§ 2.4 Kookpunt en smeltpunt

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

§ 2.4 kookpunt en smeltpunt

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat er gebeurt als water kookt.
• Je kunt uitleggen wat het kookpunt en smeltpunt van een stof zijn.
• Je kunt uitleggen hoe je het vriespunt of smeltpunt van water kunt verlagen.
• Je kunt het smelt- en het stoldiagram van een stof interpreteren.
• Je kunt aan de hand van een smeltdiagram uitleggen wat het kooktraject van een mengsel is.

Kookpunt

• Wat is het kookpunt van water?
• Welke faseovergang vindt er plaats?
• Wat is het verschil tussen koken en verdampen?
• Kookpunt is een stofeigenschap
• Elke zuivere stof heeft een kenmerkend kookpunt

Smeltpunt

• Wat is het smeltpunt van water?
• Welke faseovergang vindt hier plaats?
• Smeltpunt/stolpunt/vriespunt
• Ook het smeltpunt is een stofeigenschap.
• Elke zuivere stof heeft een kenmerkend stolpunt en smeltpunt.

Stolpunt bij water heet vriespunt

In welke fase is de stof?

Onder het smeltpunt is de fase vast.

Tussen het smelt-en kookpunt vloeibaar.

Boven het kookpunt gasvormig.

Onder het smeltpunt is de fase vast.

Tussen het smelt-en kookpunt vloeibaar.

Boven het kookpunt gasvormig.

Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stoffen bestaan uit één soort stoffen

Mengsels bestaan uit twee of meer soorten stoffen

Hier zie je dat er een horizontaal stuk in de grafiek zit. 

Het rode stuk: de temperatuur stijgt snel. Het groene stuk de temperatuur blijft enkele minuten, tijdens het smelten, hetzelfde. Vervolgens stijgt de temperatuur weer snel. 

Kook- / Smeltpunt

Smeltdiagram

Smelttraject

Mengsel: Smelttraject

smeltpunt verlagen

Als je zout aan water toevoegt, verlaag je het smeltpunt, bijv. van 0 graden naar -20 graden. Met andere woorden ijs wordt nu al bij -20 graden water in plaats van bij 0 graden. 

---    STROOIEN MET ZOUT BIJ GLAD WEER ---

Het smeltpunt ligt bij dezelfde temperatuur als het stolpunt. Klopt dit?

1. ja
2. nee

Het kookpunt van een stof ligt bij een lagere temperatuur dan het smeltpunt. Klopt dit?

1. ja
2. nee

Wat geeft deze grafiek aan?

1. Stolpunt
2. Stoltraject
3. Smeltpunt
4. Smelttraject

Wat stelt de grafiek voor?

1. smeltpunt
2. kookpunt
3. smelttraject
4. kooktraject

Wat laat deze grafiek zien?

1. smelttraject
2. stolpunt
3. stoltraject
4. smeltpunt

Welke diagram laat een smeltpunt zien?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoe wordt dit stuk in
de grafiek genoemd?

1. Smelttraject
2. Smeltpunt
3. Kookpunt
4. Kooktraject

Kwik heeft een smeltpunt van -39°C en een kookpunt van 357°C. Bij welke temperatuur is kwik een gas?

1. -40°C
2. -38°C
3. 356°C
4. 358°C

Aan de slag

mk en lr § 2.4 

opdr 1 tm 10 (havo)