lymfevatenstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

lymfevaten stelsel

lymfevaten?

wat is het belangrijkste in filmpje?

Wat is de Latijnse naam voor het lymfestelsel

1. Tractus Digestivus
2. Tractus endocrinologicus
3. Tractus lymphaticus

Wat zijn functies van
het lymfestelsel?

functies

Retourneren van vocht en eiwit aan het bloed

Opnamen van vet

Filteren in lymfeknopen --> afweer

Vorming lymfocyten

Onderdeel van:

Bloedsomloop

Spijsvertering

Immuunsysteem

Lymfe vs Bloed

Lymfe knopen

• meer dan 600
• Filter punt voor lymfe
• Afweer (veel leukocyten)
  

borstkanker

lymfeklieren en borstkanker?

Borstkanker / mammacarcinoom

Doel

Kent aan het einde van de les

Goedaardige aandoeningen

Borstkankeronderzoek

Plek waar het ontstaat

Risicofactoren borstkanker

Type borstkanker

Onderzoeken en behandelingen

Bevolkingsonderzoek

• Alle vrouwen van 50 tot en met 75 jaar krijgen iedere 2-3 jaar een uitnodiging
• In Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen borstkanker.
•  Borstkanker zo vroeg mogelijk te ontdekken.
• Kans op een succesvolle behandeling is groter.
• In 2020 6.362 gevallen van borstkanker opgespoord.

Vrouwen die de anticonceptiepil gebruiken hebben een verhoogde kans op borstkanker?

1. waar
2. niet waar

De combinatiepil (het meest gebruikte anticonceptiemiddel in ons land) bevat namelijk progestagenen en oestrogenen. Een verlengde blootstelling aan dit laatste hormoon is een risicofactor om borstkanker te ontwikkelen.

vrouwen die na hun 35e jaar een zwangerschap hebben voldragen hebben een verhoogde kans op borstkanker

1. waar
2. niet waar

Factoren sterke vermoedens ontstaan borstkanker

niet of praktisch niet geven van borstvoeding;

moment van starten en stoppen van de menstruatie (menarche en menopauze);

overgewicht;

alcoholgebruik;

eerder doorgemaakt mammacarcinoom;

geen doorgemaakte zwangerschap;

voorkomen van mammacarcinoom in de familie;

bepaalde eetgewoonten zoals het eten van te donker gebakken of aangebrand voedsel of onvoldoende groenten en fruit;

Het is echter niet bewezen of deze factoren ook echt het ontstaan van een mammacarcinoom bevorderen.

Vrouwen die langdurig borstvoeding hebben gegeven hebben minder kans op borstkanker

1. waar
2. niet waar

Wat is de functie van de borst?

De borst heeft, naast de functie als melkklier voor de baby, ook een seksuele functie.

Verdeling naar de plek waar het ontstaat

Ductaal: de kanker is ontstaan in een melkgang. (85%)

Lobulair: de kanker is ontstaan in de melkklier. (15%)

1

2

3

4

5

6

spieren

melkklier

ribben

melkgang

Tepel

vetweefsel

Nog even terugkomen op:

Hoe heet het als de kanker ontstaat in de melkgang

ductaal

En hoe heet het als de kanker ontstaat in de melkklier?

lobulair

Borstkanker wordt verder onderverdeeld in:

Hormoongevoelige borstkanker

HER2-positieve borstkanker

Triple negatieve borstkanker

Inflammatoire borstkanker

Hormoongevoelige borstkanker

Vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron

invloed op de groei en deling van een tumor.

prognose meestal gunstig

De kankercellen groeien minder snel dan bij andere soorten borstkanker.

OK - Bestraling - adjuvant - anti-hormonale therapie.

Soms ook  neo-adjuvant

Soms ook chemotherapie afhankelijk van agressiviteit

HER2-positieve borstkanker

1 op de 6 vrouwen - vaker voor bij vrouwen die nog niet in de overgang zijn. 

HER2 is een eiwit dat de groei en deling van normale borstcellen regelt. 

Humaan Epidermale groeifactor Receptor 2. stimuleert de tumorgroei.

Veel HER2 aanwezig op receptoren - stimuleert tumorgroei. 

vaak een agressieve tumor

Doelgerichte therapie - medicijnen die het HER2-eiwit blokkeren

chemo - OK - radiotherapie

Triple negatieve borstkanker is agressiever dan andere vormen van borstkanker.

Triple betekent drie. Triple-negatieve borstkanker is 3 keer negatief:

De tumor groeit niet onder invloed van het hormoon oestrogeen.

De tumor groeit niet onder invloed van het hormoon progesteron.

De tumor is niet HER2-positief.

bij jonge vrouwen (premenopauzaal)

vijftien tot twintig procent 

1 op de 3 vaak erfelijke aanleg

OK- radiotherapier -chemotherapie

Soms Immunotherapie (afweersysteem activeert om de kankercellen aan te vallen)

Anti-hormonale therapie is een goede behandeling bij triple-negatieve borstkanker

1. Waar
2. niet waar

Anti-hormonale therapie is geen behandeling bij triple-negatieve borstkanker, omdat de tumor niet groeit onder invloed van hormonen. Ook HER2-remmers (doelgerichte therapie) is niet geschikt voor triple-negatieve borstkanker. 

Schildwachtklierprocedure bij een DCIS

Onderzoek van de lymfeklieren, 

onderzoeken of er uitzaaiingen zitten.

CIS kan niet uitzaaien naar de lymfeklieren. Maar soms zitten er in de borsttumor DCIS-cellen én kwaadaardige borstkankercellen. De kwaadaardige cellen kunnen wel uitzaaien.

dcis is ductaal carcinoom in situ

ductaal in de melkgang

carcinoom kwaadaardige tumor

in situ dat zich voordoet op de normale plek

schildwachtklier procedure

kunnen uitzaaiingen in de lymfeklieren worden ontdekt. Tijdens een operatie wordt de schildwachtklier opgespoord en verwijderd. Deze wordt onderzocht

dit is de klier die als eerste het lymfevocht uit de tumor opvangt. Heet ook wel poortwachterklier of sentinel node

deze klier zit meestal in de oksel

Stadia 1

Stadia 3

Stadia 2

Stadia 4

een tumor met aangetoonde uitzaaiingen naar andere plekken in het lichaam.

Teksttumor kleiner dan twee centimeter zonder uitzaaiingen 

tumor groter dan vijf centimeter, met eventueel uitzaaiingen naar de lymfeklieren in de oksel. Of kleiner maar met doorgroei buiten kapsel in de huid

tumor tussen de twee en vijf centimeter groot, met eventueel uitzaaiingen naar de lymfeklieren  in de oksel

Naar welke organen kan een mammacarcinoom uitzaaien?

Botten (85%).

Lever (40 tot 50%).

Longen (15 tot 25%).

Hersenen (6 tot 16%).

Huid, bijvoorbeeld rond de (eerder) aangedane borst.

Lymfklieren buiten het regionale gebied van de (eerder) aangedane borst.

Welke aanvullende onderzoeken kunnen er nog plaats vinden?

longfoto of CT-scan van de borstkas (thorax): onderzoek naar uitzaaiingen in de longen of in de lymfeklieren in de borstkas.

botscan: onderzoek naar uitzaaiingen in de botten

echografie van de lever: onderzoek naar uitzaaiingen in de lever.

MRI: onderzoek naar exacte plaatsbepaling van de tumor in de borst; onderzoek naar uitzaaiingen in de hersenen of het ruggenmerg.

PET-CT scan: onderzoek met een combinatie van een CT-scan en een PET-scan, na toediening van een radioactieve stof, waarmee het hele lichaam onderzocht kan worden op uitzaaiingen.

Benigne - Maligne

Bepalend voor vervolg onderzoek

Benigne  met arts beleid bepalen

Maligne  vervolgonderzoeken.

Welke behandelingen bij borstkanker zijn er mogelijk?

Operatie

Bestraling

Chemotherapie

Hormonale therapie

Doelgerichte therapie

Borstprothese en reconstructie

Behandeling afhankelijk van

welke kenmerken de tumor heeft

In welk stadium de borstkanker verkeert

of er uitzaaiingen zijn

wat is je het meeste bijgebleven van deze lesson up?

Maak een collage voorlichting borstkanker

in 4 tal

online of op papier

denk aan oorzaken, anatomie, pathologie leefstijl behandeling

laat het aan de groep zien.