HST 1 Feniks

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Tijd van de jagers en boeren

Periode tot 3000 v. Chr.

1. Orientatie

2. Sporen van de eerste mensen

3. Van Kamp naar kamp

4. Landbouwrevolutie

5. Machtige staten

6. Machtige mummies

7. Machtige steden tussen rivieren

8. afsluiting

9. Keuzestof

Prehistorie

Kenmerkende aspecten van het tijdvak

- De leefwijze van jager-verzamelaars.

- Het ontstaan van de landbouw en landbouwsamenlevingen.

- Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschapen.

Hst 1. Jagers worden boeren

1. Orientatie: een volgeschreven tablet

• Kun je zonder schrift?
• Waarom wel/niet?
• Wat voor problemen zou je tegen aan lopen?
• Waarom hebben mensen het schrift uitgevonden?

3300 v. Chr eerste schrift

Schritekens: vorm van spijkers:

Spijkerschrift

In tijd van jagers en boeren:

Klein deel van bevolking kon schrittekens ontcijferen.

Ontstaan in het Nabije Oosten:

- Gebied waar Afrika, Azie en Europa bij elkaar komen.

• Waardoor denk je dat analfabetisme onstaat?
• Waarom in sommige werelddelen een hoger analfabetsime?
• Onder welke groep (man/vrouw/ kind/bejaarden) is het hoogst?
• Wij hebben recht op onderwijs: Waarom is onderwijs zo belangrijk, denk je?

Jagers en Boeren

10.000 v. Chr. Trokken jager-verzamelaars rond.

Leefden in tijdelijke kampen.

Na onstaan landbouw: Zwerven niet nodig:

- boerderije op vaste plek, bij akkers en vee

Gevolg: dorpen onstaan.

Dorpen groeiden uit tot steden.

Nog later gingen steden samenwerken, ook in Egypte:

- onstaat een staat waarover farao's regeerder.

om hun macht uit te oefenen hadden zij het schrift nodig:

- wetten vastleggen

- belastingadministratie bijhouden

rond 300o v. Chr:

Nabije Oosten: eerste staten

NL: boeren in kleine dorpen.

Nog geen schrift in NL.

Hunnebedden

Onstaan van schrift:

-Belangrijk gebeurtenis in de GS.

Gevolgen zichtbaar in het heden.

Internetgebruik: niet altijd zichtbaar wie het heeft geplaatst.

Betrouwbaar?

Leefwijze - gevolgen voor de leefomgeving: Wij maken gebruik van de natuur.

Duurzaamheid.

opdracht

- Wat is er veranderd aan de manier waarop mensen aan hun voedsel
kwamen?

- Wat is er veranderd aan de manier waarop mensen met elkaar
communiceerden?

- Wat is er veranderd aan de manier waarop mensen met elkaar omgaan?

- Wat is er veranderd aan de manier waarop mensen woonden?

Bekijk bron 1 en 6 uit je leerboek

en beantwoord de vragen hiernaast.

Huiswerk

maken blz. 6,7 en helft 8

Wanneer eindigt de prehistorie?

1. Toen men landbouw ging bedrijven
2. Toen men begon met het jagen op dieren
3. Toen het schrift ontstond
4. Toen de eerste stad werd gesticht

Wat is de naam van het tijdvak?

1. Tijd van jagers en verzamelaars
2. Prehistorie
3. Tijd van jagers en boeren
4. Tijd van de eerste mensen

Waarvoor werd het eerste schrift vooral gebruikt?

1. Om verhalen op te schrijven
2. Om de namen van de dorpsgenoten op te schrijven
3. Om de overleveringen op te schrijven
4. Om de administratie bij te houden

Welke jaartallen horen bij het tijdvak 'de tijd van jagers en boeren'?

1. Tot 3000 v Chr.
2. 5000 - 3000 v Chr.
3. 10.000 v Chr tot 500 v Chr
4. 15.000 v Chr - 0

1.2 Sporen van de eerste mensen

Eerste mensen:

Twee antwoorden:

- Scheppingsverhaal

- Evolutie, langzame ontwikkeling (wetenschap 19e eeuw)

2 miljoen jaar geleden eerste mens in Oost- Afrika:

- Homo Habilis: handige mens

kleiner, lichter met lange sterke armen.

rond 1.8 miljoen jaar geleden: Homo erectus: rechtop lopen.

homo sapiens: wetende mens

vanuit afrika - rest van de wereld.

45.000 eerste mensen in EU:

Neanderthalers.

40.000 geleden uitgestorven.

Moderne mens bleef bestaan.

Weinig spren van neantderthaler en moderne mens.

Grot van Chauvet (Fr) 32.000 oud.

Archeologen: wetenschappers die onderoek doen naar overblijfselen uit het verleden.

opgravingen - Prehistorie: periode waarin geen schrift was.

Moeilijk achterhalen wat men dacht: geen schrift.

jagers en verzamelaars:

Begraven van de doden, geloof in leven na de dood?

- voorwerpen: kralen, schelpen en werktuigen in gaf:

Grafgiften.

grafgiften kunnen in het hiernamaals gebruikt worden.

Weergeeft de status van iemand aan.

Hoe mooier de grafgiften hoe belangrijker de persoon.

Huiswerk

maken blz 8 t/m 12