LES 3 Omgaan met crisis- grenzen aangeven

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

 Grenzen en assertiviteit 

Lesdoelen

• Terugblik op enkele begrippen vorige lessen 
• Je kunt uitleggen wat de aandachtspunten zijn van je eigen gedrag in conflictsituaties
• Je kunt samenvatten hoe je om moet gaan met jouw professionele en persoonlijke grenzen.

Welke vormen van agressie kennen jullie?

Verbale agressie

Fysieke agressie

Seksuele agressie

Psychische agressie

Frustratie agressie

Komt voort uit emoties en frustraties

Kan plotseling opkomen

De agressie is niet persoonsgericht

Belangrijk om erkenning te geven en te luisteren!

Instrumentele agressie

Heeft als doel om iets voor elkaar te krijgen

Blijft vaak aanhouden tot doel bereikt is

Vaak is er geleerd dat agressief gedrag  lonend is

Belangrijk om grenzen aan te geven hierin!

Psychopathologische agressie

De persoon mist het vermogen om zich op dat moment te beheersen

Agressie komt voort uit de pathologie

Belangrijk, eigen veiligheid eerst!

De aanpak van de-escalerend werken is bij iedere zorgvrager hetzelfde

1. Juist
2. Onjuist

Je stemt dit altijd af op de zorgvrager en bij voorkeur leg je dit vast in een signaleringsplan of het zorgplan

Omgaan met conflicten

Jouw houding en gedrag als verpleegkundige kunnen bepalend zijn voor het ontstaan en de verdere ontwikkeling van een conflict. Het is daarom belangrijk bij jezelf te onderzoeken hoe jij omgaat met conflicten. 

 Ga eens na of jouw manier van omgaan met conflicten effectief is; los je dingen op of loopt het uit de hand? Je zult merken dat je vaak, bewust of onbewust op eenzelfde manier met een conflict omgaat. Dat is jouw conflicthanteringsstijl. 

Je kunt een (meer) effectieve conflicthanteringsstijl aanleren.

Overal waar mensen samenzijn of samenwerken ontstaan af en toe conflicten. Met collega's of je leidinggevende, maar ook met zorgvragers of hun naasten. 

Soorten conflicten:

Bij een inhoudelijk conflict staat de inhoud centraal. 

Bij een belangenconflict staan de botsende persoonlijke belangen centraal. 

Bij een sociaal-emotioneel conflict staan gevoelens en emoties centraal. 

Niet-effectieve conflicthanteringsstijlen

Forceren en vechten

Ontlopen en vermijden

Aanpassen en toegeven

Effectieve conflicthanteringsstijlen

Samenwerken en oplossen

Onderhandelen en een compromis zoeken

Overige uitgangspunten voor het oplossen van een conflict

Neem de tijd om een conflict uit te spreken.

Blijf bij het onderwerp.

Probeer je gevoelens en emoties onder controle te houden.

Luister actief naar de ander, laat hem uitspreken en sta open voor zijn belang.

Zoek naar gezamenlijke belangen.

Zoek naar oplossingen die voor beide redelijk zijn.

Conflicten voorkomen

zorgvrager=afhankelijk:zorgprofessional begeleidt en ondersteunt richting oplossen conflicten!

• Oorzaak van het conflict onderzoeken (en indien mogelijk op zoek gaan naar een oplossing) 
• Geef de zorgvrager keuzes binnen de kaders die je schetst. Bijvoorbeeld  vandaag of morgen onder de douche de haren wassen. Geef de zorgvrager een gevoel van keuzevrijheid. 
• Laat de zorgvrager zelf het antwoord geven op vragen, zodat hij tot inzicht komt. Bijvoorbeeld: 'Wat zou er gebeuren als u stopt met de fysiotherapie?'
• Vraag je bij een dreigend conflict ook af of de zorgvrager degene is die weerstand vertoont. Het kan natuurlijk net zo goed dat jij als verpleegkundige degene bent met weerstand.

Ongewenst gedrag in de zorg

Ruim de helft van de professionals in de zorg krijgt te maken met ongewenst gedrag van cliënten of patiënten. Dat kan seksuele intimidatie zijn, lichamelijk geweld of pesten. Dat blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van het CBS en TNO.

Ongewenst gedrag mag nooit "normaal" worden. Professionals in de zorg verdienen respect en een veilige werkplek 

Grenzen bewaken en aangeven

Je hebt je professionele grenzen en je persoonlijke grenzen. 

De professionele grenzen in relatie tot de zorgvrager zijn beschreven in de Beroepscode voor Verpleegkundigen.

 Om je grenzen te bewaken, moet je eerst voelen waar je grenzen liggen. Dit is voor iedereen persoonlijk, 

maar iedereen heeft:

Fysieke grenzen (aanraken , ruimte etc) 

Mentale grenzen (waarden en normen)

Emotionele grenzen  (omgang) 

.

Assertief reageren is de beste manier om je grenzen aan te geven

,

Assertiviteit

Assertief zijn is.. 

• Opkomen voor jezelf 
• Je mening durven geven
• 'nee' durven zeggen 
• Je grenzen aangeven 
• Niet over je heen laten lopen 
• Rekening houdend met de ander 

Weerbaar en assertief zijn

• Bij ongewenste intimiteiten is het belangrijk dat je je als verpleegkundige weerbaar en assertief opstelt. 
• Het beste is je actief te verzetten, dan is de kans groter dat de ander stopt met zijn gedrag. 
• Spreek duidelijke taal, verontschuldig je niet en geef aan dat je wilt dat de ander er onmiddellijk mee stopt. 
• Helpt dat niet, roep dan om hulp en/of sla van je af.

1:2:1 methode

1: Je begint met jezelf: je geeft aan wat de situatie met jou doet.

2: Je bekijkt en benoemt de situatie vanuit het gezichtspunt van de ander.

1: Je geeft een korte en bondige weergave van jouw grens.

Maak de opdrachten