinse Rijk?

1. koninkrijk-republiek-keizerrijk
2. republiek-keizerrijk-koninkrijk
3. keizerrijk-koninkrijk-republiek
4. koninkrijk-keizerrijk-republiek

Wat is Hellenisme?

1. De verspreiding van de Romeinse cultuur
2. De verspreiding van de Macedonische cultuur
3. De verspreiding van de Griekse cultur
4. De verspreiding van de Egyptische cultuur