hoofdstuk 4: de tijd van ontdekkers en hervormers

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

les 1:

wat gaan we doen?

- eerste deel paragraaf 1

aan het werk

leerdoel 1

je kunt uitleggen dat mensen door de renaissance anders dachten over het leven en de wereld

renaissance

• betekend wedergeboorte
  
• vanaf 1300 (sommige laten het later beginnen)
  
• ontstaan in Italië.

- overblijfselen van de romeinse tijd

- door handel: meer geld en contacten met andere culturen.

-genieten van luxe spullen ( je kunt geld verdienen met kunst)

middeleeuwen: 

- mement mori(gedenk te sterven)

renaissance

- carpe diem

kenmerken renaissance kunst

- aandacht voor de grieken en romeinen (naast de bijbel)

- realistisch

- veel details

- perspectief diepte.

- naakt

- observeren, dan schilderen

renaissance bouwkunst

renaissance man: Leonardo da vinci

Leonardo da Vinci (Anchiano (Vinci), 15 april 1452 - Amboise, 2 mei 1519) was een architect, uitvinder, ingenieur, filosoof, natuurkundige, scheikundige, anatomist, beeldhouwer, schrijver en schilder uit de Florentijnse Republiek, tijdens de Italiaanse renaissance. Hij wordt gezien als het schoolvoorbeeld van het renaissance-ideaal van de homo universalis en als genie. 

aan het werk

maak vraag 1 tot en met 6

les 2: ontdekkingsreizen

vragen 1-6?

uitleg rest paragraaf 2

aan het werk

leervragen

leervraag 2: wat zijn 2 oorzaken van ontdekkingsreizen.

we beginnen zo met een video, welke oorzaak herken je in de film

leervraag 3: je kunt beschrijven welke gevolgen de komst van de Europeanen had voor gebieden in Azië, Afrika en Amerika

ontdekkingsreizen

Portugal en Spanje waren de eerste landen.

vanaf ongeveer 1450

doel? nieuwe route naar Azië want daar waren specerijen (oorzaak 1)

ze haalden specerijen

- werden gebruikt als geneesmiddel/ of smaak versterker.

- heel kostbaar 

- Europeanen wilden niet meer de moeilijke/ dure landroute

belangrijkste specerijen: 

Peper  

Kaneel  

Kruidnagel  

Nootmuskaat  

Foelie

2 oorzaken ontdekkingsreizen

1) handel via midden oosten werd in de 14e eeuw steeds duurder.

2) door technische verbeteringen waren zeereizen mogelijk (kompas en kaarten)

gevolgen ontdekkingsreizen

gevolg 1: handels posten langs kusten van Azië en Afrika.

- handelspost bestond uit fort, haven, pakhuizen, paar woningen.

- binnenlanden kwamen de Europeanen niet

gevolgen ontdekkingsreizen.

- Europeanen kochten van plaatselijke koningen en handelaren.

- lage prijs werd met geweld afgedwongen

gevolgen ontdekkingsreizen

gevolg 2: de Spanjaarden veroverden gebieden in midden en zuid Amerika.

het veroverde gebied noemen we een kolonie.

- plantages gesticht : groot landbouw bedrijf met maar 1 product.

- bevolking werd gedwongen om op plantages/ mijnen te werken.

- alle winst ging mee terug naar Spanje en Portugal.

 

gevolgen ontdekkingsreizen

gevolg 3: verspreiding Europese cultuur over de wereld.

- taal

- geloof, missionarissen verspreiden het christelijk geloof.

sommige culturen verdwenen bijna helemaal, bijvoorbeeld Azteken.

kwam door besmettelijke ziektes,

maar ook door bewust kapot maken van (heidense) cultuur

aan het werk

maak paragraaf 1 af